صبح روز شنبه هشتم آبان ۱۴۰۰ یک فروند بمبافکن بی-۱بی لنسر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در یک مأموریت ۱۳ساعته بر فراز اقیانوس هند و خاورمیانه قابلیت واکنش سریع فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) به هرگونه تهدید علیه نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه را به نمایش گذاشت.
پرواز این بمبافکن سنگین نیروی هوایی آمریکا بر فراز خاورمیانه پنج ساعت به طول انجامید و در این حین، جنگندهرهگیرهای اف-۱۵سی و اف-۱۶سی نیروهای هوایی عربستان سعودی، بحرین، اسرائیل و مصر اقدام به اسکورت یا مشایعت این بمبافکن بر فراز حریم هوایی خود و همچنین حریم هوایی بینالمللی کردند.
این بمبافکن به همراه سه فروند دیگر از این نوع از تاریخ ۲۸ مهر ۱۴۰۰ توسط اسکادران ۳۷ بمبافکن نیروی هوایی آمریکا در جزیره دیهگو گارسیا به سر میبرند. تا پیش از آن، نیروی هوایی آمریکا به مدت ۱۵ سال بود که این بمبافکنها را به این جزیره اعزام نکرده بود و بمبافکنهای سنگین اعزامی این نیرو به پایگاه هوایی این جزیره از سال ۱۳۸۵ تا به امروز از نوع بی-۲آ اسپیریت و بی-۵۲اِچ بودند.
در هفتههای اخیر، سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن دست به حملاتی پهپادی علیه پایگاههای نظامی مورد استفاده نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه زدند. در آخرین مورد آن که در تاریخ ۲۸ مهرماه رخ داد، شبهنظامیان وابسته به سپاه قدس، با استفاده از پنج پهپاد انتحاری، پایگاه متروکۀ نیروهای نظامی آمریکا در تنف را در هم کوبیدند.
افزایش خطر حملات پهپادی و راکتی سپاه قدس و نیروهای نیابتیاش علیه نیروهای نظامی آمریکا در عراق و سوریه در نهایت منجر به اعزام چهار فروند بمبافکن سنگین بی-۱بی لنسر نیروی هوایی آمریکا به پایگاه هوایی دیهگو گارسیا در جنوب اقیانوس هند شد؛ پایگاهی خارج از برد موشکهای بالستیک سپاه قدس.
درباره گشت هوایی هشتم آبان بمبافکن ۰۱۱۳-۸۶ چه میدانیم؟
صبح روز شنبه هشتم آبان ۱۴۰۰، بمبافکن بی -۱بی شماره ۰۱۱۳-۸۶ ملقب به Jagged Edge [تقریباً معادل ارّه در فارسی] پایگاه هوایی دیهگو گارسیا را ترک کرد و پس از سه هزار و ششصد کیلومتر پرواز بر فراز اقیانوس هند و دریای عرب در طی حدود چهار ساعت پرواز به دریای عمان رسید. این بمبافکن بر فراز خلیج فارس، شمال عربستان سعودی، اردن و اسرائیل پرواز کرد.
بر اساس اعلام فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا به نیروهای هوایی کشورهای متحد خود در منطقه خاورمیانه، جنگندههای برخی از این نیروها به محافظت و مشایعت این بمبافکن بر فراز آسمان بینالمللی و حریم هوایی خود پرداختند. متعاقباً در طول این ماموریت ۱۳ساعته که پنج ساعت آن بر فراز آسمان خاورمیانه میگذشت، ۹ فروند جنگنده نیروهای هوایی عربستان، بحرین، اسرائیل و مصر این بمبافکن را همراهی کردند.
این بمبافکن در حدود ساعت ۰۷:۰۰ به وقت محلی از فراز تنگه هرمز عبور کرد. پس از آن، یک فروند هواپیمای سوخترسان سنگین کِی سی-۱۰آ اِکستِندِر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا به آن ملحق شد.
