مجله هوافضا: کمیسیون اروپا فهرست سیاه و فهرست شرکت‌های دارای محدودیت در اروپا به دلیل مسائل ایمنی را منتشر کرده است. شرکت آسمان در لیست سیاه و شرکت ایران‌ایر نیز در لیست دارای محدودیت قرار گرفته‌اند.
محدودیت به دلیل استاندارهای ایمنی
ناوگان هوایی ایران دچار فرسودگی شده و تحریم‌ها هم اجازه نوسازی ناوگان را به شرکت‌های هوایی ایران نمی‌دهد. همین عامل سبب بروز مشکلاتی در امنیت پروازها شده است.
بر اساس لیست تازه کمیسیون اروپا، شرکت آسمان در لیست سیاه پرواز استانداردهای ایمنی پرواز قرار دارد. شرکت‌هایی که در این لیست قرار می‌گیرند، اجازه پرواز به اتحادیه اروپا را ندارند. ایران‌ایر هم در میان لیست محدودیت قرار گرفته و بر این اساس برخی هواپیماهای این شرکت که از نظر اروپا ایمن نیستند، اجازه پرواز به این اتحادیه را ندارند.
ایران‌ایر هم‌اکنون سه فروند هواپیمای اصطلاحاً برجامی را در اختیار دارد که جدیدترین هواپیماهای ناوگان هوایی ایران است. دو فروند ایرباس ۳۳۰ و یک فروند ایرباس ۳۲۱ هواپیماهایی هستند که احتمالاً تا سال‌ها در لیست سیاه اروپا قرار نخواهند گرفت.
در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۹۵ اولین ایرباس طبق قرارداد با ایران‌ایر به این شرکت تحویل داده شد. این ایرباس ۳۲۱ همچنان جزو جوان‌ترین ایرباس‌های ایران است و بخشی از سفرهای منطقه‌ای و اروپایی ایران‌ایر را انجام می‌دهد.
تا زمان خروج آمریکا از برجام ایران‌ایر توانست تنها یک فروند ایرباس ۳۲۱ و دو فروند ایرباس ۳۳۰ نو تحویل بگیرد.
ایرباس ۳۳۰ در سری ۲۰۰ قادر به حمل ۲۵۰ مسافر و در سری ۳۰۰ قادر به حمل ۳۰۰ مسافر در دو کلاس پروازی است. قیمت این هواپیما هم بین ۲۳۰ تا ۲۶۰ میلیون دلار است. این مدل از نظر برد پروازی ۱۱ هزار کیلومتر برد دارد و می‌تواند بسیاری از پروازهای دوربرد ایران‌ایر را پوشش دهد.
به جز این سه فروند، باقی هواپیماهای دوربرد ایران‌ایر اصلاً وضعیت خوبی ندارند و دارای عمر بالای بیست سال هستند. ایران‌ایر از شرکت ای‌تی‌آر که زیرمجموعهٔ ایرباس است نیز تنها ۱۳ هواپیمای منطقه‌ای تحویل گرفت که فقط قابلیت آن را داشتند که مناطق داخلی ایران را پوشش دهند.
علیرضا برخور، نائب‌رئیس هیئت مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی، خواستار کمک به شرکت‌های هواپیمایی برای تعمیر و عملیاتی شدن هواپیماهای زمین‌گیر شده است.
او گفته است: «بیش از ۱۷۰ فروند از هواپیماهای موجود به‌دلیل نبود منابع مالی لازم و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها برای تأمین قطعات موردنیاز غیرفعال است.» آقای برخور اردیبهشت امسال نیز گفته بود شرکت‌های هواپیمایی کشور در آستانه ورشکستگی هستند و با «تنفس مصنوعی» زنده‌اند.
طبق گفته این مقام مسئول، حتی هواپیماهای برجامی ایران‌ایر هم دچار مشکل هستند. او گفته است: «سررسید اولین قسط هواپیماهای برجامی ایران‌ایر به مبلغ ۳۳۰ میلیارد تومان است که توان پرداخت اقساط را نداریم و باید حاکمیت و دولت چاره‌ای بیندیشند.»
وی حتی به هواپیماهای خریداری‌شده از شرکت ایتالیایی-فرانسوی ای‌تی‌آر اشاره کرد و گفت: «همین کارخانه‌های سازنده طبق وعده‌شان عمل نمی‌کنند و قطعه به ما نمی‌دهند، نمی‌آیند و برابر قراردادی که با ما دارند، به ما کمک نمی‌کنند و در واقع به قرارداد خود هم پایبند نیستند.»
کارشناسان می‌گویند ناوگان هوایی ایران برای بازسازی به حداقل چهارصد هواپیمای جدید نیاز دارد، اما شرایط مالی نامطلوب به دلیل کرونا و نیز در نتیجه تحریم‌های اقتصادی ناشی برنامه‌های هسته‌ای جلوی بازسازی و نوسازی این ناوگان را گرفته است و بیش از نیمی از هواپیماهای ناوگان ایران به دلیل نداشتن قطعه و خدمات هم‌اکنون زمین‌گیر شده‌اند.
آینده هواپیماهای هیدروژنی
ساخت هواپیماهای پاک بسیار سخت‌تر از ساخت خودروهای پاک است. باتری‌های سنگین یکی از چالش‌های برقی کردن هواپیماهاست. تنها راه کارآمد فعلاً استفاده از هیدروژن یکی برای سوختن در موتورهای توربینی و دیگری استفاده در پیل‌های سوختی است.
فلای‌زیرو یکی از برنامه‌هایی است که برای پرواز پاک در حال پیگیری است. این برنامه دولت بریتانیا برای ساخت یک هواپیمای متوسط با سوخت هیدروژنی است.
این هواپیما باید بتواند ۲۷۹ نفر را حمل کند و فاصله بین لندن تا سانفرانسیسکو را بپیماید.
این هواپیما که ۵۴ متر طول دارد، قرار است دو موتور توربوفن هیدروژن‌سوز داشته باشد.
یکی از چالش‌های این هواپیما نوع جانمایی مخازن فشار بالای ذخیره هیدروژن است. این مخازن در عقب هواپیما جانمایی خواهد شد. در این مخازن پرفشار، هیدروژن با دمای منفی ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد ذخیره می‌شود.
انتقاد از استارلینک
سازمان فضایی اروپا از استارلینک انتقاد کرده است. این سازمان اعتقاد دارد اگر جلوی استارلینک گرفته نشود، این شرکت مدار زمین را اشغال خواهد کرد.
ژوزف آشباخر، رئیس سازمان فضایی اروپا، از رهبران اروپا خواسته است جلوی توسعه‌طلبی ایلان ماسک و شرکت استارلینک را بگیرند.
او گفته است: «استارلینک سبب می‌شود فرصت برای رشد شرکت‌های اروپایی در این زمینه مختل شود. استارلینک اکنون آن‌قدر قوی شده که امکان رقابت با این شرکت در فضا برای اروپا مشکل شده است.»
استارلینک قصد دارد برای پروژه اینترنت ماهواره‌ای بیش از ۱۲ هزار ماهواره را در مدار پانصد کیلومتری زمین قرار دهد.
