لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۲:۰۰

عبدالوهاب شهیدی، ۴۲ سال محرومیت و سکوت


عبدالوهاب شهیدی، خرداد ۱۳۹۹
عبدالوهاب شهیدی، خرداد ۱۳۹۹

عبدالوهاب شهیدی، خواننده و نوازندهٔ سرشناس ایرانی که چهار روز پس از تزریق واکسن کرونا در ۹۹ سالگی دچار عارضه قلبی شده بود، یک روز پس از بستری شدن در بیمارستان، بامداد دوشنبه ۲۰ اردیبهشت درگذشت.

عبدالوهاب شهیدی عودنواز و خواننده‌‌ای بود که پس از انقلاب ۵۷، دادگاه انقلاب اصفهان او را به اتهام «ساواکی بودن» به چهار ماه «حبس تأدیبی» محکوم کرد و پس از آن نیز برای همیشه از فعالیت در عرصهٔ موسیقی کنار گذاشته شد.

عبدالوهاب شهیدی متولد سال ۱۳۰۱ در «میمه» اصفهان بود. او از اوایل دهه ۱۳۲۰ فعالیت هنری خود را با فراگیری آواز، سنتور و عود نزد اسماعیل مهرتاش آغاز کرد. شهیدی به‌جز آواز خواندن و آهنگسازی، نوازنده‌ای منحصربه‌فرد با ساز عود هم بود.

او همچنین سابقهٔ همکاری با استادان نامداری چون جلیل شهناز، فرامرز پایور، علی‌اصغر بهاری، حسین تهرانی، رحمت‌الله بدیعی، حسن ناهید و محمد اسماعیلی را داشت.

عبدالوهاب شهیدی در اجرای آوازهای محلی نیز پیش‌رو بود و تصنیف معروف «زندگی» با مطلع «آن نگاه گرم تو» از این هنرمند در میان اهل موسیقی بسیار مشهور و محبوب است.

ترانهٔ «نگاه گرم تو» را بشنوید:

روزنامهٔ اطلاعات در تاریخ ۱۱ تیر ۱۳۵۸ این خبر را دربارهٔ عبدالوهاب شهیدی منتشر کرد:

«دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان محاکمه عبدالوهاب شهیدی هنرمند سرشناس را پایان داد و به ۴ ماه حبس تأدیبی محکوم ساخت. براساس کیفرخواست صادره متهم به فعالیت مداوم در ساواک و جمع‌آوری اطلاعات و فروش زمین واگذاری دولت به ارتش بود. شهیدی ضمن دفاع، خود را هنرمندی مردمی نامید که هرگز مدیحه‌سرای کسی نبوده بجز مولای متقیان علی(ع). باتوجه به رأی دادگاه، چون عبدالوهاب شهیدی این مدت را در زندان طی کرده بود، آزاد شد.»

عبدالوهاب شهیدی پس از دوران زندان همچون بسیاری دیگر از هنرمندان ایران را ترک کرد و به آمریکا رفت، اما پس از چند سال به ایران برگشت و در انزوای ناخواسته و اجباری به زندگی در ایران ادامه داد.

در یکی دو دههٔ گذشته برخی محافل موسیقی دوباره به او توجه نشان دادند و حتی برخی آثار او پس از دوره‌ای طولانی ممنوع بودن، در دههٔ هشتاد از رادیو پخش شد، اما با واکنش تند برخی رسانه‌های وابسته حکومت ازجمله روزنامه‌های کیهان و جمهوری اسلامی نسبت به هرگونه حضور او در مجامع، اتفاق خاصی برای او در عرصهٔ موسیقی رخ نداد و سکوت او همچنان و تا پایان عمر ادامه یافت.

عبدالوهاب شهیدی و حسن ناهید در سومین جشن سالانه «موسیقی ما»، مهر ۱۳۹۴
عبدالوهاب شهیدی و حسن ناهید در سومین جشن سالانه «موسیقی ما»، مهر ۱۳۹۴

این در حالی است که محمدرضا شجریان در توصیف جایگاه هنری عبدالوهاب شهیدی در موسیقی ایرانی او را «بزرگ‌مرد هنر آواز ایران» خطاب می‌کرد و هوشنگ ابتهاج نیز درباره‌‌اش گفته بود: «شهیدی همیشه برای من یک تصویر از آرزویی بود که درباره‌ٔ هنرمند داشتم. همیشه می‌توانستم به‌عنوان یک هنرمند به او تکیه کنم؛ به اخلاق هنری و به اخلاق انسانی‌اش.»

عبدالوهاب شهیدی به خانواده‌ای روحانی تعلق داشت. پدرش میرزا حسن صدرالاسلام بود که خیلی زود درگذشت. عبدالوهاب از بیست سالگی وارد ارتش شد و در ارتش به عنوان کارمند غیرنظامی تا زمان بازنشستگی در سال ۱۳۵۰ کار کرد. با این حال او موسیقی و آوازخوانی را که از نوجوانی با کشف صدای خوش خود آغاز کرده بود، در اوایل دهه ۱۳۲۰ با فراگیری آواز، سنتور و عود به‌طور جدی پی گرفت.

عبدالوهاب شهیدی فعالیت رادیویی خود را هم از سال ۱۳۳۵ با برنامهٔ «ارتش» آغاز کرد و پس از مدتی به برنامهٔ «گلها» راه پیدا کرد و پس از آن بود که همکاری پیوستهٔ او با این برنامه در کنار آهنگساز و نوازندهٔ بزرگی چون فرامرز پایور چه در رادیو و چه بر روی صحنه، ازجمله جشن هنر شیراز، ادامه یافت.

زنده‌یاد شهیدی حتی در کنسرت‌هایی خارج از ایران نیز شرکت داشت، ازجمله کنسرتی با همکاری احمد عبادی در سال ۱۳۵۵ در جشنوارهٔ هنرهای اسلامی در لندن و کنسرتی که در قونیه بر مزار مولانا برگزار شد.

از میان تصنیف‌های عبدالوهاب شهیدی، تصنیف‌های «یار بی‌وفا» و «آی سوزه» نیز از اجراهای معروف و محبوب اوست. او قطعات قدیمی معروفی مانند آثار عارف قزوینی را نیز اجرا کرده است که از میان آن‌ها می‌توان به تصنیف‌های «گریه را به مستی بهانه کردم» و «گریه کن» اشاره کرد.

XS
SM
MD
LG