حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، گفته است یک برجام «یک سند قطور صد و چند صفحهای» است که از نظر اقتصادی و در عمل «به نفع» ایران نبوده و شرایط را از قطعنامههای پیشین سازمان ملل علیه ایران هم «سختتر کرده است».
او در گفتوگویی که روز ۹ آبان در روزنامه دولتی ایران، منتشر شده است، با اشاره به شش دور مذاکرات احیای برجام در وین، درباره اراده دولت بایدن برای احیای برجام ابراز «تردید جدی» کرده و گفته است « نیازی به این همه مذاکره وجود ندارد» و رئيس جمهور آمریکا میتواند با صدور یک فرمان اجرایی، وضعیت را به پیش از خروج دولت ترامپ از برجام بازگرداند.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که شبکه خبری «سیانان» روز جمعه هفتم آبان در گزارشی نوشت مقامات آمریکایی به شدت درباره نتایج مذاکرات هستهای با دولت رئیسی بدبین هستند و به طور فعال در حال بحث درباره اعمال تحریمهای جدید علیه ایران هستند.
از سوی دیگر، روز گذشته رهبران بریتانیا، آلمان و فرانسه، سه کشور اروپایی عضو برجام به همراه رئیسجمهوری آمریکا با انتشار بیانیه مشترکی نسبت تعلل ایران برای بازگشت به میز مذاکرات «ابراز نگرانی عمیق» کرده و تاکید داشتند که هنوز امکان دستیابی «سریع» به توافق هستهای وجود دارد.
وزیر خارجه ایران در گفتوگو با روزنامه ایران، بدون اشاره به زمان خاصی، تاکید کرده است که ایران به میز مذاکره باز میگردد و در حال « بررسیهای دقیق برای شیوه مذاکراتی» است ولی برنامهای برای گفتوگو درباره مسائل منطقهای ندارد و مذاکرات «محدود به موضوع هستهای و برجام خواهد بود».
او همچنین درباره نحوه بازگشت ایران به مذاکرات احیای برجام پاسخ دقیقی نداده و گفته است ممکن است تیم مذاکره کننده ایرانی «روش دیگری» را اتخاذ کند.
ایران و قدرتهای جهانی تا خرداد امسال شش دور مذاکرات برای احیای برجام در وین برگزار کردند. نمایندگان دولت آمریکا نیز به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات حضور داشتند ولی نمایندگان دولت ابراهیم رئیسی تاکنون از ادامه این مذاکرات خودداری کرده و در بروکسل با مقامهای اروپایی مذاکره کردهاند.
وزیر خارجه ایران نارضایتی روسیه از مذاکرات بروکسل را رد کرده است و گفته است وزیر خارجه روسیه از اینکه گفتوگوها شروع شده، «خرسند بود».
دولت آمریکا نیز پیش از این اعلام کرده است که مذاکرات ایران با اروپاییها در بروکسل، مذاکرات احیای برجام جایگزین مذاکرات وین نخواهد بود.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، که مذاکرات احیای برجام را پیگیری میکند، روز دوشنبه، ۳ آبان در یک نشست خبری در پاسخ به پرسش رادیوفردا گفت :«تهران میتواند با هر طرفی که بخواهد مشورت کند، اما این مشورتها نمیتواند جایگزین مذاکرات مستقیم با ایالات متحده شود. اگر ایران سوالی درباره نحوه رفع تحریم و تعهد آمریکا دارد، باید پاسخ را از ما بشنود.»
وزیر خارجه ایران اما با اشاره به حضور غیرمستقیم رابرت مالی در مذاکرات وین، گفته است: «رابرت مالی پشت در اتاق مذاکره آمد و گاهی اوقات متنهایش به داخل اتاق آمده اما در عمل پیچیدگیهایی در مذاکره ایجاد کرده که با نیت ادعایی امریکا همخوانی ندارد».
بر اساس گزارشهای منتشره درباره مذاکرات وین، ایران خواهان لغو گسترده و «موثر» تحریمهای آمریکا است و دولت آمریکا میگوید ایران ابتدا باید ضمن توقف توسعه برنامه هستهای خود، به تعهدات خود طبق برجام بازگردد تا تحریمهای متضاد با برجام را لغو کند.
وزیر خارجه ایران با اشاره به این موضوع گفته است دولت بایدن میخواهد «بخش مهمی از تحریمهای ترامپ را حفظ کنند با این توجیه که این تحریمها ارتباط مستقیمی با موضوع هستهای ندارد و این مسأله اصلاً برای ما قابل قبول نیست».