مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضمن «بسیار جدی» خواندن غنیسازی ۶۰ درصدی هشدار داد که ایران در حال غنیسازی اورانیوم در سطحی از خلوص است که «فقط کشورهای سازنده بمب [اتمی] به آن میرسند».
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در گفتوگو با روزنامه فایننشالتایمز که روز چهارشنبه، پنجم خردادماه، منتشر شد گفت که وضعیت «بسیار نگرانکننده» است، زیرا برنامه هستهای ایران طی دو سال گذشته پیچیدهتر شده است.
او در این باره توضیح داد: «غنیسازی ۶۰ درصدی از سوی هر کشوری امری بسیار جدی است - فقط کشورهایی که بمب میسازند به این سطح میرسند. ۶۰ درصد تقریباً درجه تسلیحاتی است، غنیسازی تجاری ۲، ۳ [درصد] است.»
وی در این مصاحبه گفت این «حق حاکمیت» ایران است که برنامه خود را توسعه دهد، اما هشدار داد که «این درجهای است که نیاز به نظارت هوشیارانه دارد.»
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج دولت پیشین آمریکا از توافق هستهای، با عدول از مفاد این توافق در حال افزایش درجه غنیسازی خود بوده است.
تهران ماه گذشته اعلام کرد که در حال غنیسازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصدی است، میزانی که بسیار بیشتر از خلوص ۳.۶۷ درصد توافقشده در برجام است.
مقامهای جمهوری اسلامی میگویند هدفشان از پیشبرد برنامه هستهای، «امور پزشکی و تولید برق» است، اما رافائل گروسی روز چهارشنبه گفت که «در سطح فعلی فعالیتهای پزشکی و صنعتی در ایران، نیازی به این میزان دیده نمیشود، البته تصمیمگیری در این مورد با خود کشور است.»
آقای گروسی در ادامه افزود: «ایران پیش از ماه مه ۲۰۱۹ توافق را رعایت میکرد، اما طی دو سال بعد از آن، تعداد سانتریفیوژهای عملیاتی را از حد توافقشده ۵۰۶۰ به ۷۰۰۰ افزایش داده است.»
مدیرکل آژانس با ذکر اینکه ایران «همچنین سانتریفیوژهای جدیدی تولید کرده تا بتواند با سرعت بیشتری اورانیوم غنیشده تولید کند»، گفت: «از لحاظ کیفی پیشرفت مهمی وجود داشته است.»
وی گفت که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران اکنون بیش از ۱۰ برابرِ ۳۰۰ کیلوگرمی است که بر سر آن توافق شده بود.
رافائل گروسی گفت که بیشتر اقدامات انجام شده توسط تهران به راحتی قابل برگشت است، اما وی افزود که سطح تحقیق و توسعهای که انجام گرفته «مسئلهساز» است.
او تأکید کرد حال که ایران روش غنیسازی بالاتر را آموخته این تهدید از این پس هر زمان وجود خواهد داشت و تنها با راستیآزمایی میشود کنترلی بر آن داشت.
ایران پیشتر تهدید کرده بود که اگر بر سر لغو تحریمها توافق نشود، دادههای دوره سه ماههای که بازرسان آژانس به تاسیسات هستهای ایران دسترسی ندارند ضبط میشود ولی در پایان این دوره، پاک خواهد شد.
با این حال، روز سوم خرداد، توافق همکاری سهماهه ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی که به تازگی به پایان رسید به مدت یک ماه دیگر تمدید شد.
رافائل گروسی در گفتوگوی خود با روزنامه فایننشالتایمز این تمدید یکماهه را به عنوان «یک پل» توصیف کرد اما گفت که در نهایت این موافقت «ناپایدار» خواهد بود.
آقای گروسی تأکید کرد: «بدیهی است که در ارتباط با برنامهای با درجه بلندپروازی و پیچیدگی که ایران دارد، نیاز به یک برنامه راستیآزمایی بسیار استوار و بسیار قوی است... وگرنه وضعیت بسیار شکننده خواهد شد.»