رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی میگوید که از ذخایر ۱۵۰ میلیارد دلاری این صندوق حدود ۱۰۰ میلیارد توسط دولتهای مختلف برداشت شده و حدود ۴۰ میلیارد نیز تسهیلات پرداخت شده است.
مهدی غضنفری روز پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت در ادامه به چالش بازگرداندن وامهای صندوق توسعه ملی اشاره کرد و گفت، برخی پروژههای نفت و گاز به رغم رسیدن به مرحله بهرهبرداری، از بازپرداخت منابع صندوق اجتناب میکنند و برخی نیروگاهها نیز به بن بست خوردهاند: وقتی نیروگاهی، انرژی را به قیمت پایین میفروشد نمیتواند منابع را برگرداند.
صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۸۹ ایجاد شد و هدف از آن، ذخیره بخشی از درآمدهای صادرات نفت ایران برای ارائه وام به بخش خصوصی برای توسعه آن بود.
اکنون آقای غضنفری میگوید ۶۷ درصد از منابع این صندوق را دولتها برداشت کردهاند.
او با اشاره به رشد چشمگیر منابع صندوقهای بینالمللی در کشورهای صادرکننده انرژی از جمله نروژ و قطر گفت، مقایسۀ صندوق ایران با صندوقهای ثروت ملی جهان برای ما بسیار هشدار دهنده است.
مهدی غضنفری اضافه کرد: «در حالی که متوسط نرخ بازده (سالانه) آنها حدود ۶ درصد بوده، متوسط نرخ بازگشت سرمایه برای صندوق توسعه ملی صفربوده است که نشان میدهد بعد از ۱۰ سال در عمل صندوق کوچک شده است و اگر مسیر استهلاک منابع ادامه یابد، صندوق به طور کامل از بین میرود».
بر اساس آمارهای رسمی، صندوق مشابهی که در قطر و عربستان ایجاد شده، به ترتیب ۴۵۰ میلیارد دلار و ۶۰۷ میلیارد دلار ذخایر ارزی دارند و این رقم برای نروژ ۱.۲ تریلیون دلار است.
اخیرا صندوق بینالمللی پول اعلام کرد بدهیهای دولت ایران در سال گذشته خورشیدی به معادل ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده که برابر ۳۴ درصد از تولید ناخالص داخلی است و انتظار میرود که در سال جاری، معادل ۱۲ میلیارد دلار به بدهیهای دولتی اضافه شود.
صندوق توسعه ملی و بانکهای کشور مهمترین منبع دریافت وام یا کمکهای دولت ایران برای جبران کسری بودجه هستند.