بمبافکن پس از دریافت سوخت توسط دو فروند جنگنده چندمنظوره اف-۱۶سی نیروی هوایی سلطنتی بحرین اسکورت شد. این جنگندهها از پایگاه هوایی شیخ عیسی به پرواز درآمدند. هر کدام دو تیر موشک هدایت حرارتی کوتاهبرد از نوع AIM-9M Sidewinder و دو تیر موشک میانبرد آشیانهیاب فعال راداری از نوع AIM-120B AMRAAM و همچنین یک مخزن سوخت خارجی سیصد گالنی را حمل میکردند.
پس از ورود بمبافکن ۰۱۱۳-۸۶ به حریم هوایی عربستان سعودی، سه فروند جنگنده رهگیر نیروی هوایی این کشور متعلق به هنگ سوم مستقر در پایگاه هوایی شاه عبدالله عزیز در ظهران به مشایعت آن پرداختند. این جنگندهها دو فروند رهگیر اف-۱۵سی و یک فروند نمونه آموزشی رزمی آنها یعنی اف-۱۵دی و متعلق به اسکادران سیزدهم نیروی هوایی سلطنتی سعودی بودند. این اف-۱۵ ها برخلاف جنگندههای بحرینی فاقد تسلیحات بودند و هریک تنها یک موشک تمرینی حمل میکردند.
اطلاعاتی از اسکورت بمبافکن بر فراز اردن وجود ندارد اما این احتمال هست که همچون گذشته جنگندههای اف-۱۶آ و بی نیروی هوایی این کشور به مشایعت آن پرداخته باشند. دولت اردن به علت وحشت از مواجهه نظامی با شبهنظامیان وابسته به رژیم جمهوری اسلامی از انتشار اخبار شرکت نیروی هواییاش در رزمایشهای مشترک ایالات متحده آمریکا و اسرائیل خودداری میکند.
با ورود به آسمان اسرائیل، دو فروند جنگنده به پرواز درآمده از پایگاه هوایی تل نوف از بمبافکن آمریکایی محافظت کردند. این جنگندهها شامل یک فروند رهگیر اف-۱۵سی باز (F-15C Baz) و یک فروند نمونه آموزشی رزمی آن یعنی اف-۱۵دی بودند. هر یک از آنها مجهز به یک تیر موشک هدایت حرارتی کوتاهبرد پایتون-۵، یک تیر موشک میانبرد آشیانهیاب نیمهفعال راداری و یک موشک آشیانهیاب فعال راداری بود.
با خروج از حریم هوایی اسرائیل، حال نوبت به دو فروند جنگنده اف-۱۶ نیروی هوایی مصر رسید تا بمبافکن ایالات متحده را بر فراز این کشور و همچنین کانال سوئز مشایعت کنند. یکی از این جنگندهها تکسرنشین یعنی اف-۱۶سی و دیگری نمونه آموزشی رزمی آن یعنی اف-۱۶دی بود. این جنگندهها متعلق به تیپ ۲۶۲ شکاری تاکتیکی و مستقر در پایگاه هوایی ابو صوير در نزدیکی کانال سوئز بودند.
پیش از ادامه مسیر به سمت پایگاه هوایی دیهگو گارسیا، یک سوخترسان کِی سی-۱۰آ دیگر به این بمبافکن سوخت رساند. پس از پرواز بر فراز دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن به سمت اقیانوس هند و دیهگو گارسیا پرواز کردند و در نهایت پس از ۱۳ ساعت و ۳۰ دقیقه پرواز در پایگاه هوایی دیهگو گارسیا به زمین نشست.
اهمیت بی-۱بیهای اعزامی به دیهگو گارسیا در مقابله با خطر سپاه قدس چیست؟
از مجموع یکصد فروند بمبافکن بی-۱بی تحویلشده به نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در سالهای ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۷ در حال حاضر ۴۴ فروند بمبافکن بی-۱بی در اختیار دارد. از این تعداد ۳۹ فروند در خدمت چهار اسکادران بمبافکن این نیرو قرار دارد و پنج فروند دیگر برای آزمایش تسلیحات مورد استفاده دو اسکادران آزمایش تسلیحات این نیروست.
