چند مقام عراقی اعلام کردند مذاکرات دیپلماتیک بین دو رقیب منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران و عربستان، عمدتا بر سر ادعای تهران در خصوص «نقش ریاض» در «تحریک» اعتراضات ضد حکومتی در ایران، «به بن‌بست» رسیده و «متوقف شده است».
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه ۲۸ آذر با اعلام این خبر به نقل از مقامات عراقی افزود که دور ششم از مذاکرات میان ایران و عربستان با میانجی‌گری بغداد، برنامه‌ریزی نشده است زیرا با وجود سفر ماه گذشته نخست‌وزیر جدید عراق به تهران، جمهوری اسلامی ایران از دیدار با مقامات سعودی خودداری می‌کند.
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر تازه به قدرت رسیده عراق که مورد حمایت گروه‌های متحد جمهوری اسلامی ایران در عراق نیز هست، در سفر به ایران و از جمله دیدار با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بر آمادگی دولت خود برای ادامه وساطت در مذاکرات میان تهران- ریاض تاکید کرده بود.
اما به نوشته آسوشیتدپرس، پنج مقام عراقی از جمله مقامات دولتی، سران گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت ایران و شخصیت‌هاسی سیاسی احزاب شیعه، تایید کردند که دلیل اصلی خودداری تهران از بازگشت به مذاکرات با عربستان، اتهامی است که مقامات جمهوری اسلامی به حکومت سعودی در مورد حمایت از اعتراضات ایران وارد می‌کند.
پنج مقام عراقی که به جزئیات این مذاکرات آشنایی دارند، اما خواسته‌اند که نام‌شان فاش نشود، گفتند که مقامات جمهوری اسلامی، پادشاهی سعودی را حامی تظاهرات سراسری ایران از طریق شبکه ایران اینترنشنال و کانال‌ها و سایت‌های رسانه‌ای وابسته به سعودی می‌دانند.
هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در پاسخ به آسوشیتدپرس تایید کرد که مذاکرات حکومت تهران با سعودی متوقف شده اما توضیحی ارائه نکرد.
عامر الفائز، عضو کمیسیون روابط خارجی در پارلمان عراق، گفت که «بن‌بست» ایجاد شده در مذاکرات تهران- ریاض، بر منطقه «تاثیر منفی خواهد داشت».
به نوشته آسوشیتدپرس، خودداری آشکار تهران از ادامه گفت‌وگو با سعودی، گامی به عقب برای محمد شیاع السودانی نیز محسوب می‌شود زیرا او امیدوار بود که تداوم این مذاکرات، نقش عراق را به عنوان یک میانجی منطقه‌ای تقویت کند.
یک مقام وزارت خارجه عراق نیز به این خبرگزاری گفت که تهران همچنین از بیانیه‌های مشترکی که در پایان اجلاس مشترک چین و عربستان و سپس اجلاس چین و امیرنشین‌های خلیج فارس در ریاض صادر شد، «عصبانی» است.
در یکی از بیانیه‌های یادشده که در جریان سفر دو هفته پیش شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، به عربستان صادر شد، بر «تقویت همکاری مشترک چین- سعودی برای تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران» تاکید شد.
بیانیه دیگر میان چین و امیرنشین‌های خلیج فارس نیز از ایران خواست تا «به اصول حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی کشورها» احترام بگذارد. این عبارت برای ایران از نظر ادامه حاکمیت بر سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابو موسی با حساسیت زیاد تلقی شد.
مقامات عراقی گفتند تهران نگران این هم هست که تقویت روابط اقتصادی چین- سعودی، بر جایگاه ایران که یک شریک اقتصادی مهم چین بوده، اثر بگذارد.
سخنان مقامات ارشد عراقی در مورد «بن‌بست» در مذاکرات تهران- ریاض، به‌ویژه بر سر اتهام‌زنی جمهوری اسلامی ایران به عربستان که گویا در آغاز اعتراضات سراسری ایران و ادامه آن نقش دارد، در حالی است که وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی روز دوشنبه مدعی شد که تهران «آماده بازگشت روابط با عربستان به حالت عادی است».
به گزارش ایسنا، حسین امیرعبداللهیان در برابر خبرنگاران در تهران اظهار داشت که «گفت‌وگوها با عربستان در مسیر قبلی خود تداوم پیدا خواهد کرد».
او ولی افزود: «این طرف سعودی است که باید تصمیم بگیرد که چگونه رویکرد سازنده‌ای را در برابر ایران دنبال کند».
قرار است وزیران خارجه ایران و عربستان از روز سه‌شنبه هفته جاری در نشستی در امان، پایتخت اردن هاشمی، با عنوان «کنفرانس بغداد-۲» شرکت کنند. هدف این کنفرانس که اجلاس پیشین آن ۱۶ ماه پیش برگزار شد، حمایت از عراق است.
اما حسین امیرعبداللهیان از پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است او در اجلاس امان با همتای سعودی خود دیدار کند یا نه، خودداری کرد.
مذاکرات رو در رو میان هیات‌هایی از ایران و عربستان با وساطت عراق از بهار ۱۴۰۰ در بغداد آغاز شد. نتیجه پنج دور مذاکرات تا کنون تنها بازگشایی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در زیر چتر سازمان همکاری اسلامی در شهر جده در عربستان سعودی بوده و بقیه اختلافات دو حکومت کماکان باقی است و در مواردی تشدید نیز شده است.
در حالی که ایران از آغاز کار شبکه ایران اینترنشنال در لندن در پنج سال پیش آن را به سعودی مرتبط کرده، اما ظاهرا این نخستین بار است که تهران ادامه و ماهیت کار این شبکه را مانعی اصلی بر سر ادامه مذاکرات با عربستان قلمداد کرده است.
وزارت اطلاعات ایران شبکه ایران اینترنشنال را «سازمان تروریستی» نامیده است؛ امری که به مفهوم تهدید جدی علیه کارکنان این شبکه تعبیر شده و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی بریتانیا را به اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از وارد شدن لطمه احتمالی به جان خبرنگاران این شبکه کشانده است.
جمهوری اسلامی ایران که از تامین مطالبات مردم خود ناتوان و درمانده شده، در کنار عربستان، آمریکا، سایر عوامل خارجی و نیز سازمان‌های کرد تبعیدی را به تحریک تظاهرات سه ماه اخیر متهم می‌کند.
دکتر احسان الشمری، رئیس یک مرکز مطالعات در بغداد و استاد علوم سیاسی عراقی، به آسوشیتدپرس گفت که ایران با یک بحران واقعی روبروست و تقلا می‌کند تا سایر کشورها و گروه‌ها را قربانی کند تا (به زعم خود) مردم ایران را متقاعد کند که این بحران، نتیجه مداخلات خارجی است.
