آرزو اشرفی‌زاده، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران، اعلام کرد گروه طالبان با وجود وعده تعیین حق‌آبه هامون، مانند دولت قبلی افغانستان مسیر رودخانه هیرمند را به سمت «گودزره» منحرف کرده است.
گود زره شوره‌زاری در ولایت نیمروز افغانستان است که سرریز هامون هیرمند، یکی از تالاب‌های تشکیل‌دهنده دریاچه هامون، در زمان پرآبی به شمار می‌رود که از طریق رود شیله به آن وارد می‌شود.
پیشتر علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو ایران، اعلام کرده بود که طالبان در توافقی با جمهوری اسلامی قول دادند «قطره‌ای آب به سمت گود زره که منطقه‌ای لم یزرع است جاری نشود».
اما خانم اشرفی‌زاده روز دوشنبه، ۳۱ مرداد، در یک نشست خبری در این زمینه اضافه کرد: «سال گذشته انحراف آب از مسیر طبیعی رودخانه هیرمند باعث شد تا آبی وارد هامون نشود. امسال نیز بر اساس آخرین تصاویر ماهواره‌ای که اداره کل محیط زیست استان برای ما فرستاده، همین اتفاق در حال تکرار شدن است.»
این اظهارات همچنین در حالی است که چند روز پیش حسن کاظمی قمی، نماینده دولت ابراهیم رئیسی در امور افغانستان، مدعی رهاسازی حق‌آبه هیرمند توسط طالبان به خاطر «بهره‌گیری از ظرفیت دیپلماسی» جمهوری اسلامی شده بود.
از زمان به قدرت رسیدن دوباره طالبان در کابل، تنش‌هایی در مرز ایران و افغانستان به وقوع پیوسته و اختلافات دو کشور به‌ویژه در زمینه حق‌آبه دریاچه هامون در ایران از رودخانه هیرمند که از افغانستان سرچشمه می‌گیرد، افزایش یافته است.
حبیب‌الله ده‌مرده، نماینده زابل و زهر که سابقه استانداری سابق سیستان و بلوچستان را دارد، اعلام کرده که حق‌آبه سالیانه ایران از هیرمند ۸۲۰ میلیون متر مکعب است و طالبان تنها یک مرتبه در فروردین امسال حدود چهار میلیون متر مکعب به ایران آب داد.
جلوگیری از حق‌ابه هامون از هیرمند، این دریاچه را در خطر خشک شدن و تبدیل آن به یک کانون تولید ریزگرد قرار داده است.
اکنون بحران ریزگردها در بسیاری از مناطق ایران به‌ویژه سیستان و بلوچستان زندگی مردم را مختل کرده و روز دوشنبه همه اداره‌های دولتی در منطقه سیستان به دلیل افزایش گرد و غبار تعطیل شد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست هشدار داد که در صورت خشک شدن دریاچه هامون، ریزگردهای ناشی از آن «گریبانگیر افغانستان و پاکستان نیز می‌شود».
او تاکید کرد سازمان حفاظت محیط زیست به تنهایی قادر به پیگیری این موضوع نیست و مذاکرات با طالبان در این زمینه «باید توسط وزارت امور خارجه و وزارت نیرو انجام شود».
پیشتر ابراهیم رحیم‌پور، معاون سابق وزیر خارجه جمهوری اسلامی، درباره مسئله حق‌آبه هامون و بدعهدی طالبان به خبرگزاری ایسنا گفته است: «فکر می‌کنم ما نباید بی‌عرضگی خودمان در تامین آب مردم را گردن خارجی بیندازیم.»
