دولت ابراهیم رئیسی با وجود انتقادها قصد دارد برای جبران کسری بودجه در سال آینده، میزان مالیات را ۴۷ درصد افزایش دهد.
خبرگزاری مهر روز جمعه، ۱۴ بهمن در گزارشی اعلام کرد که «در بودجه سال آینده، شاهد رقم ۸۳۸ هزار و ۶۰۹ میلیارد تومان برای درآمدهای مالیاتی هستیم که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۴۷ درصدی را نشان می‌دهد.»
سهم نفت در بودجه سال آینده ایران به دلیل کاهش شدید صادرات نفتی ایران در پی تحریم‌های جهانی به کمتر از ۳۰ درصد رسیده است.
در بودجه ۱۴۰۲، برای صادرات نفت خام روزانه آمار یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه تعریف شده است. شک کارشناسان به تحقق این بخش از بودجه، زمانی بیشتر شد که این بودجه با نفت ۸۵ دلاری تعریف شده است.
درباره تحقق این عدد به دلیل تحریم‌های مختلف تردیدهای فراوانی وجود دارد، اما اگر ایران در شرایط تحریمی قرار نداشت، حداقل صادرات نفت ایران روزانه باید بیش از سه میلیون بشکه می‌بود.
شواهد نشان می‌دهد دولت ابراهیم رئیسی به دلیل کاهش شدید درآمدهای نفتی در حال افزایش مالیات و فشار بیشتر بر جامعه برای جبران کسری بودجه است.
برخی از درآمدهای مالیاتی نظیر مالیات بر ارزش افزوده که سهم ۹ درصدی در کالا یا خدمات دارد، به‌واسطه افزایش تورم، بیشتر شده است. از سوی دیگر درآمد حاصل از نقل‌وانتقال نیز به‌واسطه افزایش قیمت خودرو یا ملک رشد یافته و باز هم به طور خودکار، درآمد مالیاتی دولت را افزایش خواهد داد. مشابه این موضوع در سایر درآمدهای مالیاتی نیز مشاهده می‌شود.
روزنامه شرق در گزارشی نوشته است: «در واقع با وجود نبود رشد اقتصادی و رکود شدید کسب‌وکارها دولت قرار است بیش از امسال مالیات دریافت کند. از این رقم، سهم مالیات اشخاص حقوقی ۲۹۶ هزار میلیارد تومان، مالیات بر درآمدها ۱۲۲ هزار میلیارد تومان، مالیات بر ثروت ۳۷۶ هزار میلیارد تومان، مالیات بر واردات ۱۲۹ هزار میلیارد تومان و مالیات بر کالاها و خدمات ۲۵۲ هزار میلیارد تومان تعیین شده است.»
سقف مالیاتی سالانه، موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۲ نیز معادل ۸۴ میلیون تومان تعیین شده است که بر اساس آن، افرادی که در سال بیش از ۸۴ میلیون تومان درآمد دارند، مشمول پرداخت مالیات می‌شوند.
بر این اساس، نرخ مالیات بر مجموع درآمد سالانه اشخاص حقیقی نسبت به مازاد ۸۴ میلیون تومان تا ۱۶۸ میلیون تومان، ۱۰ درصد، نسبت به مازاد ۱۶۸ میلیون تومان تا ۲۷۶ میلیون تومان، ۱۵ درصد، نسبت به مازاد ۲۷۶ میلیون تومان تا ۴۸۰ میلیون تومان، ۲۰ درصد و نسبت به مازاد ۴۸۰ میلیون تومان به بالا ۳۰ درصد مشخص شده است.
مطابق با لایحه بودجه سال آینده، میزان درآمد مالیاتی دولت از محل اشخاص حقوقی بیش از ۲۹۶ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال جاری بیش از ۱۲۰ درصد افزایش داشته است.
برخی کارشناسان، افزایش مالیات را بالاتر از تورم دانسته‌اند. احتمالا افزایش شدید مالیات از کسب و کارها در ایران، فعالان اقتصادی را بیش از سال جاری تحت فشار قرار می‌دهد. البته رسانه‌های حامی حکومت این‌گونه توجیه می‌کنند که بحث افزایش درآمدهای مالیاتی اشخاص حقوقی به بحث «شناسایی فراریان مالیاتی» مربوط می‌شود.
مطابق با اظهار نظر رئیس سازمان امور مالیاتی، حدود ۸۸۵ هزار فرد حقوقی در طی سه سال گذشته مالیات خود را پرداخت نکرده‌اند که بر اساس برآوردها، رقمی در حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان درآمد، نصیب دولت نشده است.
به گزارش خبرگزاری مهر «بخشی از افراد حقیقی نظیر پزشکان یا سایر اصناف حاضر به پرداخت مالیات نیستند و بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی سه سال گذشته، ۳.۵ میلیون فرد حقیقی مالیات خود را پرداخت نکرده‌اند.»
به باور مقامات سازمان امور مالیاتی می‌توان سهم ۵۰ هزار میلیارد تومانی برای این فراریان مالیاتی طی مدت سه سال در نظر گرفت که وصول بخشی از این درآمدها در سال آتی، دور از انتظار به نظر نمی‌رسد.
مطابق با لایحه بودجه سال آینده، معافیت مالیاتی هفت میلیون تومانی برای کارکنان در نظر گرفته شده است.
برخی کارشناسان انتقاد می‌کنند که در تورم بیش از ۴۰ درصدی چرا معافیت مالیاتی تنها ۲۵ درصد رشد داشته است.
به عبارتی معافیت مالیاتی سال جاری برای یک کارگر یا کارمند ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بوده که به ۷ میلیون افزایش یافته است.
