خبرگزاری فرانسه در گزارشی از واشینگتن نوشته است به نظر میرسد جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا، به مرور مصممتر شده است که سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی دولت آمریکا حفظ کند. بنا بر گزارشها حذف سپاه پاسداران از این فهرست یکی از شروط اصلی ایران برای توافق در مورد احیای برجام است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، علی واعظ، کارشناس ایرانی در پژوهشکده «گروه بینالمللی بحران»، میگوید هر یک از طرفین امیدوار است که طرف مقابل ابتدا عقبنشینی کند.
دولت جو بایدن از آغاز کار خود اعلام کرده است که به شرط اجرای تمامی تعهدات ایران در قبال برجام حاضر است به این توافق بازگردد. به رغم پیشرفتهای سریع در ماههای اول سال میلادی جاری، مذاکرات مربوط به احیای برجام در وین از ۱۱ مارس متوقف شده است.
کشورهای شرکت کننده در این مذاکرات در اوایل ماه مارس اعلام کردند که پیشنویس توافق نهایی تهیه شده است و برداشتن گامهای بعدی به تصمیمگیریهای سیاسی در تهران و واشینگتن بستگی دارد.
به نظر میرسد که سرنوشت سپاه پاسداران آخرین مانع در مسیر دستیابی به توافق نهایی است و حکومت ایران خواستار حذف این نیرو از فهرست سازمانهای تروریستی است.
ایران استدلال میکند که سپاه پاسداران به تصمیم دولت دونالد ترامپ پس از خروج آمریکا از برجام و در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری بر ایران به این فهرست افزوده شد. ولی مقامات آمریکایی میگویند این موضوع به مذاکرات در مورد فعالیتهای هستهای ایران هیچ ارتباطی ندارد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اخیرا گفت: «اگر ایرانیها خواستار لغو تحریمهایی هستند که ورای برجام است باید به نگرانیها و موضوعاتی که ورای برجام است، پاسخ دهند». او تاکید کرد که ایران باید با حسننیت و برداشتن گامهای متقابل مذاکرات را ادامه دهد.
دولت آمریکا میگوید به صورت علنی مذاکره نمیکند و از اظهار نظر مشخص و قطعی در مورد سرنوشت سپاه پاسداران پرهیز میکند.
ولی از اظهار نظر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا میتوان چنین برداشت کرد که موضع جو بایدن در مورد احتمال حذف سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی سختتر شده و اکنون به آن دسته از فرماندهان نظامی و مقامات کاخ سفید نزدیک شده است که مخالف حذف این نیرو از فهرست سازمانهای تروریستی هستند.
به نظر میرسید که دستگاه سیاست خارجی آمریکا بر خلاف فرماندهان نظامی و مشاوران کاخ سفید با حذف سپاه پاسداران از این فهرست موافق باشد، زیرا به اعتقاد آنها این تصمیم در عرصه سیاست و امنیت بینالمللی تاثیر چندانی نخواهد داشت. ولی مشاوران کاخ سفید نگرانند که اتخاذ چنین تصمیمی در آستانه انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا به جمهوریخواهان برای حمله به دولت بهانه جدیدی خواهد داد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، اوایل ماه آوریل گفت: «به نظرم سپاه پاسداران، یک سازمان تروریستی است و شخصا به دستیابی به توافق نهایی با ایران چندان خوشبین نیستم». چند روز پس از اظهارنظر وزیر خارجه آمریکا، یکی از ستوننویسان روزنامه واشینگتنپست گزارش داد که جو بایدن خود را برای منتفی اعلام کردن خروج سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی آماده میکند.
علی واعظ، کارشناس «گروه بینالمللی بحران»، معتقد است که تصمیم نهایی در این زمینه اتخاذ نشده ولی تردیدی نیست که جو بایدن تمایل چندانی ندارد. آقای واعظ معتقد است که یک سازش احتمالی میتواند حذف سپاه پاسداران ولی نگه داشتن نیروی قدس در فهرست سازمانهای تروریستی باشد.
این کارشناس تاکید میکند که هرگونه تساهلی با ایران در این موضوع حساس از سوی جناح رقیب برای ضعیف نشان دادن دولت بایدن و حملات شدید به او مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت.
دلیل حساسیت این موضوع حمایت فعال سپاه پاسداران از گروههای متخاصم با آمریکا در سطح منطقه همچون حزبالله لبنان، شیعیان عراقی و حوثیهای یمن است. در عین حال نباید فراموش کرد که سپاه پاسداران به انجام حملات مستقیم به نیروها و اهداف آمریکایی در منطقه نیز متهم شده است.
علی واعظ معتقد است که تعدادی از سیاستمداران منتخب در دولت جو بایدن با حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمانهای تروریستی مخالفند و رئیسجمهوری آمریکا حاضر نیست چنین هزینهای بپردازد.
او میافزايد: «البته عدم دستيابی به يک توافق جديد برای مهار فعاليتهای هستهای ايران نيز برای رئيسجمهوری آمريکا هزينه سياسی سنگينی خواهد داشت و بدون شک جمهوريخواهان جو بايدن را متهم خواهند کرد که در دوران رياستجمهوری او ايران در عمل به يک قدرت هستهای بدل شده است».