ده‌ها تن از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی و مدنی ایران روز چهارشنبه ۱۶ فروردین با انتشار بیانیه‌ای در دفاع از تمامیت ارضی و یکپارچگی ملی ایران، نسبت به تلاش‌ها برای ایجاد شکاف‌های قومیتی در کشور هشدار دادند.
این بیانیه که به امضای چهره‌هایی عموما در داخل کشور رسیده است می‌گوید که امروز کیان ایران «بیش از هر زمان دیگر در تاریخ پس از اشغال در جنگ جهانی دوم (شهریور ۱۳۲۰) در مخاطره قرار دارد».
امضاکنندگان بیانیه دلیل این خطرات را از یک سو حکومت جمهوری اسلامی دانسته‌اند که در عین «نابخردی و ناکارامدی» منتقدان را «محصور و محبوس کرده است» و از سوی دیگر برخی نیروهای اپوزیسیون خارج از کشور که به گفته آنها، می‌کوشند «با مصادره مطالبات ملت ایران، پروژه اضمحلال و ویرانی میهن و ملت را پیش برند».
این بیانیه با انتقاد از این طیف نیروهای اپوزیسیون آنها را متهم می‌سازد «در برهه‌ای که ملت ایران بیش از هر چیز به اتحاد و انسجام بر سر مطالبات ملی و شهروندی، چون حقوق زنان، عدالت اقتصادی و اجتماعی، آزادی بیان و... نیاز دارد، به جای آن، مسائل قومی را - آن هم نه در راستای حفظ وحدت و یکپارچگی ملی، بلکه در جهت عکس آن- مطرح می‌کنند».
امضاکنندگان بیانیه تاکید داشته‌اند که از زمان تاسیس ملت-دولت نوین ایرانی، طی بیش از ۵۰۰ سال اخیر، کشور ایران «همواره دارای وحدت و یکپارچگی ملی و سرزمینی تحت حاکمیت "ایران" بوده است. و در این مسیر ملت-دولت ایرانی هیچ‌گاه بر مفهوم "قومیت" استوار نبوده و سلسله‌های مختلفی با تبارهای گوناگون، چون ترک و کرد و لک بر ایران حکومت کرده‌اند».
به نوشته آنها، «مسأله اقوام و گویش‌ورانِ زبان‌های گوناگون ایرانی به عنوان صاحبان دیرینه این سرزمین، به راه‌حل خارجی و گسستن اشتراکات ملی نیاز ندارد و اگر سوء‌تدبیر‌های حکومت‌های اخیر ایران در توسعه نامتوازن و تبعیض علیه اقلیت‌های مذهبی (مخصوصا اهل سنت) اعمال نمی‌شد، چه بسا امروز چنین مسأله‌ای برای هیچ یک از شهروندان ایران مطرح نبود».
این بیانیه در ادامه اصولی را ترسیم می‌کند که از جمله آن «غیرقابل تجزیه بودن ایران»، «تمامیت ارضی» و «یکپارچگی ملی» است و «هر گونه خودمختاری و ایجاد دولت در دولت» را «خط قرمز» توصیف می‌کند.
امضاکنندگان بیانیه راهکارهایی را نیز برای عبور از این «مخاطرات» ارائه کرده‌اند که «محرومیت‌زدایی و متوازن ساختن فرآیند توسعه، مخصوصا توسعه اقتصادی»، «آموزش زبان مادری» و «توزیع عادلانه قدرت» از جمله آنهاست.
آنها در نهایت خاطرنشان ساخته‌اند: «در چارچوب تمامیت ارضی و یکپارچگی ملی ایران همه چیز قابل گفت‌وگو است و بیرون از آن، هیچ چیز.»
مهدی افروزمنش، مهدی افشار نیک، محمدعلی ایازی، مصطفی ایزدی، ابوالفضل بازرگان، عبدالعلی بازرگان، سما بابایی، احسان بداغی، عماد بهاور، علیرضا بهشیتی شیرازی، علیرضا بهشتی، تورج دریایی، هاشم صباغیان، فریده غیرت، محمد قوچانی، عباس کاظمی، فخرالسادات محتشمی‌پور، داریوش محمدپور، بدرالسادات مفیدی و لطف‌الله میثمی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
