آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل روز دوشنبه ۱۶ آبان طی سخنانی در کنفرانس تغییرات اقلیمی که در مصر برگزار میشود گفت: «جهان با سرعت در بزرگراه جهنم اقلیمی حرکت میکند» و با اشاره به آمریکا و چین، دو کشوری که در آلودگی بیشترین سهم را دارند گفت «یا همکاری و یا نابودی».
ال گور، معاون سابق رییس جمهوری آمریکا نیز در سخنان خود گفت: «زندگی را به جای مرگ برگزینید و این زمانه، زمانه بزدلی اخلاقی نیست.»
میا موتلی، نخست وزیر باربادوس خواستار بازنگری کامل در وامهای خارجی به کشورهای فقیر و تعیین حداقل ۱۰ درصد مالیات بیشتر بر درآمد شرکتهای تولید کننده سوختهای فسیلی شد که به گفته او، «فقط طی سه ماه گذشته ۲۰۰ میلیارد دلار سود بردهاند».
خانم موتلی افزود: «لازم نیست فجایع طبیعی یک سال گذشته از زمان برگزاری کنفرانس قبلی در شهر گلاسکو را بازگو کنم. از سیلاب ویرانگر پاکستان گرفته تا امواج هوای گرم در اروپا، چین و آمریکای مرکزی و جنوبی، همه این پدیدههای جوی بیسابقه را باید هشداری جدی تلقی کنیم.»
کارشناسان یادآوری میکنند که در گذشته این هشدارها جدی گرفته نشده و امسال نیز ممکن است تحتالشعاع چالشهای سیاسی و ژئوپلتیک از جمله انتخابات میاندورهای آمریکا و یا جنگ روسیه در اوکراین قرار بگیرند.
عبدالفتاح السیسی، رییس جمهوری مصر که میزبانی این کنفرانس را بر عهده دارد خطاب به شرکتکنندگان گفت: «آیا زمان پایان دادن به این مصیبت فرا نرسیده است؟ تغییرات اقلیمی بدون دخالت ما متوقف نخواهد شد. فرصت چندانی باقی نمانده و باید از هر ثانیهای استفاده کنیم.» رهبر مصر در عین حال خواستار پایان دادن به جنگ در اوکراین شد.
لحن آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل شدیدتر از سخنرانان دیگر بود. او گفت: «جهان با تمام سرعت در بزرگراه جهنم اقلیمی حرکت میکند.»
او خواستار توافقی بین کشورهای فقیر و ثروتمند برای تامین هزینه مورد نیاز کاهش آلایندگی ناشی از سوختهای فسیلی شد و تاکید کرد که مصرف ذغال سنگ تا سال ۲۰۳۰ در کشورهای ثروتمند و تا سال ۲۰۴۰ در کشورهای فقیر باید متوقف شود.
او از چین و آمریکا، بزرگترین آلایندههای جهان، خواست که همچون گذشته در این زمینه همکاری کنند و افزود: «بشریت باید انتخاب کند؛ یا همکاری و یا نابودی. یا توافقی برای همبستگی اقلیمی و یا خودکشی دسته جمعی.»
رهبران بیش از صد کشور جهان که در کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل شرکت دارند و اکثر آنها از کشورهای فقیر و درحال توسعه هستند خواستار پاسخگویی و واکنش بهتر کشورهای ثروتمند هستند که اکثر آنها آلایندهترین کشورهای جهان هستند.
آنها از این مناسبت برای تشریح تاثیرات ویرانگر تغییرات اقلیمی بر کشور خود استفاده خواهند کرد. به عنوان نمونه محمد شریف، نخست وزیر پاکستان در سخنانش در جلسه سهشنبه بر خسارات ۴۰ میلیارد دلاری سیل اخیر و آواره شدن میلیونها نفر از جمعیت پاکستان تاکید خواهد کرد.
اکثر رهبرانی که در این کنفرانس شرکت کردهاند روزهای دوشنبه و سهشنبه علاوه بر سخنرانی در این اجلاس دیدارهایی خواهند داشت. پس از آن از روز چهارشنبه جلسه رهبران کشورهای ثروتمند گروه بیست در بالی اندونزی آغاز خواهد شد.
رهبران هند و چین که از جمله آلایندهترین کشورهای جهان هستند در کنفرانس مصر شرکت نکردهاند ولی مقامات دولتی ارشد هر دو کشور در مذاکرات حضور دارند. جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا، بزرگترین کشور آلاینده جهان نیز قرار است روز سهشنبه و در مسیر سفرش به اندونزی به کنفرانس تغییرات اقلیمی بپیوندد.
ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه که تهاجم نظامی او به اوکراین اقدامات بینالمللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی را به شدت تحتالشعاع قرار داده در این کنفرانس شرکت نکرده است. ریشی سوناک، نخست وزیر جدید بریتانیا نیز ابتدا قصد نداشت به مصر بیاید ولی ظاهرا تحت فشار افکار عمومی و احزاب مخالف نظرش را تغییر داده است.
نایجل پورویس، مذاکره کننده سابق دولت آمریکا در امور اقلیمی گفت: «برخی از کنفرانسهای اقلیمی بزرگ و مهم و برخی دیگر کوچک و کم اهمیتتر هستند. انتظار نمیرفت که کنفرانس فعلی در مصر تا این حد اهمیت پیدا کند.»
کارشناسان و فعالان اقلیمی کشورهای فقیر و در حال توسعه که معمولا از آنها تحت عنوان «نیمه جنوبی» یاد میشود در این کنفرانس حضور بسیار فعالتری دارند.
نماینده یک نهاد مدنی در قاره آفریقا گفت: «آلایندگان همیشگی و قدیمی که کشورهای ثروتمند نیمه شمال هستند امسال غایب هستند. نیمه جنوبی و به خصوص آفریقا که در آلودگی جهان کمترین سهم را دارد و بسیار آسیبپذیر است بر اقدامات خود افزوده و در بسیاری از مباحث ابتکار عمل را به دست گرفته است.»