یک روز مانده به برگزاری دور دوم از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، اظهارات رجب طیب اردوغان مبنی بر انتقال مبالغ کلان ارز از امیرنشینها به بانکهای ترکیه ارزش لیر این کشور را بهبود نداد.
هر دلار آمریکا روز شنبه، ششم خرداد، حدود ۲۰ لیر و هر یورو در برابر دستکم ۲۱.۴۳ لیر معامله شد که اندکی در مقایسه با یک روز پیش از اظهارات آقای اردوغان بالاتر بود.
لیر ترکیه از آغاز سال جاری میلادی ۶.۴ درصد از ارزش خود را از دست داده، اما ادامه این کاهش، از پس از دور اول انتخابات در دو هفته پیش، واکنش منفی بازار به احتمال ابقای رجب طیب اردوغان تعبیر شده بود.
آقای اردوغان روز پنجشنبه، چهارم خرداد، گفت کشورهای خلیج فارس به تازگی مبالغی کلان به ترکیه ارسال کردهاند تا به بانک مرکزی و بازارهای این کشور کمک شود.
آقای اردوغان به شبکه سیانانتورک اظهار داشت: «اقتصاد، بانکداری و سیستم مالی ما کاملا قوی است. اکنون برخی از کشورهای خلیج فارس پولهای خود را، ولو برای کوتاهمدت، وارد سیستم ما کردهاند.» او افزود این انتقال، بانک مرکزی و بازار ما را برای مدتی آسودهخاطر میکند.
آقای اردوغان خبر داد که هفته آینده، در دیدار با سران امیرنشینها از این اقدام آنها قدردانی خواهد کرد. با این حال، او به نام کشوری خاص یا میزان مبالغ ارسالی به ترکیه اشاره نکرد.
ترکیه در سالهای گذشته قراردادهای مالی براساس سیستم سواپ را با امارات متحده عربی، قطر، چین و کره جنوبی، به ارزش کلی ۲۸ میلیارد دلار امضا کرده بود.
از سوی دیگر، براساس برخی گزارشهای غربی، ذخایر بانک مرکزی ترکیه در دوره اخیر سقوط کرده و تراز آن حتی منفی شده و برای نخستین بار در ۲۱ سال اخیر به ۱۵۱ میلیون دلار زیر صفر کاهش یافته است.
به گزارش رویترز، ارزش اوراق قرضه و اوراق بهادار دلاری ترکیه هم کاهش یافته است. این امر احتمالا ناشی از وادار شدن بانک مرکزی ترکیه به فروش داراییهای «فارکس» خود بوده تا با سقوط ارزش لیر مقابله کند.
هرچند زلزلههای مهیب چهار ماه پیش ترکیه با نزدیک به حدود ۶۰ هزار کشته و ویرانی در ۱۱ استان یکی از دلایل عدم بهبود شاخصهای اقتصادی لحاظ شده، بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که اصرار آقای اردوغان به عدم افزایش نرخ بهره از روی پایبندی او به ملاحظات مذهبی، سرآغاز سقوط ارزش لیر از دو سال پیش بوده است.
برخی از اقتصاددانان ترکیه که حامی رقیب آقای اردوغان هستند، ابراز بدبینی کردهاند که ابقای او بدهیهای این کشور را افزایش دهد و به تداوم سقوط ارزش لیر منجر شود.
اما آقای اردوغان از مردم این کشور خواست روز یکشنبه در دور دوم با حضوری گسترده «برگی نوین در تاریخ مدرن این کشور بگشایند». او به مردم گفت کشور به ثبات نیاز دارد و اگر رقیب برنده شود، نظر به اکثریت حزب او در پارلمان، دستیابی به ثبات و مقابله با بحران مالی دشوارتر شده و در نتیجه، شرایط خود آنها بدتر خواهد شد.
«ائتلاف جمهور» با مشارکت عمده حزب «عدالت و توسعه»، که آقای اردوغان نامزد آن است، در انتخابات روز ۲۴ اردیبهشت از میان ۶۰۰ کرسی پارلمانی حائز اکثریت شده بود.
در مقابل، حامیان کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب «جمهوریخواه خلق» و نامزد «ائتلاف ملت» در آخرین ساعات مانده به گشایش حوزههای رأیگیری کماکان انتقاد از مدیریت مالی و بانکی کشور را در تشویق مردم به دادن رأی به سود او عنوان میکنند.
پیشتازی آقای اردوغان در دور نخست انتخابات در روز ۲۴ اردیبهشت با وجود کاهش ارزش لیر، تورم سنگین و لطمه دیدن شدید توان خرید بسیاری از مردم، بحران مسکن و معضل پناهجویان در این کشور حاصل شد. او ۴۹.۵۲ درصد و آقای قلیچداراوغلو ۴۴.۸۸ درصد آرا را کسب کردند. کسب بیش از ۵۰ درصد از آرا برای پیروزی یک نامزد الزامی است.
سینان اوغان، نامزد سوم ریاست جمهوری از آغاز هفته گذشته از حامیان خود خواسته تا در دور دوم به آقای اردوغان رأی دهند. حزب دموکراتیک خلقها که رهبر آن صلاح دمیرتاش زندانی است، در آستانه دور دوم انتخابات از کردها خواست رأی خود را به سود آقای قلیچداراوغلو به صندوقها بریزند.
در این میان، شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرد که حدود دو میلیون تن از ۳.۵ میلیون نفر شهروندان ترکیه در کشورهای خارج که دارای حق رأی هستند، پیشاپیش در رأیگیری دور دوم انتخابات که در روزهای ۳۰ اردیبهشت تا سوم خرداد در جریان بود، شرکت کرده و صندوقها از دهها کشور با هواپیما به ترکیه انتقال یافته است.
آرای حوزههای خارج از پنج قاره همراه با آرای مردم داخل خوانده و ثبت خواهد شد. شورای عالی انتخابات اعلام کرده که میزان مشارکت ترکیهایهای خارج در دور دوم حتی بیش از دور نخست بود.
حدود ۶۱ میلیون تن از مردم داخل ترکیه در انتخابات روز هفتم خرداد از حق رأی برخوردارند.
رأیگیری در انتخاباتی که مهمترین رویداد تاریخ مدرن این کشور محسوب شده، از ساعت هشت بامداد به وقت محلی آغاز و تا ساعت ۱۷ ادامه خواهد یافت.