خبرگزاری بلومبرگ روز جمعه، ۳۱ تیرماه، گزارش داد که نفتکش‌هایی که پیشتر به جابه‌جا کردن نفت ایران در میانه تحریم‌ها کمک می‌کردند اکنون نفت خام روسیه را حمل می‌کنند.
بلومبرگ به نقل از شرکت تحلیل امور کشتیرانی «وُرتکسا» نوشت که از آغاز بهار امسال ۱۱ فروند از نفتکش‌هایی که قبلا نفت ایران را حمل می‌کردند، اقدام به حمل نفت خام روسیه کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، سخن از نفتکش‌های نسبتا کوچکی است که هر یک معمولا توان حمله ۷۳۰ هزار بشکه را دارند. این نفتکش‌ها از سوی آمریکا تحریم شده‌اند.
به گفته آرمن عزیزیان، تحلیل‌گر بازار نفت در شرکت «ورتکسا»، عواملی که با تجارت نفتِ تحریم شده آشنایی دارند، در دوره اخیر به یاری روسیه رفته‌اند تا بتواند نفت خود را از شرق دریای سوئز منتقل کند.
صادرات نفت روسیه از زمان کوتاهی پس از آغاز یورش ارتش این کشور به اوکراین با تحریم شدید غرب روبه‌روست و شرکت‌های عمده جهانی از ارائه خدمات به روسیه خودداری کرده و از حمل و نقل نفت آن سر باز می‌زنند.
با وجود تحریم‌ها، روسیه در نیمه نخست ماه جاری میلادی، ژوئیه، روزانه ۲۵۰ هزار بشکه از طریق نفتکش‌هایی که قبلا نفت ایران را حمل می‌کردند صادرات نفت داشته که ۸۰ هزار بشکه از اوایل بهار بیشتر است.
به گفته «ورتکسا»، با ادامه تحریم نفت روسیه، شمار بیشتری از تانکرهای نفتی مشاهده شده‌اند که با خاموش کردن فرستنده‌های ماهواره‌ای خود، نفت روسیه را در آب‌های اقیانوس آرام از کشتی به کشتی منتقل می‌کنند.
به نوشته بلومبرگ، از ۱۴ فروند کشتی که ارزیابی می‌شود در دوره اخیر با روش یادشده به یاری نقل و انتقال نفت روسیه رفته‌اند، پنج فروند نفتکش‌هایی بودند که قبلا نفت خام ایران را جابه‌جا می‌کردند.
به دلیل مخاطرات زیادی که حمل نفت روسیه دارد، شرکت‌های بیمه دریایی نیز از بیمه نفتکش‌ها خودداری می‌کنند.
در این وضعیت، آن دسته از شرکت‌ها یا نفتکش‌هایی که مخاطرات حمل نفت روسیه را تحمل می‌کنند، بهای بالاتری درخواست می‌کنند.
از سوی دیگر، روسیه در حالی که در برخی امور راهبردی مانند بقای حکومت بشار اسد در سوریه متحد جمهوری اسلامی ایران است، از زمانی که خود با تحریم غرب روبه‌رو شده، به رقیبی سرسخت برای نفت صادراتی ایران تبدیل شده است.
رقابت روسیه تنها با ایران نیست بلکه رقیبی سرسخت برای ونزوئلا نیز هست.
ایران که با وجود تحریم‌های سخت آمریکا از راه دور زدن تحریم‌ها در سال‌های گذشته در تقلای فروش نفت خود، عمدتا به برخی مشتریان خاور دور بود و با قائل شدن تخفیف زیاد، آنها را به معامله با ایران تشویق می‌کرد، از آغاز جنگ روسیه در اوکراین، متوجه شده که روسیه با پیشبرد منافع خود، به اقدامات زیادی برای دور کردن مشتری‌های معدود خاور دور از نیاز به نفت ایران دست زده است.
روسیه از جمله تخفیفی بیشتر از ایران برای نفت خود در نظر گرفته است. روسیه از طریق برخی نقاط دوردست خاوری خود نیز می‌تواند بخشی از نفتش را زمینی به چین صادر کند. با وجود جنگ اوکراین، روسیه در چهار ماه اخیر حدود ۴۲ میلیون تن نفت به چین فروخته که چهار درصد از میانگین سالیانه بیشتر است.
در نتیجه سخت‌تر شدن شرایط فروش نفت برای ایران، خبرگزاری‌ها به تازگی از وجود ۳۷ میلیون بشکه نفت بی‌مشتری ایران در نفتکش‌های آسیا خبر داده‌اند.
وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، در روزهای اخیر گفت که دولت جو بایدن در تلاش برای احیای برجام جدیت دارد تا از جمله نفت ایران به بازارهای جهانی بازگردد. خانم شرمن ابراز تاسف کرد که ایران قادر به تصمیم‌گیری برای احیای برجام نیست. وی گفت احیای این توافق «کاملا به نفع ایران است... دوباره نفت خود را خواهد فروخت و جهان هم نیازمند نفت ایران است».
فرانسه نیز تصریح کرده که از بازگشت نفت ایران و ونزوئلا به بازارهای انرژی حمایت می‌کند تا معضلاتی که برای جهان در نتیجه محدود شدن فروش نفت و گاز روسیه رخ داده، تا حدی جبران شود.
در این میان، با وجود نگرانی‌های شدید اروپا، روسیه از روز ۳۰ تیر، پس از ده روز تعمیرات سالانه خط لوله نورد استریم ۱، ارسال گاز به اروپا را از سرگرفت. این امر بلافاصله به کاهش بهای گاز منجر شد.
با این حال، اظهارات این هفته سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، که گفت «عملیات ویژه نظامی» کشورش در اوکراین دیگر محدود به شرق این کشور نیست و مناطق دیگری نیز هدف نظامیان روس قرار خواهند گرفت، نگرانی بیشتری در مورد طولانی‌تر شدن جنگ و وخیم‌تر شدن شرایط بازار انرژی در پاییز و زمستان امسال ایجاد کرد.
