گزارشها از ایران حاکی است که در جریان درگیری مسلحانۀ روز شنبه ششم خردادماه در هنگ مرزی زابل، بین مرزبانان ایران و طالبان، یک مرزبان ایرانی کشته و دو تن دیگر مجروح شدند.
این در حالی است که خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، از کشته شدن «دو مرزبان» ایرانی در این منطقه خبر داده و اعلام کرده است یکی از این دو فرد کشتهشده، «سرباز وظیفه» بود.
این گزارش میافزاید پلیس سیستان و بلوچستان، نام سرباز وظیفۀ جانباخته را «مهدی احمدی» اعلام کرده است.
پیشتر در همین روز، فرماندهی مرزبانی فراجا خبر کشته شدن «یک مرزبان ایرانی» طی درگیری با طالبان را تأیید کرده بود.
مرکز اطلاع رسانی فرماندهی مرزبانی فراجا در اطلاعیهای اعلام کرد که در پی درگیری مرزی نیروهای طالبان با مرزبانان ایران در منطقه ساسولی حوزه هنگ مرزی زابل، یک نفر از مرزبانان ایران کشته و دو نفر دیگر مجروح شدهاند.
فرماندهی مرزبانی فراجا همچنین مدعی شده است در درگیریهای صبح ششم خردادماه نیروهای طالبان «تلفات شدیدی» داشتند. با این حال، طالبان تا عصر شنبه تنها کشته شدن یک تن از نیروهای خود را تأیید کرده است.
به گزارش خبرگزاری حکومتی مهر، در این درگیری از سلاحهای «سبک، نیمهسبک و توپخانه» استفاده شده است.
ایوب کرد، مدیرکل حمل و نقل و راهداری سیستان و بلوچستان، نیز در واکنش به این درگیری اعلام کرد هرگونه مبادلات اقتصادی در مرز «میلک» با کشور افغانستان تا اطلاع ثانوی انجام نخواهد شد.
از سوی دیگر، سخنگوی وزارت کشور طالبان هم تأکید کرد: «امارت اسلامی خواهان جنگ با همسایگان خود نیست».
اوایل روز شنبه روزنامه «۸ صبح» چاپ افغانستان به نقل از مقامهای محلی نوشته بود که نیروهای مرزبانی ایران و نیروهای طالبان در ولسوالی کنگ ولایت نیمروز «درگیری مسلحانه» داشتهاند.
خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، هم از وقوع این درگیری در «حوالی پاسگاه ساسولی» خبر داده بود. در حسابهای کاربری منتسب به سپاه پاسداران در شبکههای اجتماعی نیز ویدئوهایی منتشر شده که ادعا میشود متعلق درگیریهای مسلحانۀ روز جاری است.
ایرنا میگوید هفته قبل نیز فرمانده پاسگاه مرزی ساسولی در تیراندازی نیروهای طالبان کشته شده بود.
در همین حال، حساب «سپاه سایبری پاسداران» روز شنبه با انتشار ویدئویی در تلگرام گفته که این تصاویر تبادل آتش میان دو طرف را نشان میدهد. رادیوفردا قادر به تأیید مستقل این ویدئوها نیست.
همین حساب کاربری ویدئویی هم از «تنش» میان مرزبانان با نیروهای طالبان از هفته گذشته منتشر کرده و نوشته است که این اتفاق «در خلل اجرای طرح استحکامات مرزی» در این منطقه مرزی افتاده است.
حساب کاربری حالوش در توییتر نیز که اخبار مربوط به سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد روز شنبه از «تداوم آتش سنگین» میان دو طرف خبر داده و ویدئوهایی از این رخداد منتشر کرده است.
خبر درگیری میان نیروهای دو طرف در حالی منتشر میشود که از هفته گذشته که ابراهیم رئیسی در سفر به سیستان و بلوچستان به طالبان «هشدار جدی» داد که حقابه ایران را از هیرمند تأمین کند، مقامات تهران و کابل درگیر تنش لفظی بودهاند.
در پی هشدار رئیس جمهور ایران که با واکنش تمسخرآمیز دستکم یک فرمانده طالبان مواجه شد، سفیر جمهوری اسلامی در کابل «یک ماه» به طالبان مهلت داد که این خواسته ایران را عملی کند. به گفته حسن کاظمی قمی، این یک ماه «اتمام حجت» است.
در مقابل شماری از مهرههای نزدیک به حاکمیت طالبان در روزهای اخیر از «هشدارهای بیان شده از سوی تهران» انتقاد کرده و فرماندار ولایت پکتیا آرزو کرد که خدا امکان جنگ را فراهم کند تا طالبان به «فرزندان زرتشت درس عبرت بدهند».
بر اساس قرارداد سال ۱۳۵۱، افغانستان باید سالانه ۸۵۰ میلیون متر مکعب از آب رود هیرمند را به ایران بدهد، اما عدم تعهد افغانستان به این قرارداد بهویژه سالهای گذشته به یکی از چالشهای جدی بین دو کشور تبدیل شده است.
مقامات طالبان بارها، از جمله در هفته گذشته، مدعی شدهاند که به دلیل کم بودن مقدار آب در صورت باز شدن سد نیز آب به ایران نخواهد رسید.
در مدتی که گروه طالبان در کشور افغانستان بار دیگر قدرت را به دست گرفته، بارها از جمله در آذرماه ۱۴۰۰ و مردادماه ۱۴۰۱ میان نیروهای دو طرف بهویژه در ولایت نیمروز درگیری رخ داده است.
نیمروز یکی از ۳۴ ولایت افغانستان است که در جنوب غربی این کشور و در شرق استان سیستان و بلوچستان در ایران واقع شده است.
ایران و افغانستان ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند، اما اکثر تنشهای یک سال اخیر در نزدیکی مرز ولایت نیمروز با بخش شغالک هیرمند و منطقه مشترک مرزی پل ابریشم، بر سر موضوعهایی مانند اختلافات بر سر زمینهای کشاورزی، آب یا قاچاق رخ داده که به سرعت نیز پایان گرفته است.
طالبان هر بار این درگیریها را سوء تفاهم نامیده و ایران نیز در موارد پیشین ابراز امیدواری کرده بود که قوای طالبان بتوانند با ارتقای دانش و تجربه، از ورود به زد و خورد جدید خودداری کنند.