از ابتدای سال جاری میلادی، روند از رده خارج شدن بمبافکنهای بی-۱بی لنسر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا آغاز شده است؛ روندی که با ورود به خدمت تدریجی بمبافکنهای رادارگریز بی-۲۱ تا سال ۲۰۲۵ تکمیل خواهد شد.
در حال حاضر اسکادرانهای نهم، بیستو هشتم، سیوچهارم و سیوهفتم بمبافکن نیروی هوایی آمریکا تنها اسکادرانهای رزمی این نیرو هستند که کاربر بمبافکنهای بی-۱بی لنسر حساب میشوند. بهجز اسکادران بیستوهشتم که ۹ فروند بی-۱بی در اختیار دارد، سه اسکادران دیگر هر کدام ۱۰ فروند بی-۱بی در اختیار دارند. اسکادرانهای نهم و بیستوهشتم جمعی تیپ هفتم بمبافکن و اسکادرانهای سیوچهارم و سیوهفتم جمعی تیپ ۲۸ بمبافکن نیروی هوایی آمریکا هستند.
همانطور که در مقدمه ذکر شد، از ۲۸ مهر ماه چهار فروند از بمبافکنهای بی-۱بی اسکادران سیوهفتم بمبافکن نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در پایگاه هوایی دیهگو گارسیا اعزام شدند. اعزام این بمبافکنها به این پایگاه در پاسخ به افزایش حملات سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن به پایگاههای نظامی مورد استفاده نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه صورت گرفت.
هر یک از بمبافکنهای بی-۱بی میتواند حداکثر ۲۴ تیر موشک کروز و یا به جای آن ۲۴ بمب هدایت ماهوارهای یا نقطهزن را درون محفظههای تسلیحات خود حمل کند. البته حمل حداکثری تسلیحات توسط هر یک از این بمبافکنها از میزان سوخت قابلحمل آنها میکاهد و متعاقباً شعاع رزمیشان را کاهش میدهد. به همین دلیل جهت پرواز در مسافتهای طولانی چون دیهگو گارسیا تا خاورمیانه حتی در صورت حضور هواپیماهای سوخترسان در مسیر پرواز باز هم از حمل حداکثری تسلیحات خودداری میشود.
همچون گذشته، بمبافکنهای اعزامی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا به پایگاه هوایی دیهگو گارسیا در آمادهباش ۲۴ساعته جهت پشتیبانی هوایی از نیروهای نظامی این کشور در عراق و سوریه و همچنین کشورهای حاشیه خلیج فارس قرار دارند. در این راستا، دو فروند از چهار فروند اعزامی همواره به بمبهای هدایت ماهوارهای از نوع GBU-31 مجهزند.
در صورت اعلام نیاز سنتکام به اعزامشان به منطقه خاورمیانه، هر یک از این بمبافکنها میتواند تا در مدت زمان کمتر از ۳۰ دقیقه به پرواز درآید و تنها در حدود چهار ساعت خود را به منطقه بحران برساند. قابلیت پرواز فراصوت بمبافکنهای بی-۱بی در مقایسه با بمبافکنهای فروصوت بی-۲آ و بی-۵۲اِچ به طور قطع مدت زمان رسیدن آنها را به منطقه بحران پس از برخاست از جزیره دیهگو گارسیا به شدت کاهش میدهد.
آنچه در جریان پرواز بمبافکن شماره ۰۱۱۳-۸۶ از دیهگو گارسیا در روز شنبه هشتم آبان ماه مشاهده شد، شبیهسازی انجام حملهای سریع و غافلگیرکننده علیه سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن در عراق و سوریه بود؛ حملهای که در آن جنگندههای متحدان ایالات متحده آمریکا در آن نقش دارند و از بمبافکنهای بی-۱بی محافظت خواهند کرد.