پنجمین انتخابات پارلمانی اسرائیل در کمتر از چهار سال اخیر در روز سهشنبه، دهم آبان، در حالی جریان دارد که بسیاری از شواهد احتمال بازگشت بنیامین نتانیاهو به صحنه قدرت را زیاد نشان میدهد.
اما یائیر لاپید، نخست وزیر کنونی و جناح نه چندان قوی حامی او، برای جلوگیری از نخست وزیری دوباره آقای نتانیاهو کماکان تقلا میکنند.
بنیامین نتانیاهو که در دوران کوتاه دولت چرخشی به نخست وزیری نفتالی بنت و یائیر لاپید، رهبری اپوزیسیون را در دست داشت، در آخرین روزهای مانده به انتخابات، بیشترین تلاش خود را به کار برد تا هم کرسیهای بیشتری برای حزب لیکود به رهبری خود به دست آورد و هم احزاب جناح راست را تقویت کند.
آقای نتانیاهو، ۷۳ ساله، که با بیش از ۱۵ سال صدارت، طولانیترین دوران نخست وزیری را به نام خود ثبت کرده، در حالی پیشتاز انتخابات است که از دو سال پیش محاکمه او در سه پرونده اتهامی فساد، ارتشا و خیانت در امانت در جریان است.
در این میان، یائیر لاپید که پس از حدود دو دهه فعالیت سیاسی تنها یک دوره کوتاه چند ماهه در مسند نخست وزیری بود، در مقام رهبر حزب «یش آتید» («آیندهای هست») برای بقای خود در این مقام تلاش میکند، اما بخت او برای تشکیل ائتلافی از احزاب میانه و چپ چندان زیاد ارزیابی نمیشود.
در انتخابات این بار ۴۰ فهرست حزبی برای ورود به «کنست» (پارلمان) ثبت نام کردند اما ارزیابیها حاکی است که کمی بیش از یکچهارم از این احزاب موفق به ورود به نمایندگانی به مجلس خواهند شد.
بسیاری از نظرسنجیهای پیش از انتخابات نشان میداد که حزب لیکود بار دیگر بیشترین کرسیها را به خود اختصاص خواهد داد؛ حزب «یش آتید» حزب دوم خواهد بود و حزب نوپای «صهیونیسم دینی» به رهبری دو سیاستمدار بهشدت راستگرا به نامهای بتزالاِل اسموتریتس و ایتامار بنگویر حزب سوم در انتخابات این بار است.
ایتامار بنگویر که دارای دیدگاههای افراطی است و در گذشته بسیاری از سیاستمداران و دولتمردان از همکاری با او دوری میکردند، در نتیجه تقویت دیدگاههای راستگرایانه در جامعه اسرائیل، فرد تعیینکننده در انتخابات این بار است.
آقای بنگویر از دو روز پیش از رایگیری، به بنیامین نتانیاهو گفته است که در دولتی که تشکیل میدهد، باید او را به وزارت امنیت داخلی منصوب کند. آقای نتانیاهو در پاسخ اظهار داشت: بگذارید اول انتخابات را ببریم و بعد مناصب را تقسیم کنیم.
حزبی که از سه سال پیش به نام «آبی- سفید» به رهبری ژنرال بنی گانتز در صحنه سیاست اسرائیل ظهور کرده بود، زمان کوتاهی پیش از انتخابات این بار، با تشکیل ائتلاف با ژنرال گابی آیزنکوت، رئیس اسبق ستاد ارتش، نام خود را به «اردوگاه کشوری» تغییر داده است.
با وجود پیوستن چهره قدر نظامی مانند ژنرال آیزنکوت به حزب آقای گانتز، «اردوگاه کشوری» چندان جایگاه بلندمرتبهای در نظرسنجیها نداشته، اما ژنرال گانتز تا یک روز پیش از انتخابات مدعی بود که حتی اگر حزب او ۱۱ کرسی کسب کند، بعید نیست که به دلیل رویه میانهرو و اقبال طیفی از احزاب مختلف به وی، بتواند نخست وزیری را به دست بگیرد.
