یک مقام ارشد دولت آمریکا به روزنامه والاستریت جورنال گفت ایالات متحده با روسیه درباره درخواست اخیر این کشور مذاکره نخواهد کرد و اگر تا هفته آینده روسیه بر خواسته خود اصرار کند و این درخواست را پس نگیرد، آمریکا دنبال راهحلهای جایگزین از جمله توافق موقت با تهران خواهد رفت.
این مقام دولتی که نام او اعلام نشده است، درخواست روسیه را فراتر از برجام دانسته و گفته است توافق موقت با ایران میتواند شامل کاهش تحریمها در قبال توقف برخی از فعالیتهای هستهای ایران باشد. دولت ایران در ماههای گذشته بارها ایده توافق موقت را رد کرده است.
روسیه در روزهای اخیر از آمریکا خواسته است تضمین کتبی بدهد که پس از احیای برجام، تحریمهای غرب علیه آن کشور بهدلیل تجاوز به اوکراین، روی همکاریهای اقتصادی و نظامی مسکو و تهران تاثیر نخواهد گذاشت.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات هستهای، با دفاع از شرط کشورش گفته است هدف برجام این است که ایران بتواند روابط عادی اقتصادی با جهان از جمله روسیه داشته باشد و به همین دلیل در صورت دستیابی به یک توافق، روابط تجاری مسکو با تهران باید از تحریمهای کنونی و آینده اتحادیه اروپا و ایالات متحده معاف شود.
دولت آمریکا پیشتر در واکنش به این درخواست گفته بود تحریمهای آمریکا علیه روسیه، ارتباطی با برجام ندارد.
والاستریت جورنال نیز در گزارش خود به نقل از مقام ارشد دولت آمریکا نوشته که درخواست روسیه «جدیترین مانع» در مسیر دستیابی به توافق برای احیای برجام است.
کشورهای اروپایی حاضر در مذاکرات برجام شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه، نیز در دو روز گذشته هشدار دادهاند که پافشاری روسیه بر شرط جدیدش، «به گروگان گرفتن» برجام است و میتواند احیای توافق هستهای را از بین ببرد.
دو روز پیش خبرگزاری فرانسه نیز از قول یک دیپلمات غربی گزارش داد که اگر قطعی بودن تصمیم روسیه برای انسداد توافق احیای برجام مشخص شود، «وظیفه داریم گزینههای دیگر را بررسی کنیم و اجازه نمیدهیم روسیه برجام را به گروگان بگیرد».
مقامهای دولت ایران در روزهای اخیر بارها «مخالفت دولت آمریکا» با برخی از خواستههای ایران از جمله مربوط به موضوع دامنه تحریمها و تضمین عدم خروج دوباره واشینگتن از برجام را علت اصلی به نتیجه نرسیدن مذاکرات دانستهاند و در عین حال تایید کردهاند که روسیه نیز درخواست جدیدی مطرح کرده است.
در تازهترین واکنش، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز شنبه با اشاره به شرط روسیه در جریان مذاکرات احیای برجام، گفت که این درخواست «جدید» بوده و «هر کشور میتواند درخواستی را مطرح کند». او افزود که «این درخواستها همه در کمیسیون مشترک در وین بررسی میشود».
دور هشتم مذاکرات احیای برجام در وین که با حضور ایران، کشورهای عضو برجام و حضور غیرمستقیم آمریکا در جریان بود، پس از اعلام شرط جدید روسیه، دچار وقفه شد.
پس از اعلام وقفه، انریکه مورا، هماهنگکننده اروپایی مذاکرات، با تاکید بر این که با توافق نهایی فاصله چندانی وجود ندارد این امید را مطرح کرد که مذاکرات «خیلی زود» از سر گرفته شود.
او زمان مشخصی را برای شروع دوباره مذاکرات اعلام نکرد. سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز گفته است بازگشت به مذکرات «به مقدماتی نیاز دارد و مشخص نیست چه زمانی به مذاکرات برگردیم».