با پایان یافتن مهلت پنج روزه ثبتنام داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ ایران، رسانههای ایران گزارش دادهاند که ۴۳ چهره مشهور سیاسی برای انتخابات ثبتنام کردهاند که در بین آنها نام یک زن هم به چشم میخورد.
زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاحطلب که در دولت خاتمی ریاست مرکز مشارکت امور زنان را بر عهده داشت، تنها کاندیدای مشهور زن است که در این دوره ثبتنام کرده است و طبق قاعده مرسوم دوازده دوره انتخابات گذشته ریاستجمهوری در ایران، منتظر اعلام ردصلاحیت خودش از سوی شورای نگهبان است.
از دیگر چهرههای اصلاحطلب که برای انتخابات این دوره ثبتنام کردهاند، میتوان به رسول منتجبنیا، محمد شریعتمداری، محسن هاشمی رفسنجانی، مسعود پزشکیان و اسحاق جهانگیری اشاره کرد.
مهمترین چهره اصلاحطلبان در این دوره اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، است که دور قبلی نقش یار کمکی حسن روحانی را در مناظرهها بازی کرد. او ممکن است همین نقش را در انتخابات ۱۴۰۰ برای علی لاریجانی، رئيس پیشین مجلس، بازی کند.
رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران از علی لاریجانی به عنوان «کاندیدای اصلی» اصلاحطلبان نام بردهاند ولی رسانهها و چهرههای اصلاحطلب این موضوع را تکذیب کرده و بر حضور چهرههایی چون اسحاق جهانگیری، محسن هاشمی و مسعود پزشکیان به عنوان کاندیدای اصلی خود تاکید دارند.
علی لاریجانی که پیش از این ۱۲ سال ریاست مجلس را بر عهده داشت، سال ۸۴ نیز کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری بود ولی شکست خورد.
در دورانی که او ریاست مجلس بود، برادرش، صادق لاریجانی هم ریاست قوه قضاییه را بر عهده داشت و خانواده لاریجانی نقش بسیار قدرتمندتری از اکنون داشتند.
موفقیت علی لاریجانی در این انتخابات میتواند زمینه بازگشت مجدد خانواده لاریجانی به سطح اول جنگ قدرت در ایران را فراهم کند.
در اردوگاه اصلاحطلبان اما از مسعود پزشکیان که اکنون نماینده تبریز در مجلس است، به دلیل صراحت لهجه و بیان انتقادی و توانایی احتمالی در جلب رای مناطق آذرینشین به عنوان پدیده احتمالی اردوگاه اصلاحطلبان نام برده شده است. محسن هاشمی رفسنجانی نیز به دلیل وابستگی به خانواده هاشمی و توان استفاده از این نام در تبلیغات انتخاباتی مورد توجه برخی اصلاحطلبان است.
او نیز مانند مسعود پزشکیان، علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری از مدافعان برجام است و این طیف امیدوارند که در طول ماه آینده با به نتیجه رسیدن توافق احیای برجام و اهمیت یافتن موضوع مذاکرات هستهای، فرصت سیاسی بهتری برای رقابت انتخاباتی داشته باشند.
در میان این طیف اما علی لاریجانی در افکار عمومی به عنوان بانی اصلی سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین معرفی شده است که در ماههای گذشته پرسشها و ابهامهای زیادی درباره آن مطرح شده و از آن به عنوان «سند فروش ایران به چین» یاد شده است.
دو چهره دیگری که در زمین انتخابات میتوانند کارت کمکی اصلاحطلبان و دولت روحانی تلقی شوند، حسین دهقان، مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی و عبدالناصر همتی، رئيس کل بانک مرکزی ایران هستند که البته سوابق سیاسی چندان برجستهای ندارند ولی در یک سال گذشته حضور گستردهای در شبکههای اجتماعی داشتهاند.
در نیمکت کناری اصلاحطلبان نامهایی چون مصطفی تاجزاده، معاون سیاسی وزیر کشور در دولت محمد خاتمی، عباس آخوندی، وزیر پیشین مسکن در دولت روحانی، مصطفی کواکبیان، علی مطهری و محمود صادقی، نمایندگان دوره دهم مجلس، محسن رهامی، محمد جواد حقشناس و محسن مهرعلیزاده نیز حضور دارند که اغلب این افراد امکان تایید صلاحیت در شورای نگهیان یا جلب نظر چهرههای برجسته اصلاحطلب را ندارند و به همین سبب چندان جدی گرفته نمیشوند.
در میان طیف اصولگرایان اما مهمترین چهره ابراهیم رئيسی، رئيس قوه قضاییه، است که پیش از این برخی از کاندیداهای اصولگرا مانند رستم قاسمی، معاون اقتصادی نیروی قدس سپاه، و محمد عباسی، وزیر ورزش در دولت احمدینژاد، گفتهاند به نفع او کنار میروند.
حضور ابراهیم رئیسی به دلیل نقش او در هیئت مرگ در اعدامهای تابستان ۶۷ که از سوی نهادهای حقوق بشری یک جنایت توصیف شده، مورد توجه مخالفان حکومت ایران نیز قرار گرفته است.
او که سال ۹۶ نیز کاندیدای ریاستجمهوری بود و در رقابت با حسن روحانی شکست خورد، از جمله چهرههایی است که نامش در گمانهزنیها برای جانشینی رهبر جمهوری اسلامی به چشم میخورد و این موضوع نیز توجه به کاندیداتوریاش را دوچندان کرده است.
در ردیف دوم اصولگرایان سعید جلیلی، عضو شورای عالی امنیت ملی، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس، امیرحسین قاضیزاده هاشمی، عضو هیات رئیسه مجلس و سعید محمد، فرمانده پیشین قرارگاه خاتمالانبیا قرار دارند که اگر به نفع رئیسی کنار نروند و تایید صلاحیت شوند، میتوانند نقش یار کمکی او را در مناظرهها ایفا کنند.
در ردیف سوم اصولگرایان چهرههایی چون عباس نبوی، مسعود زریبافان، محمد خوشچهره، علیرضا افشار، فریدون عباسی، شاهین محمدصادقی، محمدحسن قدیری ابیانه و حسن سبحانی حضور دارند که به احتمال زیاد از سد شورای نگهبان نخواهند گذشت.
در ضلع دیگر بازی اما محمود احمدینژاد و وزرا و اعضای کابینهاش چون شمسالدین حسینی و صادق خلیلیان کاندیدا شدهاند که نه کسی انتظار دارد تایید صلاحیت شود و نه فعلا کسی خیال ائتلاف با آنها را دارد. عزتالله ضرغامی، رئیس پیشین صداوسیما که اکنون کاندیدای ریاستجمهوری شده است، هم در سالهای اخیر مواضع نزدیکی به این طیف داشته است.
در گوشه زمین انتخابات هم در روزهای اخیر چهرههایی چون ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، محمدحسن نامی، وزیر ارتباطات در دولت احمدینژاد، ابوالقاسم رئوفیان، قدرتعلی حشمتیان، وهاب عزیزی، محمد زارع فومنی و رامین مهمانپرست وارد گود انتخابات شدهاند که به احتمال زیاد اغلب آنها رد صلاحیت خواهند شد.
بر اساس قانون انتخابات شورای نگهبان باید تا روز ۳۰ اردیبهشت اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده را به وزارت کشور اعلام کند. شورای نگهبان میتواند مهلت تایید صلاحیت کاندیداها را پنج روز دیگر هم تمدید کند و تکلیف نهایی را روز چهارم خرداد روشن کند.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران قرار است روز ۲۸ خرداد ماه امسال برگزار شود.