مناطق مرکزی تهران روز دوشنبه صحنه اعتراضات هزاران تن از شهروندان ایرانی بود که در واکنش به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد به خیابان آمدند. این اعتراضات اما با سرکوب نیروهای امنیتی و ضد شورش همراه بود.
از سویی یک گروه مدافع حقوق بشر گزارش داده است که در جریان اعتراضات در استان کردستان چهار نفر به دست نیروهای امنیتی کشته شدهاند.
سازمان حقوق بشری ههنگاو میگوید که دو نفر از معترضان در شهر سقز، زادگاه مهسا امینی، و دو نفر نیز در شهر دیواندره «با شلیک مستقیم» کشته شدهاند.
رادیو فردا اما نمیتواند بهطور مستقل صحت این گزارش را تایید کند.
کاربران شبکههای اجتماعی روز دوشنبه ویدیوهای بسیاری از درگیری شدید نیروهای امنیتی با معترضان در تهران منتشر کردند. یکی از این ویدیوها مقابله آنها را در میدان ولیعصر تهران نشان میدهد که در جریان آن، معترضان اقدام به پرتاب سنگ به سوی یک خودرو آبپاش میکنند.
در ویدئوهای دیگر، معترضان در بلوار کشاورز شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «ایرانی بسه دیگه/ غیرتت را نشون بده»، «میجنگیم، میمیریم/ ایرانو پس میگیریم»، «توپ، تانک، فشفشه/ آخوند باید گم بشه» و «این آخرین پیامه/ هدف خود نظامه» سر میدهند.
تجمعی نیز در خیابان حجاب برگزار شد که معترضان در آن شعار «زن، زندگی و آزادی» سر دادند.
تصاویر دریافتی از این راهپیمایی و همچنین تجمعهای اعتراضی در دانشگاههای تهران، بهشتی و علامه حاکی است که گروهی از زنان روسری را از سر برداشته و آن را به نشانه مخالفت با حجاب اجباری در هوا تکان میدهند.
در نزدیکی میدان ولیعصر معترضان همچنین شعار «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر جمهوری اسلامی»، «میکشم، میکشم/ هر آنکه خواهرم را کشت»، «ننگ ما، ننگ ما/ رهبر الدنگ ما» و «چشم و چراغ ایران/کردستان، کردستان» سر دادند.
گروهی از زنان حاضر در این تجمع نیز روسریهای خود را از سر برداشته بودند.
در یک ویدئوی دیگر به آتش کشیده شدن یک «موتور» دیده میشود که گفته میشود متعلق به یکی از ماموران لباس شخصی بوده است، هرچند رادیو فردا نمیتواند صحت و سقم این ویدئو را تایید کند.
در ویدئوهای دیگر، ماموران نیروی انتظامی دیده میشوند که با باتوم و موتور به معترضان حمله کرده و سعی دارند که آنها را متفرق کنند. معترضان نیز در میدان ولیعصر با حمله به خودروهای نیروی انتظامی سعی کردند که آنها را واژگون کنند.
این اعتراضات در پاسخ به فراخوانهایی انجام میشود که روز یکشنبه از سوی گروههای مختلف مدنی صورت گرفته بود.
هنوز گزارشی از تعداد افراد بازداشت یا زخمی شده در اعتراضهای امروز تهران منتشر نشده است.
تصاویر و ویدئوهای دریافتی همچنین نشان میدهد که معترضان در شهرهای مشهد، رشت، پاوه، کامیاران، بوکان، اصفهان، کرج و تکاب نیز به خیابانها ریختند و علیه مقامهای جمهوری اسلامی و در اعتراض به مرگ مهسا امینی شعار سر دادند.
معترضان در گوهردشت کرج شعار میدادند: بجنگ تا بجنگیم/ ما همه مهسا هستیم».
در همین حال سایت حقوق بشری «ههنگاو» خبر داده که «در بوکان یک دختربچه ۱۰ ساله از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته و به شدت مجروح شده است. وضعیت این دختر وخیم گزارش شده است».
