آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه اول اردیبهشت در گزارشی از نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در تاسیسات زیر زمین نطنز خبر داده است.
رویترز می‌گوید، گزارش تازه آژانس نشان می‌دهد ایران در حالی این سانتریفیوژهای پیشرفته را نصب کرده است که براساس توافق هسته‌ای با شش قدرت جهانی موسوم به برجام حق نصب چنین سانتریفیوژهایی برای غنی سازی اورانیوم نداشته است.
طبق برجام ایران تنها اجازه داشت که در تاسیسات غنی سازی نطنز از سانتریفیوژهای «آی آر ۱» استفاده کند که بازده آنها به مراتب کمتر از مدل های پیشرفته است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی به اعضای خود اعلام کرده است: «آژانس در روز ۲۱ آوریل ۲۰۲۱ در تاسیسات غنی سازی نطنز تایید کرد که شش آبشار حاوی ۱۰۴۴ سانتریفیوژ آی‌آر-۲ام و دو آبشار حاوی ۳۴۸ سانتریفیوژ آی‌آر-۴ نصب شده است».
رویترز می‌گوید، آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش قبلی خود در ۳۱ ماه مارس اعلام کرده بود شش آبشار حاوی ۶۹۶ سانتریفیوژ آی‌آر-۲ام و ۱۷۴ سانتریفیوژ آی‌آر-۴ در حال استفاده بودند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین گفته است، ایران به این آژانس اطلاع داده است که در صدد است تا چهار آبشار سانتریفیوژ آی‌آر-۴ دیگر در تاسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز نصب کند.
گزارش تازه آژانس درباره اقدام جدید ایران در عدول از تعهدات خود در چارچوب توافق هسته‌ای برجام در حالی منتشر شده است که روز گذشته دور دوم مذاکرات برای احیای این توافق در وین، پایتخت اتریش به پایان رسید
کشورهای حاضر در این مذاکرات ضمن ابراز رضایت از این مذاکرات گفته اند هنوز راهی طولانی و دشواری برای دستیابی به توافقی در این زمینه پیش رو است.
نحوه بازگشت ایران و آمریکا به تعهدات خود در چارچوب برجام محور اصلی این مذاکرات است. دولت جو بایدن ابراز تمایل کرده است که به برجام بازگردد، اما واشینگتن پیشتر چنین اقدامی را به اجرای کامل برجام توسط ایران مشروط کرده بود. در مقابل، مقام‌های ایران بازگشت به برجام را به لغو یکجا تحریم‌های آمریکا مشروط کردند.
دیپلمات‌های کشورهای اروپایی شامل بریتانیا، آلمان و فرانسه هم روز چهارشنبه روند مذاکرات احیای برجام تا اینجا را «سازنده» خواندند.
آنها در عین حال تاکید کردند که به‌رغم برداشتن گام‌های «مثبت» از سوی طرفین، موانع عمده همچنان پابرجاست و راهی طولانی پیش روی مذاکره‌کنندگان است.
دیپلمات‌ها افزودند: «ما همه طرف‌ها را تشویق می‌کنیم تا از فرصت دیپلماتیک پیش روی خود استفاده کنند».
قرار است هیات‌های نمایندگی اصلی یعنی ایران و آمریکا برای مشورت به پایتخت‌های خود بازگردند و دور بعدی مذاکرات ایران و کشورهای حاضر در برجام، هفته آینده در وین از سر گرفته شود.
منابع نزدیک به مذاکره‌کنندگان آمریکایی و اروپایی اخیراً به نشریه فارین پالیسی گفته بودند، انتظار می‌رود رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران به تهران یک بسته پیشنهادی ارائه کند که بر مبنای آن تهران در ازای لغو بخشی از تحریم‌ها به تعهدات برجامی خود بازگردد.
