سفیر ایالات متحده در سازمان ملل روز چهارشنبه ۹ تیرماه گفت چند دور مذاکره در وین بر سر توافق هستهای با ایران «کمک کرده است تا گزینههای دو کشور برای اینکه مشترکا به تعهدات خود در برجام بازگردند، مشخص شود».
جفری دِلارنتیس در نشست شورای امنیت گفت: «ایالات متحده متعهد است که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند و ما معتقدیم که دیپلماسی، در هماهنگی با متحدان و شرکای منطقهایمان، بهترین مسیر برای دستیابی به چنین هدفی است».
نماینده آمریکا به مواردی که برای تهران و واشینگتن مشخص شده است تا درباره آنها تصمیمگیری کنند اشاره نکرد، ولی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز سهشنبه گفته بود که شخص علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، باید درباره حل اختلافهای باقی مانده در مذاکرات وین تصمیم بگیرد.
از سوی دیگر، علی ربیعی سخنگوی دولت حسن روحانی گفته بود که اگر تا پایان دولت فعلی مذاکرات وین به نتیجه نرسد، «ادامه مذاکرات به دولت آینده موکول خواهد شد».
در نشست شورای امنیت که برای بحث درباره برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در حمایت از آن برگزار شد، مجید تخت روانچی سفیر ایران در سازمان ملل نیز سخنرانی کرد و گفت: کشورهایی که تعهدات خود را زیرپا گذاشتهاند باید تصمیمات سخت بگیرند.
او خواستار آن شد که در مورد لغو همه تحریمها و اینکه آمریکا دیگر از برجام خارج نخواهد شد به صورت قابل استناد تضمین داده شود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، نیز از دولت جو بایدن خواست تا بر اساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با تهران، کلیه تحریمها علیه ایران را لغو کرده یا در ارتباط با این تحریمها معافیت بدهد.
او در گزارش دو سالانه خود در مورد برجام به شورای امنیت همچنین از ایالات متحده خواست تا «معافیتها در رابطه با تجارت نفت با جمهوری اسلامی ایران را تمدید کرده و معافیتهای مربوط به پروژههای عدم اشاعه سلاح هستهای را هم به طور کامل تمدید کند».
آمریکا که اردیبهشت سال ۹۷ و در دولت ترامپ از برجام خارج شد، با روی کار آمدن جو بایدن در ژانویه امسال اعلام آمادگی کرده که به برجام بازگردد مشروط به اینکه ایران به تعهدات خود عمل کند.
دو کشور به صورت غیرمستقیم، همراه با دیگر اعضای برجام، تا کنون شش دور مذاکره در وین، پایتخت اتریش، برگزار کردهاند که گرچه گفته میشود دستاوردهای ملموسی داشته ولی هنوز به توافقی منجر نشده است.
هفته گذشته نمایندگان کشورهای مذاکرهکننده به پایتختهای خود بازگشتند تا درباره اقدامات نهایی برای دستیابی به توافق احتمالی تصمیمگیری شود.
گرچه هنوز تاریخی برای دور جدید مذاکرات تعیین نشده است، ولی واسیلی نبنزیا سفیر روسیه در سازمان ملل روز چهارشنبه گفت: «ما هم اکنون چارچوب توافق آینده را داریم و یک فهم کلی از اینکه چطور به اهدافی که پیش روی ماست برسیم».
گِنگ شوانگ، معاون سفیر چین در سازمان ملل، در نشست شورای امنیت از ایالات متحده خواست تا به ایران تضمین دهد که دیگر از برجام خارج نخواهد شد.
اولوف اسکوگ، سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل، هشدار داد: «مشخص است که زمان به نفع ما نیست و آنچه که امروز امکانپذیر است شاید در آینده نزدیک غیرممکن شود».
او گفت: روزنه دیپلماتیک محدودی پیش روی ماست که نباید آن را از دست بدهیم.
ایران یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، به صورت تدریجی از تعهدات خود در این توافق عدول کرد و در حال حاضر نه تنها اجرای پروتکل الحاقی برای بازرسیهای سرزده از تاسیسات اتمی خود را متوقف کرده است، بلکه توافق سه ماهه خود با آژانس که روز سوم تیرماه مهلت آن به پایان رسید را تمدید نکرد.
بر اساس این توافق، تهران پذیرفته بود که دوربینهای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای آن به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.