ایجاد یک پست ایست بازرسی جمهوری آذربایجان در گذرگاه لاچین که ارمنستان را به ساکنان ارمنی منطقه خان‌کندی قره‌باغ کوهستانی وصل می‌کند، به تنش‌ها میان دو کشور دامن زده است.
دولت ایروان روز یکشنبه سوم اردیبهشت ایجاد پست ایست بازرسی جمهوری آذربایجان را «غیرقانونی» خواند و از روسیه خواست که کنترل گذرگاه لاچین را به طور کامل در اختیار گیرد.
در واکنش به این موضوع، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان اعلام کرد قره‌باغ کوهستانی از جمله گذرگاه لاچین و منطقه خان‌کندی طبق قوانین بین‌المللی جزئی از خاک این کشور است و باکو حق دارد در هر منطقه‌ای از کشور پست ایست بازرسی ایجاد کند.
این بیانیه می‌گوید جمهوری آذربایجان اطمینان می‌دهد که گذرگاه لاچین برای عبور افراد غیرنظامی ارمنی و ترانزیت کمک‌های بشردوستانه باز خواهد ماند.
بر اساس توافق آتش‌بس در پی جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ کوهستانی در سال ۲۰۲۰، قرار شد نظامیان حافظ صلح روسیه در گذرگاه لاچین مستقر شوند، اما باکو می‌گوید ارمنستان از این گذرگاه برای ارسال تجهیزات نظامی به ارامنه ساکن خان‌کندی استفاده می‌کند و پست ایست بازرسی برای جلوگیری از ارسال تسلیحات است.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان طی روزهای گذشته تصاویری از انتقال تسلیحات نظامی از ارمنستان به خان‌کندی منتشر کرده و گفته بود حتی پرسنل نظامی ارمنستان نیز از این مسیر به خان‌کندی اعزام می‌شوند و نیروهای حافظ صلح روسیه اقدامی انجام نمی‌دهند.
این گزارش همچنین به تلفات فزاینده نظامیان آذربایجانی بر اثر برخورد با مین‌های کاشته‌شده در مناطق مرزی خبر داده و گفته است که تاریخ تولید بخشی از این مین‌ها به بعد از جنگ ۴۴ روزه پاییز ۲۰۲۰ برمی‌گردد و نشان می‌دهد که این تسلیحات پس از آتش‌بس به منطقه آورده شده‌اند.
این پست یک روز پس از انفجار یک مین و زخمی شدن سه نظامی آذربایجان احداث شد و روز یکشنبه نیز گزارش‌هایی از شلیک نظامیان ارمنستان و جمهوری آذربایجان به سوی یکدیگر منتشر شد.
ارمنستان از کشته شدن یک نظامی خود در درگیری مناطق اطراف گذرگاه لاچین در روز یکشنبه خبر داد، اما جمهوری آذربایجان این موضوع را رد کرده است.
روسیه تاکنون نسبت به ایجاد پست ایست بازرسی در گذرگاه لاچین واکنش نشان نداده، اما وزارت خارجه ایالات متحده روز یکشنبه اعلام کرد «عمیقاً» نگران است که ایجاد پست ایست بازرسی در این گذرگاه تلاش‌ها برای ایجاد اعتماد در روند صلح را تضعیف کند: «ما بار دیگر تاکید می‌کنیم که باید در گذرگاه لاچین رفت‌وآمد آزادانه مردم و ترانزیت کالا وجود داشته باشد و از طرفین می‌خواهیم مذاکرات صلح را از سر گرفته و از اقدامات خصمانه و تحریک‌آمیز خودداری کنند».
