کمیته اعطای جوایز نوبل روز دوشنبه ۱۱ مهر اعلام کرد جایزه پزشکی نوبل بهدلیل کشف نکات مهمی در مورد تکامل انسان که تفاوت سیستم ایمنی انسان امروزی با گونههای منقرض شده دیگر را کشف کرده است به سوانته پابو، دانشمند سوئدی، اعطا میشود.
سوانته پابو روشهای جدیدی را خلق کرده که پژوهشگران با کمک آن میتوانند ژنوم انسان مدرن را با ژنوم سایر انسانتباران منقرض شده از جمله نئاندرتالها و دنیسوواها مقایسه کنند.
هر چند استخوانهای نئاندرتالها در اواسط قرن نوزدهم کشف شدهاند ولی دانشمندان در دهههای اخیر با کشف مشخصات دی انای آنها توانستهاند تشابه و تمایز آنها با سایر گونههای انسانتباران را مشخص کنند.
رئیس کمیته اعطای جوایز نوبل گفت اين روش پژوهشی به دانشمندان کمک کرده است تا جدا شدن گونه نئاندرتال از گروه بزرگ انسانتباران در حدود ۸۰۰ هزار سال قبل را کشف کنند. دانشمندان با کمک روشهای پژوهشی که سوانته پابو ابداع کرده است به این نتیجه رسیدهاند که بخشی از ژنوم نئاندرتالها به انسان خردمند منتقل شده، این دو گونه در یک بازه زمانی در کنار هم زيسته و تولید مثل کردهاند.
انتقال ژنوم بین گونههای انسانتباران روی سیستم ایمنی انسان خردمند (هومو سپاینس) و نحوه واکنش آن به بیماریهای ویروسی و عفونی از جمله ویروس کرونا تاثیر گذاشته است. حدود یک تا دو درصد از انسانهای ساکن خارج از قاره آفریقا ژنهای نئاندرتال دارند.
نیلز گوران لارسون، یکی از اعضای کمیته نوبل، نیز گفت: «سوانته پابو مشخصات ژنتیک نئاندرتالها و دنیسوواها که نزدیکترین گونه انسانتباران به ما هستند را کشف کرده است. تفاوتهای ناچیز بین آنها و انسان امروزی در مورد نحوه عملکرد بدن، تکامل مغز و بسیاری از مسائل دیگر اطلاعات مهمی در اختیار ما قرار میدهد».
سوانته پابو ۶۷ ساله است و بخش اعظم پژوهشهای خود را در دانشگاه مونیخ و موسسه پژوهشهای تکاملی و انسانشناسی مکس پلانک در لایپزیک انجام داده است. سونه بریسترم، پدر او نیز در سال ۱۹۸۲ جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد.
این هشتمین باری است که فرزند یک برنده سابق نوبل این جایزه را دریافت میکند. تنها در یک مورد پدر و فرزند بهطور مشترک جایزه نوبل را دریافت کردهاند. سال ۱۹۱۵ جایزه نوبل فیزیک بهطور مشترک به ویلیام هنری برگ و پسرش ویلیام لاورنس برگ اعطا شد.
بسیاری از دانشمندان رشته علوم تکاملی تصمیم کمیته اعطای جوایز نوبل را تحسین کردند.
دیوید رایش، متخصص ژنتیک در دانشگاه هاروارد، از اعطای جایزه پزشکی امسال به یک دانشمند رشته ژنتیک ابراز خوشحالی کرد و افزود: «نتایج پژوهشهای سوانته پابو دانش ما از تنوع گونههای انسانتباران و تاریخ آنها را کاملا متحول کرده است و او بیش از هر کس دیگری پیشرو این عرصه بوده است».
جایزه رشته پزشکی اولین مورد از جوایز نوبل امسال است که برنده آن اعلام میشود. روز سهشنبه برنده جایزه فیزیک، روز چهارشنبه برنده جایزه شیمی، روز پنجشنبه برنده جایزه ادبی و بالاخره روز جمعه برنده نوبل صلح اعلام خواهند شد. مراسم رسمی اعطای جوایز نوبل روز ( ۱۸ مهر ) ۱۰ اکتبر برگزار خواهد شد.