تمامی نظرسنجیها و سیاستمدارانی مانند بنیامین نتانیاهو تاکید دارند که ائتلاف احزاب راست و مذهبی ممکن است تنها به ۶۰ کرسی از ۱۲۰ کرسی مجلس دست یابد و در آن صورت، با تکرار بنبست، انتخابات به بار ششم نیز کشیده شود.
در همین حال تعیین سرنوشت رایگیری روز سهشنبه تا حد زیادی به چهار فهرست از احزاب عربهای شهروند اسرائیل بستگی دارد، شهروندانی که ۲۱ درصد از جامعه این کشور را تشکیل میدهند.
در انتخابات گذشته، برای اولین بار یکی از احزاب عربی به رهبری منصور عباس، یک سیاستمدار اسلامگرای نزدیک به جریان اخوانالمسلمین، در حالی که از ائتلاف فهرست مشترک عربی جدا شد و چهار کرسی مجلس را کسب کرد، بدون ورود به ائتلاف تشکیل شده از سوی نفتالی بنت و یائیر لاپید، از دولت آن دو حمایت کرد.
منصور عباس گفته است که بعید نیست که رویه خود در پی انتخابات پیشین را تکرار کند و از ائتلاف احتمالی احزاب میانه و چپ حمایت کند.
اما عدم ائتلاف میان سه حزب باقیمانده عربی در انتخابات این بار، سرنوشت مبهمی برای هر سه حزب ایجاد کرده است.
سیاستمداران عرب در روزهای پیش از انتخابات به سختی در تقلا بودند تا هر چه بیشتر شهروندان عربی را که دارای حق رای هستند، به ورود به صحنه انتخابات تشویق کنند. با این حال، نظرسنجیها حاکی است که در بهترین حالت تنها ۵۱ درصد از اعراب رای خواهند داد.
در صورتی که بر اساس نظرسنجیها، فهرست عربی «جنبش تغییر» به رهبری احمد طیبی، یک سیاستمدار کارکشته، تنها چهار کرسی به دست آورد، ائتلاف احزاب میانه و چپ هنوز دارای ۵۶ کرسی باشند که از ۶۱ کرسی مورد نیاز برای تشکیل ائتلاف دولت فاصله دارد.
ساعت ده شب، به وقت محلی، شبکههای عمده تلویزیونی اسرائیل نتایج صندوقهای رایگیری نمونه را منتشر خواهند کرد و بلافاصله پس از آن، انتشار نتایج آرای حقیقی از سوی ستاد انتخابات آغاز خواهد شد.
در صورتی که نتایج صندوقهای رایگیری، حاکی از بنبست سیاسی میان جناح راست با جناح میانه و چپ باشد، نقش اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل، در واگذار کردن ماموریت تشکیل دولت به یکی از سیاستمداران، برجسته خواهد شد.
ارتش اسرائیل برای «تامین امنیت» در روز انتخابات، ورود فلسطینیان از کرانه باختری و گذرگاههای نوار غزه را ممنوع کرده است.
در حالی که در سه انتخابات پیشین مسائل مرتبط با معیشت، گرانی هزینههای زندگی و بهای سرسامآور مسکن یکی از موضوعهای اصلی در انتخابات بود، در این دوره نظر به گسترش ناآرامیها و افزایش چشمگیر بحران در روابط میان اسرائیل و فلسطینیان، بار دیگر، مسائل امنیتی در صدر اولویت رایدهندگان قرار گرفته است؛ تقویت راستگرایانی مانند ایتامار بنگویر نیز از تعمیق حس ناامنی در میان شمار زیادی از مردم اسرائیل ناشی میشود.
در این میان، موضوع ایران که در بیش از دو دهه در صدر مسائل مطرح شده از سوی سیاستمداران در انتخابات بود، این بار به قعر مسائل مورد اشاره از سوی آنان سقوط کرده است.
دولتمردان ارشد اسرائیلی در یک ماه و نیم اخیر نیز که از اعتراضات جاری در ایران سپری شده، از پرداختن به آن خودداری کردهاند، شاید به این دلیل که نگران هستند جمهوری اسلامی ایران به عادت دیرینه خود، اعتراضات را به اسرائیل نسبت دهد.