نگرانی از بسیج عمومی مجدداً جامعهٔ روسیه و رسانه‌های این کشور را فرا گرفته است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های روسیه همواره کاهش جمعیت بوده و آمار جدید نشان می‌دهد از آغاز جنگ علیه اوکراین مشکلات دوچندان شده است. در حالی‌که نیروی کار به‌شدت کاهش یافته، اقتصاد روسیه نیز با چالش‌های کم‌سابقه روبروست.
سیستم جدید سربازگیری در روسیه
تصویب لایحه‌ای که سیستم سربازگیری در روسیه را کاملاً متحول کرده، مهم‌ترین خبر روزهای اخیر در روسیه است.
در چارچوب سیستم جدید، شهروندان روس قرار است از طریق اطلاع‌رسانی اینترنتی دستور مراجعه به مراکز سربازگیری را دریافت کنند؛ از زمانی که چنین پیامی ارسال شد، هر شهروند روس مشمول شرایط نظام وظیفه از خروج از کشور منع می‌شود و چنانچه ظرف ۲۰ روز برای خدمت اعلام آمادگی نکند، از رانندگی، معامله ملک، فعالیت بازرگانی و عملیات مالی-بانکی نیز منع خواهد شد.
از دید حقوقدانان، مقررات جدید نقض آشکار قانون اساسی روسیه است.
رئیس‌جمهور اوکراین در واکنش به ویدئویی که سر بریدن یک اسیر اوکراینی را نشان می‌دهد گفت جهان نباید بیش از این آمادگی روس‌ها برای قتل‌های وحشیانه را تحمل کند
به گفتهٔ آندره کارتاپولوف که پیشتر معاون وزیر دفاع روسیه بود اما اکنون نمایندهٔ دوما و مؤلف این لایحهٔ جنجالی است، شهروندان روسیه که از ترس اعزام به جبهه از روسیه فرار کرده بودند، باید به محض دریافت فراخوان نظامی به روسیه بازگردند و یک سال در ارتش خدمت کنند.
به عبارت دیگر، راه فراری برای شهروندان روس مشمول شرایط خدمت وظیفه باقی نمانده: «زمانی که ایدهٔ مدرن‌سازی روسیه و در چارچوب آن، ایجاد «اتاق دیجیتال» برای هر شهروند روس مطرح شده بود، هدف آن تسهیل ارائهٔ خدمات دولت به شهروندان بود اما در دیکتاتوری، شهروندان برای بقای سیستم کار می‌کنند و نه سیستم برای رفاه شهروندان، در این راستا «اتاق‌های دیجیتال» به ابزاری برای زیر نظر گرفتن هر شهروند روس تبدیل شده است. با تصمیم اخیر، تمام نهادهای دولتی -از اداره مالیات گرفته تا پلیس- برای آن بسیج شده‌اند که هر شهروند روس را وادار به اعزام به جبهه و مشارکت در جنگ کنند. با تصویب قانونی که مشخصاً بدون توجه به ملاحظات جامعه‌شناسان ویا اقتصاددانان تصویب شد، شهروندان روس اسیر سیستم شده‌اند. این قانون مانند یک مین بزرگ زیر آیندهٔ کشور قرار گرفته است.»
نیروی کار زیر ۳۵ سال در روسیه به ۲۱ و نیم میلیون تن کاهش یافته. بسیج عمومی، جنگ و مهاجرت تنها ظرف یک سال این جمعیت را ۱.۳۳ میلیون نفر تقلیل داده.
منابع نزدیک به دولت روسیه می‌گویند لایحهٔ جدید به ابتکار وزارت دفاع روسیه و حتی بدون مشورت با کرملین ارائه شده. قانون‌گزاران حدود یک ساعت زمان داشتند این سند ۵۶ صفحه‌ای را مطالعه کنند و برخی به این موضوع اعتراض کردند اما پس از آن که رئیس دوما آنها را به سنگ‌اندازی در روند «عملیات نظامی ویژه» متهم کرد، به اتفاق آرا این لایحه را تصویب کردند.
