گروه طالبان که از سال گذشته کنترل افغانستان را بار دیگر در دست گرفته، در واکنش به اظهارات تهدیدآمیز اخیر ابراهیم رئیسی درباره حقابه ایران از آب رودخانه هیرمند، مقام‌های جمهوری اسلامی را به بی‌اطلاعی از وضعیت این رودخانه متهم کرد.
حکومت طالبان روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای نوشت: «مقامات ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند [هیرمند] تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواست‌شان را مطرح کنند.»
طالبان همچنین تهدید کرد: «اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، می‌تواند [به] فضای سیاسی میان مردم و کشورهای دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نگردد.»
همزمان «ژنرال مبین»، از فرماندهان طالبان با انتشار ویدئویی به تمسخر ابراهیم رئیسی پرداخت. او با پر کردن یک دبه آب برای رئیسی، مدعی است که آبی برای دادن حقابه ایران وجود ندارد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه در سفر به استان سیستان و بلوچستان به حاکمان افغانستان «اخطار» داد و خطاب به آنان درباره حقابه ایران از هیرمند گفت: «حق مردم سیستان و بلوچستان را سریع‌تر بدهند.»
بر اساس قرارداد سال ۱۳۵۱، افغانستان سالانه باید ۸۵۰ میلیون متر مکعب از آب رود هیرمند را به ایران بدهد، اما عدم تعهد افغانستان به این قرارداد در دهه‌ها و به‌ویژه سال‌های گذشته به یکی از چالش‌های جدی بین دو کشور تبدیل شده است.
مقامات طالبان بارها مدعی شده‌اند که به دلیل کم بودن مقدار آب در صورت باز شدن سد نیز آب به ایران نخواهد رسید.
طالبان در بیانیه اخیر خود نیز این ادعا را مطرح کرده که به توافق میان دو کشور «متعهد است»، اما به دلیل خشکسالی در رودخانه هیرمند «آب کافی وجود ندارد.»
در بیانیه طالبان آمده است: «اکنون در بند کمال خان [بر روی رودخانه هیرمند] هیچ آب وجود ندارد و اگر آب بند کجکی در آن جاری گردد تا آنجا نمی‌رسد.»
در مقابل، مقام‌های جمهوری اسلامی ادعای دیگری را مطرح کرده‌اند.
حسین دلیریان سخنگوی سازمان فضایی ایران روز پنجشنبه اعلام کرد که این سازمان «با استفاده از ماهواره خیام [متعلق به جمهوری اسلامی]، رودخانه هیرمند را پایش کرده است».
آقای دلیریان در حساب توئیتر خود نوشت: «تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که حکومت افغانستان در برخی نقاط با انحراف مسیر آب و ایجاد بندهای متعدد، مانع رسیدن آب به ایران شده است.»
حل نشدن مسئله حقابه ایران از رودخانه هیرمند، موجب شده که حتی انتقاد مقام‌های حکومتی در این زمینه از دولت ابراهیم رئیسی افزایش یابد.
چندی پیش صطفی محامی، نماینده ولی‌فقیه در استان سیستان‌وبلوچستان، در یک مراسم رسمی به شدت به ابراهیم رئیسی تاخت و گفت: «در برابر آمریکا شاخ و شانه می‌کشید اما عرضه ندارید حق‌تان را از افغانستان بگیرید؟ با گفتار درمانی مشکلات حل نمی‌شود.»
او اضافه کرد: «وزارت امور خارجه در پیگیری حقابه سیستان کمال بی عرضگی را به خرج داده است».
همچنین برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اشاره به حل نشدن این موضوع، خواستار استیضاح حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی شدند.
