«سربازگیری دیجیتال» برای چندمین هفتهٔ متوالی در کانون توجه رسانه‌های روس قرار دارد. هرچند سازوکار جدید نه باعث اعتراضات گسترده شد و نه بر نرخ مهاجرت افزود، گزارش‌ها از افزایش نگرانی‌های کرملین از ثبات اجتماعی حکایت دارد، به‌ویژه که «جلوگیری از سقوط رفاه مردمی، رفاهی که اطاعت شهروندان روس از کرملین را طی بیست سال گذشته تضمین کرده است، حتی در مقایسه با ایران دشوارتر خواهد بود».
آیا چالش تحریم‌ها برای روسیه جدی‌تر است از ایران؟
بیش از ۱۳ هزار تحریم علیه روسیه وضع شده است؛ بیشتر از مجموع تحریم‌های علیه ایران و کوبا و کرهٔ شمالی. در عین حال درآمد ناخالص طی سال گذشته تنها ۱.۲ درصد کاهش داشت و برای سال جاری رشد اقتصادی پیش‌بینی شده است.
با توجه به این، کرملین مؤثربودن تحریم‌ها را رد کرده اما تحلیلگران هشدار می‌دهند تلاش‌های دولت برای مستحکم‌کردن «دژ روسیه» اقتصاد کشور را در کوتاه‌مدت تقویت اما در میان‌مدت و درازمدت تضعیف می‌کند.
در میان این اقدامات، کنترل شدید بر نقل‌وانتقالات مالی، همکاری با «کشورهای دوست» با در نظر گرفتن منافع ژئوپلیتیک و نه اقتصادی، چرخش به شرق که باعث وابستگی روزافزون روسیه به چین می‌شود، افزایش نقش صادرات نفت و گاز برای تأمین بودجه و اختصاص‌دادن عمدهٔ هزینه‌های دولتی به جنگ و صنایع نظامی است. برخی تحلیلگران معتقدند «اتکای افراطی به منابع هیدروکربن، محدودشدن شرکای تجاری و مسابقهٔ تسلیحاتی مسیری بود که به فروپاشی اتحاد شوروی انجامید و روسیه در مسیر مشابه گام برمی‌دارد».
بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند تحریم‌ها علیه روسیه از لحاظ تعداد تکان‌دهنده است اما به‌سختیِ تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران نیست
در تحلیلی جداگانه تلاش شده وضعیت روسیه با ونزوئلا، کرهٔ شمالی، چین، کوبا و ایران مقایسه شود و مؤلف به این نتیجه می‌رسد که چالش‌های روسیه به‌مراتب جدی‌تر خواهد بود.
در بخشی که به ایران اختصاص یافته، مؤلف این مقاله می‌نویسد: «بزرگ‌ترین آرزوی کرملین حفظ وضعیتی است که طی ۲۰ سال اخیر به وجود آمده است. این بدان معناست که برای دولت روسیه حفظ درآمد شهروندان روس اهمیت بسیار بیشتری دارد تا رفاه مردم برای دولت ایران و این در حالی است که تجربهٔ ایران عملاً غیرممکن‌بودن این تحول را ثابت کرده و برخلاف ایران، روسیه ناچار است این مسئله را در اوج تحریم‌ها، وابستگی عمیق به فناوری‌های غربی و در بحبوحۀ جنگ حل کند.»
بسیاری از صنایع روسیه از تحریم‌های غرب متضرر شده‌اند، اما از آمار اخیر وزارت کشور روسیه برمی‌آید که حوادث راهنمایی و رانندگی در روسیه «بر اثر تحریم» ۸۰ درصد افزایش یافته است.
روزنامهٔ کامرسانت به‌نقل از گزارش مرکز تحقیقاتی وزارت کشور می‌نویسد بیش از همۀ استان‌های شرقی متضرر شده‌اند: «جاده‌ها برای هجوم کامیون‌ها که به جای کشورهای غربی، حامل بار برای شرکای جدید در آسیا هستند، آمادگی نداشتند. با توجه به کهنه‌شدن خودروها، کمبود قطعات و ورود خودروهای ارزان‌قیمت وضعیت وخیم‌تر نیز خواهد شد.»