کرملین اصرار دارد سیستم جدید سربازگیری به معنای موج دوم بسیج عمومی برای اعزام به جبهه‌های اوکراین نیست. در عین حال این نگرانی وجود دارد که قانون جدید جامعه را بیش از پیش مضطرب کند و محبوبیت حکومت را کاهش می‌دهد و احتمالاً عجله برای تصویب آن ناشی از نگرانی از ضدحملهٔ اوکراین است: «باید توان مقابله داشته باشیم. قانون جدید اجازه می‌دهد ساده و فوری میلیون‌ها نفر را به جبهه اعزام کنیم».
تاتیانا ستانوایا از تحلیلگران سرشناس معتقد است حتی پوتین نمی‌داند آیا ارتش روسیه به بسیج عمومی نیاز دارد یا نه: «فعلاً کمبود نیرو با استخدام مزدوران و اعزام زندانیان به جبهه حل می‌شود. احتمال اعزام مظنونین جرایم کیفری به جنگ نیز تحت بررسی‌ست. اما این بدان معنا نیست که بسیج عمومی منتفی‌ست. خط مقدم ضرورت را تعیین خواهد کرد و اگر ضدحملهٔ اوکراین موفقیت‌آمیز باشد، هیچ نگرانی سیاسی نه از پایین نه از بالا مانع اعزام شهروندان روس به جنگ نخواهد شد».
چگونه بانک مرکزی روسیه برای نجات اقتصاد این کشور می‌کوشد
به محض آغاز تهاجم گستردهٔ نظامی روسیه علیه اوکراین، بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند اقتصاد روسیه در برابر تحریم‌ها دوام نخواهد آورد ویا برای بهبود به زمان بسیار طولانی نیاز خواهد داشت. پیشبینی می‌شد دلار و یورو به‌شدت گران می‌شود و دولت در پرداخت حقوق کارمندان خود به مشکل برمی‌خورد.
پیش‌بینی‌هایی از این دست تاکنون اتفاق نیافتاده و این تا اندازهٔ بسیاری نتیجه سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی روسیه تحت ریاست الویرا نابیولیناست. در ابتدای جنگ بلومبرگ گزارش داده بود نابیولینا قصد داشت از سمت خود استعفا دهد اما ولادیمیر پوتین این تقاضا را نپذیرفت.
تحقیق جدیدی صحت این گزارش را رد می‌کند و مدعی است رئیس بانک مرکزی همراه با معاونش کسنیا یودایوا که فارغ‌التحصیل موسسهٔ فناوری ماساچوست است، دو زنی هستند که از سال ۲۰۱۴ به‌رغم اعمال تحریم‌های غرب توانستند تورم را مهار، سرمایه‌گذاران خارجی را برای خرید اوراق بهادار روسیه ترغیب و سیستم بانکی روسیه را با بهترین نمونه‌های بین‌المللی هم‌طراز کنند.
به اصرار آنها، بانک مرکزی روسیه هدف‌گذاری تورم را دنبال می‌کند و برای هدایت سیاست‌های پولی یک مرکز علمی متشکل از اقتصاددانان زبردست در دل خود تأسیس کرده است. «با آغاز جنگ، هر اقدامی که باعث پیشرفت سیستم بانکی روسیه شده به بن‌بست خورد اما به زور رئیس بانک مرکزی و معاونش این سیستم فرو نپاشید. در عین حال در طولانی‌مدت هیچ اقدام بانک مرکزی باعث نجات اقتصاد روسیه نخواهد شد و از این‌که لباس‌های رنگین محبوبشان را با کت و دامن‌های سیاه رنگ عوض کرده‌اند پیداست چه احساسی نسبت به آینده دارند.»
مطابق اطلاعات «ژنرال سرویس اطلاعات خارجی روسیه»، از جنجال‌ترین حساب‌های کاربری در اینترنت روس‌زبان، رئيس بانک مرکزی روسیه طی آخرین کنفرانس ویدئویی با رئیس‌جمهور، وضعیت اقتصاد کشور را «جهنم لعنتی» توصیف و پیشبینی کرد روبل در چند موج بی‌ارزش می‌شود و در آغاز سال آینده این موج به سونامی تبدیل خواهد شد و «این تازه سناریوی خوشبینانه است».
