دومین روز از دادگاه بین‌المللی مردمی آبان برای رسیدگی به «جنایات» حکومت ایران در آبان‌ماه سال ۹۸ روز پنج‌شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۰ در لندن برگزار شد.
دومین روز از برگزاری این دادگاه مردمی در پایتخت بریتانیا با شهادت رها بحرینی، کارشناس سازمان عفو بین‌الملل، آغاز شد.
این دادگاه که از سوی سه سازمان «حقوق بشر ایران»، «عدالت برای ایران» و «با هم علیه اعدام» سازماندهی شده تا روز ۲۳ آبان‌ماه ادامه خواهد داشت و ۴۵ شاهد در دادگاه شهادت می‌دهند. شهادتنامه ۱۲۰ نفر هم، به گفته برگزارکنندگان دادگاه، به صورت کتبی تسلیم دادگاه شده است.
در جریان جلسه امروز همچنین شاهد شماره ۳۶۶ با هویت محفوظ و چهره پوشیده از داخل ایران برای شهادت در برابر دوربین حاضر شد. این شاهد تعریف کرد که در ۲۵ آبان به جریان اعتراض‌ها پیوست و بعد از ظهر همان روز هدف شلیک مستقیم گلوله از سوی نیروهای امنیتی قرار گرفت؛ واقعه‌ای که منجر به قطع نخاع وی شد.
قاضی زاک یاکوب، فعال برجسته ضد آپارتاید و از قضات پیشین دیوان قانون اساسی آفریقای جنوبی، در جریان جلسه دوم دادگاه بین‌المللی مردمی آبان از شاهد موسوم به شماره ۱۹۵ درباره درستی این ادعا که نیروهای پلیس اماکن عمومی را آتش زدند و مسئولیت آن را متوجه معترضان کردند، سوال کرد.
این شاهد در پاسخ گفت او بارها از نزدیک شاهد بوده که نیروهای پلیس در جریان اعتراض‌های آبان ۹۸ اقدام به آتش‌افروزی کردند.
قاضی یاکوب با اشاره به ادعای مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد آتش زدن اموال عمومی توسط معترضان گفت، اگرچه آتش از دیرباز سلاح مردم بی‌قدرت بوده اما صاحبان قدرت در طول تاریخ اقدام به خرابکاری با آتش کرده‌اند تا بی‌قدرتان را مسئول جلوه دهند.
شاهد ۱۹۵ درباره تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی به معترضان توضیح داد: «وقتی شورای تامین دستور استفاده از سلاح گرم را صادر می‌کند، دیگر مهم نیست که مامور نیروی انتظامی در چه شرایطی و به چه هدفی تیراندازی کرده باشد. اسلحه را فقط دست مامور می‌دهند تا دست روی ماشه بگذارد».
این شاهد همچنین تعریف کرد که روز ۲۷ آبان ۱۳۹۸ به صراحت از طریق بی‌سیم به ماموران نیروی انتظامی دستور دادند که از سلاح گرم استفاده کنند. او افزود: «برداشت من از این دستور این بود که می‌خواهند به هر طریقی اعتراضات را سرکوب کنند».
دومین جلسه دادگاه بین‌المللی مردمی آبان پس از ارائه شهادت شاهد ۱۹۵ خاتمه یافت. جلسه بعدی دادگاه، فردا (جمعه) از ساعت ۹:۳۰ صبح به وقت لندن آغاز خواهد شد.
برگزارکنندگان این دادگاه روز سه‌شنبه، ۱۸ آبان، در بیانیه‌ای اعلام کرده بودند که این «دادگاه بررسی خواهد کرد که آیا جرایم انجام شده توسط مقامات جمهوری اسلامی، از جمله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کنونی و رئیس وقت قوه قضائیه در ارتباط با اعتراضات آبان ۹۸ جنایت علیه بشریت بوده است یا خیر».
در این میان سازمان عفو بین‌الملل در بررسی رخدادهای آبان‌ماه سال ۹۸ نقشی ویژه دارد، چرا که در غیاب آمارهای رسمی و قابل اعتماد از تعداد قربانیان سرکوب در اعتراضات آن سال، عفو بین‌الملل با جمع‌آوری شواهد و مدارک تلاش کرد گزارشی مستند از این رخدادها ارائه دهد.
این سازمان پیشتر در بیانیه‌ای اعلام کرده است که شواهدی در اختیار دارد که نشان می‌دهد دست‌کم ۳۰۴ مرد، زن و کودک در جریان سرکوب «بی‌رحمانه» این اعتراضات توسط نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.
به گفته این نهاد حقوق بشری، بر اساس تحقیقاتی که انجام داده، از جمله بررسی عکس‌ها و ویدئوهای مربوط به این حوادث، ۲۲۰ نفر از قربانیان طی دو روز کشته شده‌اند.
خبرگزاری رویترز اما در همان زمان ضمن اعلام کشته شدن حداقل ۱۵۰۰ نفر در اعتراضات آبان ۹۸، از قول «سه منبع نزدیک به حلقه اطرافیان» خامنه‌ای «و یک مقام چهارم» نوشت که رهبر جمهوری اسلامی به مقام‌های ارشد کشور گفته است «هر کاری لازم است، برای متوقف کردن» اعتراضات انجام دهند.
عفو بین‌الملل روز پنج‌شنبه همزمان با مشارکت در دادگاه مردمی آبان، در بیانیه‌ای ابراز امیدواری کرد که برگزاری این دادگاه مردمی «زنگ بیدارباشی» باشد برای تمام اعضای سازمان ملل.
این سازمان در اردیبهشت‌ماه سال ۹۹ از سازمان ملل متحد خواسته بود که در مورد کشتار معترضان توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی در آبان ۹۸ تحقیق کند.
اعتراضات آبان ۹۸ که در ابتدا واکنشی به گران شدن ناگهانی قیمت بنزین بود، به‌سرعت تغییر جهت داد و حکومت جمهوری اسلامی و در راس آن علی خامنه‌ای را نشانه گرفت.
نخستین جلسه دادگاه بین‌المللی مردمی آبان برای رسیدگی به «جنایات» حکومت ایران در سال ۱۳۹۸ روز چهارشنبه ۱۹ آبان در لندن، پس از اظهارات ۳۲ شاهد به پایان رسید.
جلسات دادگاه بین‌المللی آبان از ۱۹ تا ۲۳ آبان سال جاری به شکل زنده از طریق صفحه اینستاگرام این دادگاه (Abantribunal) نیز پخش می‌شود.