«سربازگیری دیجیتال انتخابات آتی ریاست‌جمهوری را به چالش می‌کشد»
در هفته‌های اخیر نشریهٔ مدوزا به‌نقل از منابع خود از طرح کرملین برای بقای ولادیمیر پوتین در قدرت پرده برداشت.
بر اساس این گزارش، کرملین درصدد است در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در سال ۲۰۲۴ بیش از ۷۵ درصد واجدین شرایط را پای صندوق‌ها بیاورد و پوتین بیش از ۷۰ درصد آرا را کسب کند. در گزارش جدید آمده کرملین خواهان آن است که دست‌کم ۲۰ درصد واجدین شرایط در رأی‌گیری دیجیتال شرکت کنند؛ «انتخابات سال‌های اخیر ثابت کرده این روش بیشترین فرصت تقلب را امکان‌پذیر می‌کند».
منابع نزدیک به کرملین به شرط عدم افشای هویت‌شان اذعان کردند تمام کارمندان دولتی ترغیب خواهند شد از این طریق رأی دهند، اما «یک مشکل وجود دارد: شهروندان روس همواره بدبین بوده‌اند اطلاعات شخصی خود را در پایگاه‌های اینترنتی دولت ثبت کنند و پس از وضع سازوکار سربازگیری دیجیتال این بدبینی شدیدتر شده است. گفته می‌شود شمار قابل‌توجه کاربران پایگاه دیجیتال دولت حساب کاربری خود را غیرفعال کرده‌اند و این بر نگرانی کرملین در مورد تحقق اهداف اعلام‌شده می‌افزاید».
نظرسنجی جدید مرکز لوادا: بیش از نیمی از شهروندان روس معتقدند موج دوم بسیج عمومی برای اعزام به جنگ در راه است، اکثراً حاضر به تحمل هزینه‌های مالی اضافی برای نگهداری ارتش نیستند. اکثر پاسخ‌دهندگان از عواقب سازوکار جدید سربازگیری آگاه‌اند و نسبت به آن احساس منفی دارند.
فساد مالی در ارتش روسیه
گزارش‌های مربوط به فساد مالی گسترده در میان نظامیان روس بحث جدیدی نیست و از ابتدای جنگ روسیه علیه اوکراین موارد رشوه‌خواری و دزدی و اختلاس بیشتر هم شده است.
گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد سوخت لازم برای تانک در بازار سیاه فروخته می‌شود و سربازان بدون تجهیزات به خط مقدم اعزام می‌شوند. تنها ظرف چند روز اخیر گزارش شده شش افسر تدارکات به‌دلیل سرقت سوخت هواپیما و کسب میلیون‌ها روبل محاکمه شده‌اند.
در گزارشی دیگر آمده است که یک فرمانده ارتش روسیه در ارتباط با اتهام سرقت هفت موتور تانک T-90 به ارزش حدود ۲۰ میلیون روبل دستگیر شد.
آیا اپوزیسیون روسیه قادر است متحد شود؟
مخالفان کرملین که هفتهٔ گذشته در برلین گرد هم آمدند، «بیانیهٔ نیروهای دموکراتیک روسیه» را امضا کردند.
«متوقف کردن تهاجم نظامی علیه اوکراین، خروج نیروهای روس از تمام مناطق اشغال‌شده، ممنوع‌کردن سیاست‌های امپراتوری‌مآبانه، نابودی رژیم پوتین و تشکیل دولت آزاد و پایدار به حقوق و آزادکردن تمام زندانیان سیاسی، گروگان‌ها و اسرا در روسیه» از اهداف نهایی این نشست اعلام شد.
بسیاری از چهره‌های سرشناس روس در میان امضاکنندگان این سند هستند و تنها طرفداران آلکسی ناوالنی از امضای آن سر باز زدند.
از اظهارات شرکت‌کنندگان برمی‌آید جناح‌های مختلف دربارهٔ اهداف کلیدی اتفاق‌نظر دارند، اما راه تحقق این اهداف را متصور نیستند و جنجال و بدبینی شخصی میان رهبران اپوزیسیون باعث عدم اتحاد مخالفان کرملین است.
«بیانیهٔ نیروهای دموکراتیک روسیه»؛ سندی که عدم امضای آن از سوی طرفداران آلکسی ناوالنی باعث جنجال شده است
