رئیس‌جمهور روسیه هفتهٔ گذشته دکترین جدید سیاست خارجهٔ روسیه را امضا کرد که در آنجا گسترش روابط با کشورهای غیر غربی از جمله «همکاری همه‌جانبه و بر پایهٔ اعتماد» با ایران اولویت روسیه تعریف شده است.
در میان تحلیلگران روس این نگرانی رو به افزایش است که مسکو مسیر تهران را پی گرفته و این به ضرر منافع ملی روسیه است. در عین حال اکثر شهروندان روس همچنان حامی حکومت هستند.
اعلام نتایج مطلوب انتخابات ۲۰۲۴ از سوی کرملین
رئيس‌جمهور چین که دو هفته پیش مهمان مسکو بود ابراز امیدواری کرد ولادیمیر پوتین در انتخابات سال آیندهٔ روسیه مجدداً پیروز شود. کرملین تاکنون خبر نامزدی ولادیمیر پوتین در انتخابات سال ۲۰۲۴ را نه تأیید کرده و نه تکذیب اما در چند سمینار که ماه گذشته زیر نظر دفتر ریاست‌جمهوری روسیه برگزار شد به طور تلویحی تأیید شده ولادیمیر پوتین در این انتخابات نامزد می‌شود.
کرملین درصدد است در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۷۵ درصد واجدین شرایط مشارکت کنند و نامزد مورد تأیید حکومت بیش از ۷۰ درصد آرا را کسب کند. در این صورت برندهٔ انتخابات رکورد مطلق سال ۲۰۱۸ را خواهد شکست و از دید کرملین، «مشروعیت رهبر روسیه از جمله در میان ساکنان مناطق الحاق شده، ورای هرگونه شک و تردید تأیید خواهد شد».
با اعلام این خواسته، کرملین عملاً رقابت‌های جدید ریاست‌جمهوری روسیه را کلید زده است. برای کمپین جدید، سه اصل ایدئولوژیک تعریف شده: «افتخار به حاکمیت، امید به امکانات و اطمینان از سنت». یعنی «شهروندان روس باید به مسیری که حکومت روسیه برگزیده افتخار کنند، با درک امکانات موجود به آیندهٔ بهتر امیدوار باشند و اتکا به سنت در آنها حس اطمینان به وجود می‌آورد».
طی کمپین ریاست‌جمهوری، دستاوردهایی که در دورهٔ ولادیمیر پوتین حاصل شده در کانون توجه و تکیه اصلی بر چهار گروه حامیان رئیس‌جمهور روسیه خواهد بود: «طرفداران پوتین به دلیل رفاه در زندگی‌شان»، «میهن‌پرستان فقیر که حاضرند برای آیندهٔ کشور مشکلات را تحمل کنند»، «کارمندان دولت که برای آنها حفظ قراردادهای اجتماعی در اولویت است» و «طالبان پیشرفت صنایع ملی».
از دید جامعه‌شناسان، مجموعهٔ این افراد حدود ۸۴ درصد جامعهٔ روسیه را تشکیل می‌دهند از این رو تضمین پیروزی ولادیمیر پوتین در انتخابات آتی مشکلی برای کرملین ایجاد نخواهد کرد.
شورای حقوق بشر زیر نظر کرملین خواستار مسدود شدن دسترسی شهروندان روس به ویکی‌پدیا و ایجاد جایگزینی ملی برای این دائرةالمعارف هستند. به گفتهٔ رئیس این شورا، «بسیاری از مطالب این دائرةالمعارف تحریف شده است و به عنوان سلاح راهبردی علیه روسیه ترویج می‌شود».
فرماندهان روس خواهان احیای روش‌های دورهٔ استالین هستند
سربازان روس پیش از اعزام به جبهه‌های اوکراین از جمله جزوهٔ حاوی «مطالب مهم در زمان جنگ» را دریافت می‌کنند. به گزارش پایگاه مدوزا که ظاهراً به نسخه‌ای از این جزوه دست یافته، اکثر این مطالب مربوط به توجیه «عملیات نظامی ویژه» است و در آن آمده «غرب همواره خواهان به زانو درآوردن کشورهای دیگر و آرمان‌های‌اش در تعارض با تمدن روسیه بوده است».
از دید مؤلفان، «اتحاد شوروی در پایان جنگ جهانی دوم در مقابل اروپا که توسط هیتلر متحد شده بود، دوام آورد و این باعث شده غرب ناتو را تأسیس کند که از ابتدا برای تضعیف روسیه کوشیده است». در چهارچوب تلاش‌ها برای برتری در جهان، غرب «عراق و لیبی را که دارای منابع نفتی انبوه بودند نابود کرده، اجازه نمی‌دهد جنگ‌ها در آفریقا پایان یابد و پس از این‌که نتوانست ایران، سوریه و ونزوئلا را از بین ببرد، بر بی‌ثبات کردن روسیه متمرکز شده است».
