سی سال پس از انفجار سفارت اسرائیل در آرژانتین و ۲۸ سال پس از انفجار ساختمان مرکزی یهودیان این کشور، موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل، در یک گزارش تحقیقاتی جدید نتیجه گرفت که جمهوری اسلامی ایران در این دو رویداد «نقش میدانی» نداشت.
روزنامه نیویورک تایمز روز جمعه، ۳۱ تیر، با افشای گزارش موساد نوشت که تحقیقات این سازمان نشان داده که واحد مخفی سازمان حزب‌الله لبنان در انجام عملیات انفجاری از همکاری و کمک میدانی مردم محلی یا ایران برخوردار نبود.
این گزارش تاکید دارد که سلسله عملیات حزب‌الله، انتقام‌گیری از اقدامات اسرائیل در کشتن سران حزب‌الله یا حملات مرگبار سنگین اسرائیل در لبنان بوده است.
بر اساس این تحقیقات، اکثر عوامل هر دو انفجار مرگبار در بوئنوس آیرس هنوز زنده هستند و در لبنان زندگی می‌کنند.
بسیاری از گزارش‌های انتشار یافته پیشین درباره انفجار ساختمان آمیا، مرکز هم‌یاری یهودیان آرژانتین، حاکی از این بود که عوامل و مهره‌های میدانی ایران به نیروهای حزب‌الله که مجری عملیات بودند، کمک کردند.
بر اساس درخواست نهادهای قانونی آرژانتین، اینترپل، پلیس بین‌الملل، در سال ۲۰۰۷ برای محسن ربانی و احمدرضا اصغری، دو عضو ارشد وقت سفارت ایران در بوئنوس آیرس، قرار توقیف بین‌المللی صادر کرد. این قرارها هنوز نیز اعتبار دارد. اتهام آن دو کمک میدانی بود.
اینترپل برای علی‌اکبر ولایتی، محسن رضایی، احمد وحیدی و علی فلاحیان نیز قرار توقیف صادر کرده بود. در آن زمان ولایتی وزیر خارجه، رضایی فرمانده سپاه، وحیدی فرمانده نیروی قدس سپاه و فلاحیان وزیر اطلاعات بودند.
ایران از آغاز مطرح شدن نامش، به‌ویژه در انفجار آمیا، نقش خود را در آن رد کرده است.
با این حال نوشته رونن برگمن در نیویورک تایمز تاکید دارد که موساد در تحقیقات جدید خود، بر اساس یافته‌های قاضی آرژانتینی که خود او نیز کشته شده، کماکان معتقد است که جمهوری اسلامی ایران دو حمله در آرژانتین را «تایید و تامین مالی کرد» و به حزب‌الله کمک‌های تجهیزاتی و آموزش ارائه داد.
در همین زمینه وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته در بیانیه‌ای رسمی انفجار ساختمان آمیا در آرژانتین را نشانی از «جاه‌طلبی‌های جهانی حزب‌الله» و «نمونه بارز حمایت ایران از تروریسم بین‌الملل» نامید.
با این حال، به نوشته نیویورک تایمز، تحقیقات تازه موساد با ادعاهای مکرر دولت‌های اسرائیل، آرژانتین و آمریکا، مبنی بر این‌که ایران در آن حملات نقش عملی داشته «تناقض دارد».
برخی از مقامات اسرائیل گفته بودند که ایران غیر از نقش در انفجار آمیا، در انفجار سفارت اسرائیل در بوئنوس آیرس نیز نقش داشت. با این حال، آرژانتین ۲۸ سال است از جمله در مورد نقش ایران در انفجار آمیا تحقیق می‌کند. کشته شدن قاضی آلبرتو نیسمان، قاضی پرونده تحقیق آمیا نیز در زمستان ۲۰۱۵ بر ابهامات این پرونده طولانی افزوده است.
در انفجار سفارت ۲۹ نفر کشته شدند که چهار تن از آنها فرستادگان وزارت خارجه اسرائیل بودند. بقیه کشته‌ها افراد محلی و اکثرا غیریهودی بودند. دو سال بعد در انفجار آمیا ۸۵ تن کشته و حدود ۳۰۰ تن زخمی شدند. در آن رویداد نیز اکثر چشمگیر کشته‌ها و مجروحان مردم آرژانتین و غیریهودی بودند.
به نوشته نیویورک تایمز، موساد گزارش جدید را از جمله بر اساس تحقیقات میدانی عوامل خود تهیه کرده است. باور بر این است که موساد نیروهای اطلاعاتی و عوامل میدانی در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله آمریکای لاتین دارد و از همکاری بسیاری از سازمان‌های اطلاعاتی کشورها نیز بهره‌مند است.
نیویورک تایمز با استناد به تحقیقات موساد نوشته که حزب‌الله توانسته بود که با سال‌ها کار مخفی زیرساخت‌های تروریستی در بوئنوس آیرس و سایر کشورهای آمریکای لاتین را فراهم کند تا از عملیات اسرائیل علیه حزب‌الله انتقام بگیرد.
عوامل موساد که نیویورک تایمز با آنها گفت‌وگو کرده، گفتند که حزب‌الله از سال ۱۹۸۸ تشکیل واحدهای مخفی را آغاز کرد تا با ضربه زدن به اهداف اسرائیلی یا یهودی، از اسرائیل انتقام بگیرد.
به نوشته رونن برگمن، اقدام اسرائیل در کشتن سید عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب‌الله، در تاریخ ۱۶ فوریه ۱۹۹۲ «نقطه عطف» در آغاز عملیات انتقامی حزب‌الله بود.
