مرتضی آقا تهرانی، رئیس «کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی» روز ۲۲ مهرماه در سخنانی در شورای فرهنگ عمومی استان چهارمحال و بختیاری گفت که «بودجه‌های حوزه علمیه اندک است و طلبه‌ها در فقر مالی قرار دارند».
آیا ادعای او درست است؟ و بودجه اختصاص یافته به حوزه‌های علمیه و نهادهای مذهبی، «اندک» است؟
بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ بیش از ۴۰ دستگاه و نهاد مذهبی در جمهوری اسلامی مجموعاً بیش از ۷۲۵۲ میلیاردتومان بودجه دریافت می‌کنند و بودجه تقریباً تمامی آنها هر سال به طرز محسوسی افزایش می‌یابد. این همه در حالی است که نه تنها شمار زیادی از نهادهای خدماتی، درمانی و آموزشی در ایران با کمبودهای مالی مواجه هستند بلکه به دلیل فقر و گرانی، مرتب بر تعداد ایرانیانی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، افزوده می‌شوند. طبق یکی از جدیدترین گزارش‌ها، تقریباً نیمی از ایرانیان برای حتی برای ادامه زندگی، به «کمک‌های معیشتی و یارانه‌ای» نیازمند هستند.
از جمله این نهادهای مذهبی مشخصاً مرتبط با حوزه‌های علمیه، «شورای عالی حوزه‌های علمیه» است که در سال جاری ۶۵۱ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کند؛ این رقم حدود ۲۴ درصد نسبت به سال قبل افزایش نشان می‌دهد. بودجه این نهاد، تقریباً سه و نیم برابر کل بودجه اختصاص یافته به «توسعه نشر و ترویج کتابخوانی در کشور» و ۱۶ برابر بودجه «پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی» است.
در مثالی دیگر، «دفتر تبلیغات حوزه‌های علمیه قم» هم در سال جاری با ۳۷ درصد افزایش نسبت به سال قبل، ۲۰۵ میلیاردتومان بودجه دریافت می‌کند.
اختصاص مبالغ کلان از ثروت مملکت به نهادهای مذهبی و حوزه‌های علمیه، گاه حتی در رسانه‌های متعلق به جمهوری اسلامی بازتاب می‌یابد. از جمله، وبسایت «تجارت نیوز» در آذرماه سال گذشته با انتشار گزارشی به بررسی بودجه نهادهای مذهبی در ایران پرداخت و نوشت که «۴۳ دستگاه مذهبی در بودجه امسال ۷۲۵۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بودجه می‌گیرند». این گزارش، برای نشان دادن بزرگی پول‌های اختصاص یافته به نهادهای مذهبی در ایران می‌افزاید که کل بودجه «ستاد بحران کشور معادل ۱۳ میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان» است و این رقم، «حدود چهار میلیارد کمتر از بودجه دانشگاه اهل بیت» است.
«تجارت نیوز» در نمونه‌ای دیگر می‌افزاید که بودجه هزار میلیارد تومانی «مرکز خدمات حوزه‌های علمیه» حتی «از مجموع بودجه مجلس شورای اسلامی و سازمان اورژانس کل کشور نیز بیشتر است».
در نمونه‌ای دیگر و به طور مشخص، «جامعه المصطفی» دیگر نهاد مذهبی در جمهوری اسلامی است که امسال ۴۶۵ میلیارد تومان بودجه به آن اختصاص یافته است. بخش زیادی از بودجه، تسهیلات و امکانات این نهاد برای همسر و فرزندان طلاب غیرایرانی این نهاد، چه در داخل و چه در خارج از ایران صرف می‌شود.
این همه در حالی است که گزارش‌های متعددی درباره افزایش فقر، فقدان امنیت غذایی و مشکلات ابتدایی معیشتی در ایران منتشر می‌شود. از جمله جدیدترین آنها، حمید حسینی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران می‌گوید که حدود ۴۰ میلیون ایرانی برای ادامه زندگی خود به «کمک‌های معیشتی و یارانه‌ای نیازمند هستند».
همچنین یک مقام وزارت بهداشت ایران نیز با اشاره به فقدان امنیت غذایی می‌گوید که شاخص سوءتغذیه در کودکان استان سیستان و بلوچستان از شش درصد در سال گذشته به ۱۲ درصد در سال جدید فزایش یافته است.
از این رو، سخنان مرتضی آقا تهرانی، رئیس «کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی» مبنی بر اینکه «بودجه‌های حوزه علمیه اندک است و طلبه‌ها در فقر مالی قرار دارند» ادعایی نادرست است. هر ساله رقم بسیار کلانی از بودجه و ثروت مملکت به نهادهای مذهبی و مشخصا حوزه‌های علمیه اختصاص می‌یابد.
