جواد اوجی، وزیر نفت ایران، روز یکشنبه ۱۴ شهریور از پیشبینی کمبود گاز در فصل سرما بهمیزان دویست میلیون متر مکعب خبر داد.
وزیر نفت در حاشیه نشست کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه «با روند کنونی مصرف گاز طبیعی در کشور، پیشبینی میکنیم حدود دویست میلیون متر مکعب کسری گاز در فصل سرما داشته باشیم»، وعده داد که وزارت نفت «تلاش خواهد کرد در بخش خانگی مردم دچار مشکل نشوند».
ایران در سالهای گذشته نیز در فصل سرما با کسری شدید گاز مواجه میشد، اما سال گذشته کمبود گاز ایران از پاییز آغاز شد. دولت در فصلهای سرد سال تحویل گاز به پتروشیمیها، کارخانههای سیمان و نیروگاههای برق را به شدت کاهش میدهد.
بر اساس آمارهای مرکز پژوهشهای مجلس، دولت پارسال به خاطر کمبود گاز، ۶ میلیارد لیتر سوخت بسیار آلایندۀ مازوت (نفت کوره) را در نیروگاهها استفاده کرد که موجب آلودگی شدید هوای کلانشهرها شد. نیروگاههای برق ایران پارسال همچنین نزدیک ۱۱ میلیارد لیتر گازوئیل سوزاندند.
بخش عمدهای از کسری گاز در فصل سرما بهخاطر افزایش سهبرابری مصرف خانگی گاز برای گرم کردن منازل و ساختمانهاست.
از مجموع ۲۳۳ میلیارد مترمکعب مصرف گاز طبیعی کشور در سال ۱۳۹۹، ۱۲۲ میلیارد مترمکعب سهم بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده، ۲۴ میلیارد مترمکعب سهم صنایع عمده و ۶۶ میلیارد مترمکعب گاز تخصیصیافته به نیروگاهها بوده است.
احتمال کمبود گاز در فصل سرما از هماکنون در حالی ابراز میشود که در چند ماه اخیر نیز ایران با مشکلاتی در حوزه تولید انرژی درگیر بوده و ازجمله قطعی برق همچنان در بسیاری از شهرهای بزرگ ادامه دارد.
کمبود برق حتی باعث شده است متروی تهران از روشنایی ایستگاههای مترو در روزهای اخیر «بهمنظور کاهش مصرف انرژی» بکاهد؛ موضوعی که انتقادات شهروندان تهران را نیز برانگیخته است.
قطعی برق علاوهبر تحمیل خسارتهای پنهان در زندگی روزمره، خسارتهای گستردهای را نیز در حوزه صنعت به بار آورده است.
در حوزۀ خسارتهای پنهان میتوان به «افزایش ۳۰درصدی» تعمیرات لوازم خانگی در ماههای اخیر بهعلت قطعیهای برق اشاره کرد که رئیس اتحادیه صنف تعمیرکاران مصنوعات نفت، گاز و الکترونیک در مشهد، به آن اشاره کرده است.
در زمینۀ صنعت نیز رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران روز دوشنبه ۱۵ شهریور از خسارت شش میلیارد دلاری صنایع فولادی در سال بهدلیل قطعی برق خبر داد.
بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، نیز گفته است که کمبود برق اتفاقی و غیرقابل پیشبینی نبوده و «این اتفاق میتواند بهدلیل ضعف در مدیریت انرژی باشد».
همزمان سخنگوی صنعت برق استان اصفهان نیز با اشاره به احتمال قطعی برق در زمستان بهخصوص در بخش صنعت، گفته است دلیل افزایش مصرف برق در چندوقت اخیر در اصفهان «کاهش محدودیت صنایع فولادی در مصرف بوده است».
محمدرضا نوحی، سخنگوی صنعت برق اصفهان، همچنین با اشاره به محدودیت تأمین سوخت گاز در زمستان، گفته است: «احتمال میرود همانند سال گذشته در تولید برق نیز دچار مشکل شویم و احتمال قطعی برق در زمستان بهخصوص در بخش صنعت وجود دارد.»
کارشناسان صنعت برق میگویند مشکل اصلی در این زمینه بیش از هر چیز به پایبند نبودن دولت ایران به برنامهٔ افزایش تولید سالانه حداقل پنج هزار مگاوات برق و نیز فرسودگی شبکه تولید و توزیع مربوط است.
جمهوری اسلامی تاکنون صدها میلیارد دلار مستقیم و غیرمستقیم صرف انرژی هستهای کرده است، در حالی که سهم انرژی هستهای در تولید برق ایران فقط حدود ۱.۵ درصد است.
خاموشیهای گسترده در ایران در آغاز فصل گرما باعث شد ساکنان چندین شهر در مقابل ادارات برق تجمع کنند و علیه مقامات جمهوری اسلامی بهویژه علی خامنهای شعار بدهند.