از سوی دیگر، سایت «نتبلاکز» در صفحه توئیتر خود خبر داده که ارتباط اینترنتی در شهر سنندج، مرکز استان کردستان، از ساعت چهار عصر روز دوشنبه تقریبا قطع شده است.
این سایت، قطع اینترنت در سنندج را ناشی از گسترش اعتراضات به مرگ مهسا امینی در زمان دستگیری توسط پلیس گشت ارشاد دانسته است.
تیراندازی به معترضان در دیواندره
گزارشهای دریافتی از دیواندره در استان کردستان حاکی است که در جریان اعتراضهای این شهر به جانباختن مهسا (ژینا) امینی، جوان ۲۲ سالهای که در بازداشت گشت ارشاد جان خود را از دست داد، ماموران امنیتی به سوی معترضان شلیک کردند که منجر به زخمی شدن چندین نفر شده است.
ویدئوهای دریافتی نشان میدهد که از بامداد دوشنبه اعتراضات گستردهای در این شهر جریان دارد.
گزارشها حاکی است که وضعیت جسمی یکی از زخمیها در دیواندره به نام «فواد قدیمی» وخیم بوده و او را برای درمان به سنندج منتقل شده است. فعالان «اعتراض مدنی بازار»، شمار زخمیها را هشت تن و سایت خبری حقوق بشری «ههنگاو» تعداد آنها را ۱۰ نفر گزارش کرده است.
بختیار خوشنام، مسئول آژانس خبری موکریان در سقز، در گفتوگو با رادیو فردا از درگیری میان مأموران امنیتی با معترضان در دیواندره و تعطیلی کامل این شهر خبر داد و گفت که «جو شهر سقز در روز دوشنبه نیز جو حکومت نظامیِ اعلامنشده است، همهجا نیروهای امنیتی مستقر شدهاند، مغازهها کلاً تعطیلاند و حتی ادارت دولتی هم از ظهر تعطیل کردهاند».
او گفت که «بعد از خاکسپاری ژینا امینی، جو در شهر سقز کاملاً امنیتی بود و همان روز شهر در اعتصاب کامل بود. دیروز حالت نیمهتعطیل داشت و حضور نیروهای امنیتی بسیار سنگین بود و طبق فراخوان عمومی امروز مردم به مغازهها نرفتند و اعتصاب بهطور کامل برگزار شد».
همزمان با تجمعهای اعتراضی در مناطق کردنشین در برخی ویدیوهای منتشرشده نیروهای ضد شورش در حال اعزام به شهرهایی که در آن شدت درگیریهای دو روز اخیر بیشتر بوده از جمله اشنویه، بوکان، پیرانشهر و مهاباد از سایر شهرها دیده میشوند.
اعتراضات در دانشگاهها
در ادامه اعتراضها به مرگ مهسا امینی، گروهی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر تهران نیز روز دوشنبه در محوطه دانشگاه تجمع کرده و علیه مقامات جمهوری اسلامی شعار سر دادند که با دخالت نیروهای بسیجی و حراست دانشگاه، تجمع آنها به خشونت کشیده شد.
ویدئوهای دریافتی نشان میدهد که دانشجویان این دانشگاه شعارهای «میکشم میکشم/ هر که خواهرم را کشت» و «بسیجی برو گم شو» سر دادهاند.
دانشجویان دانشگاه امیرکبیر (پلیتکنیک) همچنین با انتشار بیانیهای نوشتند: «قتل سیستماتیک و ددمنشانه مهسا امینی توسط مأموران گشت ارشاد، نماد ۴۴ سال سرکوب و وحشیگری است که نظم فعلی موجودیت و بقای خود را با آن گره زده و فضای خفقان را بر جامعه تحمیل کرده است».
از دانشگاه تهران نیز خبر میرسد که گروه بزرگی از معترضان با شعار «مرگ بر دیکتاتور» در روز دوشنبه دست به اعتراض زدند. در این روز، تجمعات اعتراضی در دانشگاه هنر تهران، دانشگاه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس و همچنین دانشگاه اصفهان برگزار شد.
