رئیسجمهور اوکراین روز پنجشنبه ۱۴ اردیبهشت در جریان سفر به لاهه گفت ولادیمیر پوتین بهدلیل تهاجم نظامی به اوکراین باید محاکمه شود. او درعین حال خواستار تاسیس دیوان داوری ویژهای برای بررسی تهاجم روسیه شد.
ولودیمیر زلنسکی در یک نشست خبری افزود: «ما یک دیوان ویژه تشکیل خواهیم داد تا نشان دهیم که این افراد مصون نیستند. ما عدالت میخواهیم».
دیوان کیفری بینالمللی، دادگاه دائمی بررسی جنایات جنگی که مقر آن در لاهه است، در ماه مارس امسال حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، را به اتهام انتقال اجباری کودکان اوکراینی به روسیه که میتواند جنایت جنگی تلقی شود صادر کرد.
ولی حوزه اختیارات این دیوان تهاجم نظامی به اوکراین را شامل نمیشود. منشور سازمان ملل تهاجم را «اشغال و یا حمله به خاک یک کشور مستقل توسط نیروهای نظامی یک کشور دیگر» تعریف میکند.
کمیسیون اروپا و برخی از کشورهای دیگر اعلام کردهاند که از تاسیس یک دیوان داوری ویژه در لاهه برای بررسی تهاجم نظامی به اوکراین حمایت میکنند.
آقای زلنسکی در سخنرانی دیگری در شهر لاهه با اشاره به ولادیمیر پوتین گفت: «همه ما میخواهيم که ولادیمیر دیگری به لاهه، پایتخت قوانین بینالمللی بیاید. کسی که بهدلیل اعمال تبهکارانهاش مستحق مجازات است. مطمئن هستم که وقتی ما پیروز شویم این تحقق خواهد یافت و ما قطعا پیروز خواهیم شد».
در مورد جنبههای اجرایی و حقوقی تشکیل یک دیوان داوری ویژه برای بررسی تهاجم نظامی و مشروعیت بینالمللی آن یا به دلیل حمایت گروهی از کشورهای جهان و یا به رسمیت شناخته شدن آن از سوی سازمان ملل سئوالات و تردیدهای بسیاری وجود دارد.
روسیه عضو دیوان کیفری بینالمللی نیست و از مدتها پیش صلاحیت آن را رد کرده است. مسکو ارتکاب جنایات جنگی در تهاجم نظامی به اوکراین را همواره تکذیب کرد و این حمله را «عملیات نظامی ویژه با هدف غیرنظامی کردن اوکراین» توصیف میکند.
هلند یکی از حامیان مهم اوکراین بوده و مارک روته، نخستوزیر این کشور، در ماه فوریه گفته بود کشورش با تمامی روشهای حمایت نظامی از اوکراین موافق است به شرط آن که به رویارویی مستقیم نظامی بین ناتو و روسیه منجر نشود.
آقای روته در سخنان خود در ماه فوریه ضمن تاکید بر «حمایت خدشهناپذیر» از اوکراین افزوده بود: «مذاکره در مورد دادن جنگنده های اف۱۶ به اوکراین تابو نیست ولی ما هنوز در آن شرایط نیستیم».
در آستانه شروع ضد حمله گسترده اوکراین که به گفته کارشناسان و مقامات غربی ممکن است در هفتههای آینده آغاز شود، ارتش روسیه حملات موشکی به عمق خاک اوکراین و گلولهباران مناطق نزدیک به خطوط مقدم جبهه را تشدید کرده است.
روز چهارشنبه بر اثر گلولهباران مناطقی در استان خرسون، واقع در جنوب اوکراین، حداقل ۲۳ غیرنظامی کشته شدند.