اسرائیل با شلیک موشک از جنگنده‌هایش خودروی حامل سید عباس موسوی را در سال ۱۹۹۲ در جنوب لبنان هدف قرار داد که همراه با او، همسر و نوزاد آنها نیز کشته شدند.
به نوشته نیویورک تایمز، حزب‌الله حسن کَرَکی، یک عضو ارشد خود را با گذرنامه جعلی برزیلی به بوئنوس آیرس اعزام کرد. او یک خودروی ون خریداری کرد که کمی بعد، از آن برای حمله آمیا استفاده شد.
همزمان طلال حمیه، معاون فرمانده یگان، به پایتخت آرژانتین رسید. او با محمد نورالدین، جوان ۲۴ ساله لبنانی که چند سال پیش از آن به برزیل مهاجرت کرده بود، دیدار کرد. نورالدین پذیرفت به عنوان بمب‌گذار انتحاری در حمله آمیا عمل کند.
بر اساس تحقیقات موساد، طلال حمیه یک روز پیش از انفجار آمیا، آرژانتین را ترک کرد و نیروهای دیگر مرتبط با این واحد، غیر از محمد نورالدین که خود را منفجر کرد، از آرژانتین رفتند. گزارش موساد به مکالمه تلفنی آن روز میان عماد مغنیه با نیروهایش اشاره دارد.
اینترپل علیه دو تن از چهار عضو واحد حزب‌الله قرار توقیف بین‌المللی صادر کرد؛ فرد سوم، طلال حمیه از سوی آمریکا تحت تعقیب است و از سال ۲۰۱۷ مبلغ هفت میلیون دلار برای سرش جایزه تعیین شده، و نفر چهارم، عماد مغنیه، افسر ارشد میدانی حزب‌الله، در زمستان ۲۰۰۸ در عملیات منتسب به اسرائیل در دمشق کشته شد.
بر اساس این گزارش، نیروهای حزب‌الله مواد منفجره را در جعبه‌های شکلات و بطری‌های شامپو و امثال آن به آرژانتین منتقل کردند.
ژنرال اوری ساگی، فرمانده وقت اطلاعاتی ارتش، سال ۲۰۱۶ در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای اذعان کرده بود که اسرائیل در ارزیابی از تهدیدات انتقامی حزب‌الله در آن دوره شکست خورد.
به نوشته نیویورک تایمز، دو مهره موساد گفتند که پس از انصراف یک عضو حزب‌الله در مارس ۱۹۹۴ در برنامه طراحی شده برای یک انفجار در پایتخت تایلند، یک مقام ارشد اسرائیل به شبتای شاویت، رئیس وقت موساد، در مورد خطر جدی وقوع یک حمله در آمریکای لاتین و مشخصا علیه یهودیان و اسرائیلی‌ها در آرژانتین، هشدار داد.
شاویط دستور داد که مکالمات سفارت ایران در بوئنوس آیرس شنود شود، اما شنودها بی حاصل بود. آقای شاویط از واکنش به گزارش نیویورک تایمز خودداری کرد. او هنوز معتقد است که ایران و حزب‌الله شریک عملیات آرژانتین بودند.
نیویورک تایمز نوشت نیروی هوایی اسرائیل دوم ژوئن ۱۹۹۴ با حمله به اردوگاهی در لبنان ۵۰ تن را کشت و ۵۰ تن دیگر را زخمی کرد. رادیوی حزب‌الله وعده داد که این سازمان «پاسخی جامع در تمامی سطوح» خواهد داد. انفجار آمیا یک ماه و نیم بعد عملی شد.
به نوشته نیویورک تایمز، همان عوامل حزب‌الله، مسئول انفجاری بودند که تنها یک روز بعد از انفجار آمیا، در هواپیمای خطوط هوایی پاناما رخ داد. در آن انفجار، ۲۱ تن کشته شدند که ۱۲ تن از آنها از یهودیان پانامایی بودند.
چهار مقام اسرائیلی که با نیویورک تایمز گفت‌وگو کرده‌اند، گفته‌اند که حملات آرژانتین باعث شد اسرائیل از ادامه کشتن کادرهای بالای حزب‌الله دست بکشد. مصاحبه نیویورک تایمز با این عوامل موساد، شامل مقامات کنونی، به تازگی انجام شده است.
این مهره‌های موساد افزوده‌اند که انصراف موساد از دست کشیدن از کشتن مقامات حزب‌الله «جایگاه اسرائیل را در برابر حزب‌الله در اواخر دهه نود میلادی متزلزل کرد» و نظر به تلفات سنگینی که به نظامیان اسرائیلی در جنوب لبنان وارد می‌شد، ارتش اسرائیل در بهار سال ۲۰۰۰ از جنوب لبنان عقب‌نشینی کرد.
عوامل موساد به نیویورک تایمز گفتند که نگرانی اسرائیل از اقدامات مشابه تلافی‌جویانه یکی از دلایل تعیین‌کننده بود که اسرائیل را وادار کرد تا از حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران که برای سال ۲۰۱۲ طراحی کرده بود، عدول کند.
دولت اسرائیل یا موساد رسما به گزارش نیویورک تایمز واکنش نشان نداده‌اند. وزارت خارجه آرژانتین نیز فعلا واکنشی عنوان نکرده است.
گزارش نیویورک تایمز درباره انفجارهای ۳۰ و ۲۸ سال پیش آرژانتین توسط رونن برگمن نوشته شده است. او نویسنده امور جاسوسی اسرائیل است و ظاهرا خود نیز پیشتر عضو همین نهادهای اطلاعاتی بوده است.