در دانشگاه تهران معترضان همچنین شعار «خیابونا غرق خون، استادامون خفهخون» سر دادند.
علاوه بر دانشگاه تهران و امیرکبیر، خبرگزاری تسنیم از تجمعهای دانشجویی در دانشگاههای بهشتی و مدرس در تهران خبر داده و بر اساس ویدیوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی، دانشجویان دانشگاه علامه نیز به صف معترضان پیوستهاند.
اعتصابات مغازهداران و بازداشتها
بنابر گزارشها، دامنه اعتصابات و تجمعات اعتراضی چند روز اخیر به جانباختن مهسا (ژینا) امینی، روز دوشنبه گستردهتر شد و شهرهای بیشتری را دربر گرفته است.
از شهرهای سقز، سنندج، بانه، کامیاران و مریوان در استان کردستان و شهرهای ارومیه، مهاباد، بوکان، سردشت و اشنویه در استان آذربایجان غربی، کرمانشاه و جوانرود در استان کرمانشاه و محمدشهر کرج در استان البرز خبر میرسد که بسیاری از کسبه این شهرها دست به اعتصاب زده و مغازههای خود را تعطیل کردهاند.
این در حالی است که بنابر اطلاعات رسیده، مأموران امنیتی در تماسهای شبانه خود، مغازهداران و کسبه مریوان و سقز را تهدید کرده بودند که چنانچه روز دوشنبه مطابق معمول مغازههای خود را باز نکنند، محل کسب آنان پلمپ خواهد شد.
شبکه حقوق بشر کردستان، کردپا، نیز خبر میدهد که روز یکشنبه یک شهروند به نام «شاهو اقبال» به دنبال شرکت در تجمعات اعتراضی به جانباختن مهسا (ژینا) امینی در خیابان ششم بهمن شهر سنندج توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
این گزارش همچنین میگوید لطفالله احمدی، فعال مدنی و عضو گروه کوهنوردی «چلچمه»، شامگاه یکشنبه در سنندج بازداشت شده است و خانوادهاش از محل بازداشت او اطلاعی ندارند.
همچنین گزارش شده است که فرانک رفیعی از فعالان محیط زیست سنندج، در تجمعی که دیروز در میدان آزادی (اقبال) سنندج در اعتراض به مرگ مهسا امینی برپا شد، بازداشت شده است.
گزارشها همچنین از حاکم شدن جو امنیتی در کرمانشاه و حضور گسترده نیروهای یگان ویژه در سطح این شهر حکایت دارد. بر اساس گزارش ههنگاو، بیشتر مغازهداران کرمانشاه از سوی نهادهای امنیتی تهدید شدهاند که نباید در اعتصاب سراسری روز دوشنبه شرکت کنند.
در همین حال، اینترنت تلفن همراه در شهرهای بانه، مریوان، سنندج و بسیاری از شهرهای شمال غربی ایران دچار اختلال شده یا کاملاً قطع است.
از سوی دیگر خبر میرسد که بهزاد رحیمی، نماینده سقز و بانه در مجلس قصد سخنرانی در مراسم فاتحهخوانی مهسا امینی را داشت که با مخالفت حاضرین روبهرو شد و به وی اجازه ندادند.
معترضان به جانباختن مهسا امینی همچنین برای روز دوشنبه فراخوانهایی برای تجمع و اعتراض در شهرهای اصفهان و تبریز صادر کردهاند.
بنابر گزارشها، برنامههای اعتراضی برای روز دوشنبه در دانشگاه صنعتی شریف تهران نیز قرار است برگزار شود.
مهسا امینی که همراه با خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، روز ۲۵ شهریور، سه روز پس از بازداشت بهدست مأموران گشت ارشاد، در بیمارستان کسری تهران جان باخت و پیکر او روز شنبه در سقز در میان اعتراضات مردم به خاک سپرده شد.
بر اساس اعلام بیمارستان کسری هنگامی که این جوان ۲۲ ساله به این بیمارستان منتقل شد، علائم حیاتی در او دیده نمیشد.