بخشی از این کتابچه به اوکراین اختصاص یافته و مدعی است «این کشور توسط روسیه تأسیس شده و هیچ‌وقت حاکمیت ملی نداشته اما غرب از طریق رژیم دست نشانده نازی از بازگشت مردم این کشور به وطن و اتحاد با برادران‌شان به رهبری کرملین ممانعت می‌کند».
این کلیشه‌های تبلیغاتی همواره توسط پروپاگاندیست‌های روس بیان می‌شود اما بخشی از این کتابچه در تضاد کامل با پروپاگاندای کرملین است و در آن عقب‌نشینی نیروهای روس از مناطق اشغال شده «شکست ننگین» خوانده شده و آمده برای این‌که در آینده این وضعیت تکرار نشود، نیروهای روس باید از درس‌های ارتش شوروی در جریان جنگ جهانی دوم عبرت بگیرند.
یکی از این درس‌ها، دستورالعمل شماره ۲۲۷ «هیچ گامی به عقب» است و مطابق آن، هر نظامی که از ترس یا تردید نتوانست در مقابل دشمن ایستادگی کند به خطرناک‌ترین بخش‌های جبهه اعزام می‌شدند تا «با خون جنایات خود را در قبال میهن جبران کنند».
وقتی‌که مهمان پرطرفدارترین شوی سیاسی تلویزیون روسیه می‌گوید با بمباران شهرهای اوکراین و کشتار بی‌رویهٔ غیرنظامیان مخالف است، مجری برنامه صدای او را قطع می‌کند و می‌گوید: «خداوند روسیه را به عنوان سلاح خود برگزیده، آیا علیه خداوند هستید؟»
«دوستان روسیه در شرق هستند و دشمنان در غرب»
تأکید مکرر مقامات روس بر دشمنی غرب و تلاش برای پیدا کردن شرکای جدید در شرق سرانجام هفتهٔ گذشته در نسخهٔ به‌روز شدهٔ دکترین سیاست خارجهٔ روسیه نهادینه شده است.
از گزارش‌ها برمی‌آید در سال ۲۰۲۲ ترکیه که به تحریم‌های غرب نپیوست و از سالهای پیش روابط گستردهٔ تجاری اقتصادی با روسیه داشت، قطب اصلی برای دور زدن محدودیت‌های انتقال کالاهای تحت تحریم بود. اما از ابتدای سال ۲۰۲۳، توجه روسیه بر خاورمیانه و در وحلهٔ نخست، ایران، امارت متحدهٔ عربی و قطر متمرکز شده: «توسعهٔ ترانزیت از طریق ایران پس از ۱۵ سال بحث و رایزنی می‌تواند جامهٔ عمل بپوشد چراکه تحریم‌ها به نزدیکی دو کشور کمک کرده و نقش ایران در مبادلات تجاری روسیه رو به افزایش است...مهم‌ترین چالش، کاهش مدت زمان و هزینهٔ حمل بار است.»
امارت متحدهٔ عربی در کنار چین و ترکیه بیشترین سود را از قطع روابط روسیه و غرب می‌برد؛ مبادلات تجاری دوجانبه در حال اوج‌گیری است، شهروندان روس از مهم‌ترین خریداران املاک گران‌قیمت هستند و دفاتر تجاری خود را به آنجا منتقل می‌کنند.
صادرات روسیه به امارت بیش از ۷۰ درصد افزایش یافته؛ ۴۰ درصد آن طلا و جواهرات اما همچنین محصولات کشاورزی و حتی نفت که با تخفیف قابل‌توجه خریداری و از آنجا روانهٔ کشورهای دیگر می‌شود. در مقابل، صادرات محصولات برقی و قطعه از امارت به روسیه هفت برابر، صادرات چیپ، ۱۵ برابر شده: «امارت متحدهٔ عربی با بهره گرفتن از مهارت‌هایی که برای کمک به جمهوری اسلامی کسب کرده بود، حامی مالی جنگ روسیه علیه اوکراین شده و امیدها در حال افزایش است که اگر هم برای روسیه جایگزین غرب نشود، امکان دور زدن تحریم‌ها را فراهم خواهد آورد».
اما از پایان سال گذشته، تجار روس با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده‌اند که احتمالاً ناشی از فشار آمریکا بر امارت متحده است: «بعید نیست روابط روسیه با امارت متحدهٔ عربی همان مسیر را طی کند که طی ۲۰ سال گذشته همکاری‌های اقتصادی ایران با این کشور پشت سر گذاشت».
