دولت عراق از قطع کامل صادرات برق ایران به این کشور خبر داده و اعلام کرده است کاهش شدید ارسال گاز از ایران نیز کماکان ادامه دارد.
احمد موسی، سخنگوی وزارت برق عراق، یکشنبه ۷ آذرماه به روزنامه «الیوم بغداد» گفته است طبق قرارداد ایران بایستی روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز به این کشور تحویل دهد، اما هم اکنون این رقم به ۸ میلیون متر مکعب سقوط کرده است.
افت صادرات گاز به عراق شهریور امسال نیز اعلام شده بود و مقام‌های عراقی از رایزنی دیپلماتیک برای حل موضوع خبر داده بودند. بخش عمده مشکل صادرات برق و گاز ایران به عراق به نحوه پرداخت پول برق و گاز باز می‌گردد و در طول سه سال گذشته به علت تحریم‌ها با پیچیدگی مواجه شده است.
عراق از دولت آمریکا برای واردات برق و گاز از ایران معافیت‌های تحریمی موقت گرفته است و یک‌سوم انرژی مورد نیازش را از طریق خرید برق از ایران و واردات گاز برای نیروگاه‌های برق خود تأمین می‌کند، اما به‌دلیل تحریم بانک‌ها و صنایع نفت و گاز ایران از طرف آمریکا بخش بزرگی از پول برق و گاز خریداری‌شده از ایران پرداخت نشده است.
بر اساس تحریم‌های آمریکا، عراق پول گاز تحویلی از ایران را به حسابی در بانک «تجارت عراق» واریز می‌کند و جمهوری اسلامی از این منابع فقط قادر به خرید کالاهای انسان‌دوستانه از خود عراق است.
مقام‌های دولت عراق پیش از این توضیح داده‌اند که پرداخت بدهی ایران با دینار ممکن است ولی چون ایران خواستار دریافت بدهی خود به دلار است، انتقال پول با توجه به تحریم‌های آمریکا ناممکن است.
مقام‌های عراقی همچنین در ماه‌های اخیر با اعلام اینکه ایران جلوی خروج آب از رودخانه‌های مرزی به این کشور را «کاملا» گرفته، خواستار مذاکره در این زمینه شده‌‌اند.
مهدی رشید الحمدانی، وزیر منابع آبی عراق، نیز تیرماه امسال گفته بود «رهاسازی آب رودخانه‌های کرخه، الوند، کارون و سیروان به خاک عراق توسط ایران به صفر رسیده است» و بغداد در نظر دارد به خاطر «نقض قوانین و معاهدات بین‌المللی و ایجاد خسارت»، علیه تهران در نهادهای زیرنظر سازمان ملل شکایت کند.
او همچنین تاکید کرده بود که کشورش «شواهدی» در دست دارد که نشان می‌دهد ایران در حال حفر تونل برای تغییر مسیر جریان آب رودخانه‌های مرزی است.
از سوی دیگر، وزارت نیروی ایران از دو هفته پیش دسترسی به آمارهای ماهانه خود را برای کاربران قطع کرده و دقیقا معلوم نیست میزان صادرات برق کشور هم اکنون چه میزان است، اما در نیمه ابتدایی سال، صادرات برق ایران ۴۵ درصد کاهش یافته و به ۲.۷ تراوات ساعت سقوط کرده بود.
۸۰ درصد صادرات برق ایران به عراق انجام می‌شود و بقیه برق راهی پاکستان و افغانستان می‌شود.
در این میان ترکیه از ابتدای سال جاری میلادی صادرات برق به عراق را آغاز کرده و آخرین گزارش اداره تنظیم بازار انرژی ترکیه نشان می‌دهد که در ماه اوت صادرات برقش به عراق ۹۷ هزار مگاوات ساعت بوده است.
این رقم معادل کمتر از ۲۰ درصد متوسط صادرات ماهانه برق ایران به عراق در نیمه ابتدایی سال جاری است و نمی‌تواند جوابگوی نیازهای داخلی عراق باشد.
عراق همچنین مذاکرات با شرکت‌های خارجی را برای توسعه پروژه‌های گاز و برق را شدت بخشیده است.
احمد العبادی، یکی از سخنگویان وزارت برق عراق سوم نوامبر، حدود یک ماه پیش، از امضای قرارداد با چندین شرکت خارجی برای احداث ۵۲۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و بادی با شرکت‌های خارجی خبر داد.
وزارت برق عراق نیز اعلام کرده است که در نظر دارد ظرفیت تولید برق کشور را طی چند سال آینده ۷۵۰۰ مگاوات افزایش دهد. این رقم معادل ۱۰ برابر واردات برق عراق از ایران است.
عراق با شرکت توتال فرانسه، شرکت انرژی آتی ابوظبی (المصدر) قرارداد احداث نیروگاه خورشیدی امضا کرده و برای پروژه‌های مشابه در حال مذاکره با شرکت «آرامکو» عربستان و «پاور چاینا» چین است.
