در ادامه روند تیرگی مناسبات میان جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران، پارلمان باکو روز جمعه، ۱۸ فروردین، بیانیه هفته گذشته مجلس شورای اسلامی ایران در خصوص گشایش سفارت آذربایجان در اسرائیل را به عنوان «یک تحریک سیاسی دیگر» از سوی ایران نکوهش کرد.
همزمان، رئیس پارلمان آذربایجان روز جمعه ایران را فراخواند تا از «لطمه زدن به مناسبات دوجانبه دست بردارد».
بیانیه پارلمان آذربایجان تأکید میکند که گشایش سفارت این کشور در اسرائیل «حق حاکمیتی یک کشور مستقل» و «اتهامات در این زمینه غیرقابل قبول است».
جمهوری آذربایجان پس از ۳۰ سال رابطه رسمی با اسرائیل، با کنار گذاشتن ملاحظات پیشین خود، روز نهم فروردین امسال در جریان اولین سفر یک وزیر خارجه این کشور به اسرائیل، سفارت خود را در تلآویو افتتاح کرد.
الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل، در دیدار با همتای آذریاش در روز افتتاح سفارت گفت جمهوری اسلامی ایران تهدیدی مشترک برای حوزه دو کشور، در خاورمیانه و در قفقاز است و دو دولت «درک مشترکی از تهدیدهای ناشی از ایران دارند».
نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران هفته گذشته در بیانیهای همتایان خود در پارلمان آذربایجان را فراخواندند تا علیه اقدام حکومت باکو در خصوص گشایش سفارت در تلآویو «موضع بگیرند».
در بیانیه مجلس ایران آمده بود که برقراری سفارت در اسرائیل برای آذربایجان «تبعات منفی سیاسی زیادی» خواهد داشت.
بیانیه پارلمان آذربایجان در واکنش بیانیه مجلس ایران را «ضد آذربایجانی» نامید و از ایران خواست «اقدامات مغرضانه علیه آذربایجان» را متوقف کند.
صاحبه غفارووا، رئیس پارلمان آذربایجان، نیز گفت بیانیه مجلس ایران براساس «اتهامات واهی و ساختگی» صادر شده است.
خانم غفارووا افزود از مجلس ایران میخواهیم که از تحریکات علیه آذربایجان و اقداماتی که میتواند به روابط دوجانبه آسیب بزند، دست بکشد.
رئیس مجلس آذربایجان گفت تلاش ایران در تهمت زدنها دامن زدن به درگیری در منطقه و ناکام کردن تلاشها برای برقراری صلح پایدار میان آذربایجان و ارمنستان است.
به گفته خانم غفارووا، ایران در حالی گشایش سفارت آذربایجان در اسرائیل را ضربه به حقوق مسلمانان و فلسطینیان و سرزمینهای آنها نامیده که «هرگز علیه ارمنستان که ۳۰ سال سرزمین آذربایجان را اشغال کرد و ثروت آن را به طرزی وحشیانه غارت کرد، اعتراض نکرده است».
با وجود تنشهای دو ماه اخیر و سلسله رویدادهایی که بر تیرگی روابط تهران - باکو افزوده، بیانیه مشترک تشکیلات امنیتی و وزارت کشور آذربایجان در روز ۱۷ فروردین در خصوص تلاش افراد مرتبط با ایران برای ساقط کردن حکومت آذربایجان وخیمترین اتهامی است که باکو در این دوره به ایران زده است.
آذربایجان پس از «کشف تلاش برای کودتا»، چهار تن از نیروهای سفارت ایران را با عنوان «عنصر نامطلوب» اخراج کرد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز جمعه با اشاره به این که چهار نیروی اخراجی سفارت ایران به خاک ایران رسیدهاند، گفت آذربایجان «در تعارض با اصول همسایگی» عمل کرده است.
تحلیلگران نزدیک به حکومت ایران در رسانههای تهران مدعی شدهاند از زمانی که همکاریهای آذربایجان با اسرائیل تحکیم یافته و سفارت آذربایجان در تلآویو افتتاح شده، آذربایجان اعتماد به نفس بیشتری در موضعگیری و اقدام علیه ایران یافته است.
خبرگزاری فارس مدعی است «اظهارات و مواضع ضد ایرانی جمهوری آذربایجان، بهدنبال سفر اخیر وزیر خارجه باکو به تلآویو تشدید شده است».
جمهوری اسلامی ایران به طور سنتی علیه کشورهای همسایه خود که به سوی تحکیم رابطه با اسرائیل گام برداشتهاند، موضع گرفته و از جمله گشایش سفارت امارات و بحرین در اسرائیل را بهشدت نکوهش کرده بود اما تهران خود به مرور با این واقعیت کنار آمد و به بهبود رابطه با این دو همسایه روی آورد.
بهرغم تنشهای دامنهدار میان ایران و آذربایجان، سفارت ایران در باکو در سطح سفیر هنوز فعال است، اما آذربایجان از پس از حمله یک مرد مسلح به سفارت این کشور در تهران و کشتن رئیس بخش حفاظتی آن در رویداد دو ماه پیش، سفارت در تهران را تعطیل کرده و فعلا به کار کنسولگریاش در تبریز اکتفا کرده است.