فرانک اوفارل، سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه منچستر یونایتد، در ۹۴ سالگی درگذشت.
در دوران فوتبالش ملی‌پوش ایرلند بود و وینگر باشگاه وستهام. در عرصه مربیگری، سال ۱۹۶۹ لسترسیتی را به فینال جام حذفی رساند.
اوفارل دو سال بعد هم لستر را از دسته دوم به سطح اول فوتبال انگلیس آورد تا بلافاصله در یونایتد جانشین سر مت بازبی افسانه‌ای شود.
۱۸ ماه روی نیمکت تیمی نشست که اسطوره‌هایی مانند جورج بست و بابی چارلتون را در ترکیب داشت. سپس سرمربیگری کاردیف را به عهده گرفت.
ناکامی ایران در صعود به جام جهانی ۱۹۷۴ باعث شد کمیته ملی المپیک در پی جذب یک مربی بزرگ اروپایی باشد. حسن رسولی دبیر این کمیته با اوفارل به توافق رسید تا ایران در بازی‌های آسیایی تهران به قهرمانی برسد.
او در تابستان ۱۳۵۴ ترکیب تیم ملی را دگرگون کرد، روزهایی که ایران به حکمرانی بر آسیا خو گرفته بود؛ دو بار ایستادن بر سکوی نخست جام ملت‌ها، فتح بازی‌های آسیایی و حضور در المپیک مونیخ، باعث شده بود ستاره‌های تیم ملی موقعیت‌شان را غیرقابل تهدید بدانند.
پیش از مسابقات مقدماتی المپیک مونترال، جام بین‌المللی ایران برگزار شد. اوفارل تصمیم گرفت موجودیت فوتبال کشور در قالب دو تیم الف و ب به میدان بروند تا همه بازیکنان فرصت عرض اندام داشته باشند.
در آن رویداد که فینالش یکشنبه ۲۹ تیر ۱۳۵۴ برگزار شد، باشگاه FK Teplice چکسلواکی در وقت اضافه با غلبه بر ایران ب که متشکل از بازیکنان پشت خط تیم ملی بود، به قهرمانی رسید تا علاوه بر جایزه ۱۵ هزار دلاری، جام قهرمانی را به پراگ ببرد.
اوفارل در تصمیم جنجالی از تیم ب ۱۰ نفر را دعوت کرد که تعدادشان بیشتر از نفرات تیم اصلی بود. از تیم ارتش شاهنشاهی هم که با سرمربیگری حسن حبیبی در مسابقات ارتش‌های جهان درخشیده بود، چهار بازیکن را فراخواند.
فرامرز تهرانی رفیع در سرمقاله چهارم مرداد مجله دنیای ورزش با حمله به فهرست اوفارل نوشت: «بیشتر از آنکه با روشن‌بینی همراه باشد با شتابزدگی برای به وجود آوردن موجی نو بوده.»
او ضمن کنایه به دستمزد سرمربی ایرلندی تیم ملی تاکید کرد: «اوفارل نصایح مفسرین را نپذیرفته و حالا در چاه افتاده.»
نوگرایی اوفارل نه فقط سقوط نبود، بلکه صعود به المپیک مونترال را در پی داشت. همین تیم پس از اوفارل به قهرمانی جام ملت‌ها رسید. به جام جهانی ۱۹۷۸ راه یافت و جواز حضور در المپیک مسکو را هم دریافت کرد.
ایران با اینکه با هدایت اوفارل به المپیک رسیده بود اما در مونترال، حشمت مهاجرانی سرمربیگری تیم ملی را به عهده گرفت. مسئولیتی که تا وقوع انقلاب اسلامی در اختیار داشت.
با وجود قهرمانی در بازی‌های آسیایی، پیش از مقدماتی المپیک مونترال، سیل انتقادات از اوفارل جاری بود.
پرویز زاهدی در دنیای ورزش نوشت: «او حتی نتوانست جستجوگر یک استخوانبندی واقعی باشد و کمتر از یکماه باقی مانده تا مسابقات باید به حال او و تیم ملی دعا کنیم.»
