رسانه‌های ایران عصر جمعه پنجم خرداد خبر دادند که اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانیِ محکوم به اقدام تروریستی، در میان استقبال مقام‌های دولتی و قضایی جمهوری اسلامی وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد.
تصاویر منتشر شده در رسانه‌های ایران حاکی است علی بهادری جرمی، سخنگوی دولت رئیسی و کاظم غریب‌آبادی، معاون قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی، دو مقامی بودند که به استقبال اسدی رفتند.
پیشتر در اوایل روز جمعه، وزارت خارجه عمان بدون ارائه جزئیات اعلام کرده بود که بلژیک و ایران با میانجیگری این کشور به توافقی برای مبادله زندانیان میان دو کشور دست یافته‌اند.
دولت بلژیک بلافاصله به طور مستقل و در بیانیه‌ای رسمی نام شهروند زندانی خود، اولیویه فانده کاستیل، را به عنوان فرد آزادشده اعلام کرد، اما به زندانی مقابل او اشاره‌ای نکرد.
جمهوری اسلامی ابتدا در برابر این اخبار سکوت کرد و اعلام نکرد که آقای فانده کاستیل را با چه کسی مبادله کرده؛ این در حالی است که در رسانه‌های بلژیکی از اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانیِ محکوم به اقدام تروریستی، نام برده شده بود.
ساعتی بعد حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در پیامی توئیتری خبر داد که اسدالله اسدی آزاد شده و «در راه بازگشت به وطن است».
وزارت خارجه عمان با انتشار بیانیه‌ای رسمی بدون اشاره به تعداد و نام و نشان این زندانیان، اعلام کرد که بر اساس این توافق، افرادی روز جمعه از تهران و بروکسل به مسقط منتقل شده‌اند و آماده بازگشت به کشورهای خود هستند.
این بیانیه وزارت خارجه عمان، یک روز پس از دیدار بدر البوسعیدی و حسین امیرعبداللهیان وزرای خارجه عمان و جمهوری اسلامی منتشر شده است.
ساعتی بعد نخست‌وزیر بلژیک اعلام کرد که یک امدادگر این کشور که در ایران زندانی بود، روز جمعه پس از ۴۵۵ روز حبس آزاد شده و در راه بازگشت به بلژیک است.
کمتر از یک ماه پیش، نخست‌وزیر بلژیک اعلام کرد که دولت این کشور در حال بررسی درخواست جمهوری اسلامی برای مبادله اسدالله اسدی در مقابل اولیویه فانده‌کاستیل، امدادگر زندانی در ایران است.
این اظهارات در حالی بود که یک روز پیشتر سخنگوی وزارت دادگستری بلژیک گفته بود اسدی قرار نیست به زودی در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شود.
شورای ملی مقاومت ایران روز جمعه در واکنش به انتشار این خبر آزادی اسدی را محکوم کرد و آن را «تشويق [به] تروريسم و خيانت به حقوق بشر با نقض حكم دادگاه قانون اساسی» بلژیک توصیف کرد.
اسدالله اسدی دیپلمات ایرانی است که در پرونده‌ای در دستگاه قضایی بلژیک به جرم تروریسم به ۲۰ سال زندان محکوم شد. با این حال وزیر خارجه ایران در توییت خود در روز جمعه او را «دیپلمات بی‌گناه کشورمان» توصیف کرده است.
در محاکمه‌ای که در سال ۲۰۲۱ پایان یافت مشخص شد که اسدی در طراحی و مشارکت فعال در توطئه برای بمب‌گذاری در همایش هواداران سازمان مجاهدین خلق در سال ۲۰۱۸ نقش داشته است.
این توطئه توسط نهادهای امنیتی و انتظامی کشورهای اروپایی خنثی و در همان زمان آقای اسدی دستگیر شد.
با وجود این، در پی آزادی و بازگشت اسدالله اسدی به ایران، کاظم غریب‌آبادی که به استقبال او رفته بود لغو مصونیت، دستگیری و حکم صادره علیه اسدی از سوی دولت بلژیک را «خلاف ضوابط حقوقی و بین‌المللی» عنوان کرد.
جمهوری اسلامی که متهم است با بازداشت خودسرانه اتباع خارجی در پی اعمال فشار بر کشورهای دیگر و گرفتن امتیاز است، اولیویه فانده کاستیل را در جریان سفری به ایران در فوریه ۲۰۲۲ دستگیر و به اتهام «جاسوسی» به ۱۲ سال زندان محکوم کرد.
در میانه تنش‌ها میان ایران و بلژیک، سال گذشته پارلمان بلژیک به‌رغم انتقادات گسترده، توافق برای مبادله زندانیان دو کشور را تصویب کرد، با این حال اعتراض‌ها به این توافق همچنان ادامه یافت.
میانجیگری عمان برای تبادل زندانی میان ایران و بلژیک در حالی رخ می‌دهد که مسقط پیشتر میانجیگری مشابهی را هم برای تبادل زندانی میان ایران و آمریکا انجام داده است.
رسانه‌های دولتی عمان روز چهارشنبه هفته جاری خبر داده بودند که سلطان این کشور یک سفر دوروزه به ایران خواهد داشت. این سفر یک سال پس از سفر ابراهیم رئیسی به مسقط انجام می‌شود.
