تازه‌ترین گزارش سالانه یک گروه اطلاعاتی اینترنتی داخل ایران نشان می‌دهد که تلاش بی‌وقفه نهادهای ارتباطاتی و امنیتی جمهوری اسلامی برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی غربی در ایران و جلوگیری از استفاده شهروندان از فضای مجازی، عملا ناکام بوده است.
این گزارش که داده‌های استفاده ایرانیان از شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر، اینستاگرام و تلگرام را در سال ۱۴۰۱ خورشیدی بررسی کرده است، نتیجه گرفته که با وجود تقلای حکومت برای فیلترینگ در سال اوج‌گیری اعتراضات مردمی، هنوز ده‌ها میلیون ایرانی از این پلتفرم‌ها بهره می‌برند و حضور فعالی در آن‌ها دارند.
براساس گزارش گروه «دیتاک» که روز دوشنبه هشتم خرداد منتشر شد، ۵۴ درصد از ایرانیان در سال گذشته عضو شبکه‌های اجتماعی بودند؛ ۵۸ تا ۶۱ میلیون ایرانی کاربر تلگرام بودند، ۴۲ تا ۴۶ میلیون ایرانی در اینستاگرام فعالیت کردند و حدود چهار میلیون ایرانی نیز فعال توئیتر بودند. این آمار ظاهرا ایرانیان خارج را نیز دربرگرفته است.
به‌دنبال مرگ مهسا امینی در بازداشت پلیس «امنیت اخلاقی» که اعتراضات سراسری را علیه جمهوری اسلامی دامن زد، اقدامات نهادهای حکومتی برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی با هدف جلوگیری از درز تصاویر و فیلم‌های اعتراضات به دنیای خارج، تشدید شد.
جمهوری اسلامی در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» اینستاگرام را که محبوب‌ترین شبکه اجتماعی داخل کشور بود، مسدود کرد و به اعتراضات بسیاری از کسانی که این پلتفرم به محل درآمد آن‌ها تبدیل شده بود، بی‌اعتنایی کرد.
با این حال، براساس بررسی‌های گروه «دیتاک»، پس از آغاز اعتراضات حجم انتشار محتوا در اینستاگرام برای سه ماه کاهش یافت اما بعدا نه تنها متوقف نشد که به‌مرور افزایش یافت.
این گزارش حاکی است که کاربران ایرانی سال گذشته در هر ثانیه بیش از ۲۵ هزار بار پست‌های اینستاگرامی را مشاهده کردند، در هر ثانیه ۲۳۳ توئیت منتشر کرده و بیشترین استفاده را از تلگرام بردند.
۷۶ درصد از ۱۰۰ کانال به‌شدت فعال تلگرامی فارسی‌زبان در سال ۱۴۰۱ مربوط به خدمات ارزهای خارجی، ارزهای دیجیتالی و طلا بوده است، اما با این حال، ۵۳۰ هزار کانال ایرانی فعال دیگر در تلگرام در این سال بخش بزرگی از مجموع ۶۹۰ میلیون پست را منتشر کردند.
براساس بررسی‌های «دیتاک»، هشتگ‌های «ایران» در سال گذشته بیشترین تکرار را در اینستاگرام داشته و هشتگ‌های بلوچستان، زاهدان و مهسا امینی نیز در این پلتفرم در میان هشتگ‌های پرتکرار بوده است.
این مطالعه به میزان استفاده ایرانیان از شبکه‌های اجتماعی داخلی اشاره نکرده اما در مجموع به نظر می‌رسد که استقبال مردم از آن‌ها بسیار پایین باشد.
بسیاری از مقامات و نهادها و سازمان‌های دولتی نیز از کاربران پیگیر پلتفرم‌های عمده آمریکایی هستند. دفتر و نهادهای وابسته به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بیشترین فعالیت را در پلتفرم‌های آمریکایی دارند.
با این حال، وزیر ارتباطات و فناوری در دولت ابراهیم رئیسی دو هفته پیش بدون ارائه آماری مدعی شد که «پیام‌رسان‌های بومی روز‌به‌روز در حال پیشرفت است».
او در توجیه فیلترینگ گسترده‌ای که حکومت درصدد اعمال آن بوده، ادعا کرد که نیاز کشور برای برقراری ارتباط با خارج «حداکثر ۱۰ درصد است».