این نویسنده سرشناس توصیه کرد: «گرد مربی خارجی را قلم بکشیم. [به این دلیل که] تیمی را یکباره دگرگون کردن نشان می‌دهد درست بر احوال تیم ملی واقف نبوده‌ایم.»
حسین جباری نیز سرمربی تیم ملی را «ایرلندی ۳۶۰ هزار تومانی» نامید و نوشت: «نکند زندگی اشرافی و دستمزد رویایی، مضاف بر مخلفاتی مانند پاداش و هزینه تلفن به ایرلند و انگلیس را به کسی دیگر می‌دادند؟»
در شماره ۵۰ صفحه‌ای چهارم مرداد مجله دنیای ورزش، مقاله‌ای در تایید فهرست اوفارل دیده نمی‌شود.
در یادداشت دیگری آمده: «هرگز نمی‌بخشیم رهبران تیم ملی را که با اشتباهات خود پیروزی‌های ممکن را از دسترس دور می‌سازند. چه ایرادی داشت به دور از لجاجت، رشیدی و حلوایی با اسکندریان و ایرانپاک، مسعود مژدهی، دانایی‌فرد و جاوید جهانگیری هم دعوت می‌شدند؟»
مهدی اسداللهی در کیهان ورزشی از معدود نویسندگانی بود که جانب اوفارل را گرفت و نوشت: «چگونه اوفارل را مسئول شکست تیم الف می‌دانیم، در صورتی که او را دلیل کار درخور تحسین تیم ب نمی‌دانیم؟ این دو رنگی از آنجاست که مسائل را جزء به جزء بررسی نمی‌کنیم و بر مرکب احساس سوار می‌شویم.»
اوفارل وقت کمی برای آمده‌سازی تیم جوانش داشت. صبح‌ها هر بازیکن باید ۵۰ دقیقه در سربالایی تپه‌های داوودیه می‌دوید، از جمله علی پروین که سال‌ها بعد با همین متد و روی همین تپه‌ها، پرسپولیس را مهیای فتح جام برندگان جام آسیا کرد.
طبق گزارش مجله دنیای ورزش، اردوی اوفارل برای راهیابی به المپیک، مشکلات غیر فوتبالی هم داشت: «مسئله ناراحت کننده کولرها می‌باشد. زمانیکه روشن می‌گردد بخاطر نزدیکی دهانه کولر با تخت‌ها موجب سرماخوردگی است و هم اکنون قشقایی، نظری، مسیح‌نیا و حجازی با شربت و قرص دست به گریبان هستند.»
حشمت مهاجرانی دستیار اوفارل درباره آموخته‌هایش از او می‌گوید: «دشمنم هم اگر به دردم بخورد، می‌گذارم در ترکیب. این توصیه اوفارل به من بود. فرق مربی بزرگ با مربی معمولی در همین چیزهاست.»
اوفارل سه دهه پس از انقلاب اسلامی به دعوت باشگاه پرسپولیس به تهران بازگشت. «ایرلندی۳۶۰ هزار تومانی» به زبان فارسی به خبرنگاران گفت: «من فرانک اوفارل مربى تیم‌ملى ایران هستم.» سپس گفت تاکید کرد حتی هدايت يونايتد و لستر به اندازه سرمربیگری ايران برايش خاطره‌انگیز نبوده.
اوفارل با یادآوری خاطرات ایران گفت: «تصور می‌کردم وارد بهترین کشور دنیا شده‌ام اما همان شب اول، برق تهران قطع شد... قلیچ‌خانى و پروین شایسته بازى در اروپا بودند. حجازى هم با معرفی من در تست فنى منچستر يونايتد شرکت کرد اما به تایید نرسید. در تمام این سال‌ها پیگیر اخبار بین‌المللی فوتبال ایران بوده‌ام.»
اینک با مرگ اوفارل، هر سه باشگاه منچستریونایتد، وستهام و لسترسیتی در حساب‌های رسمی توییتر خود به درگذشت او واکنش نشان داده‌اند. اما تا هنگام انتشار این گزارش در رادیو فردا، فدراسیون فوتبال ایران عکس‌العملی بروز نداده است.
