وبسایت آمریکایی اکسیوس روز سهشنبه ۹ خرداد از گفتوگوی یک مقام ارشد دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، با مقامهای عمان در خصوص احتمال تماس دیپلماتیک با مقامات جمهوری اسلامی درباره برنامه هستهای ایران خبر داده است.
این گزارش در حالی منتشر شده است که سفر دو روزه سلطان عمان به تهران روز گذشته به پایان رسید و در جریان این سفر، هیثم بن طارق آل سعید با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، دیدار کرد.
سایت اکسیوس به نقل از مقامات اسرائیلی گزارش داده که برت مکگورک، هماهنگکننده شورای امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا٬ اوایل ماه جاری میلادی برای گفتوگو با مقامات عمانی در مورد مذاکرات دیپلماتیک احتمالی با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور، سفر بی سروصدایی به عمان داشت.
چهار مقام اسرائیلی و آمریکایی به سایت اکسیوس گفتند که برت مکگورک که به همراه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، به اسرائیل و عربستان سفر کرده بود٬ پس از مذاکرات در ریاض به مسقط رفت، اما این سفر از سوی مقامات آمریکایی و عمانی علنی نشد.
این مقامات گفتند که هدف اصلی سفر این مقام کاخ سفید به مسقط، تلاش دیپلماتیک جدید بر سر برنامه هستهای ایران با میانجیگری عمان بود.
یک مقام ارشد اسرائیلی نیز با اشاره به رویکرد ایران در مذاکرات دیپلماتیک غیرمسقیم با آمریکا از طریق طرف ثالث، به آکسیوس گفت: «عمانیها در حال انجام مذاکرات نزدیکی بین آمریکا و ایران هستند.»
طبق این گزارش٬ سه مقام ارشد اسرائیلی مدعی شدند که کاخ سفید از طریق دولت عمان در حال بررسی این است که آیا مقامات ارشد جمهوری اسلامی آماده برداشتن گامهایی برای اعمال محدودیتهایی درباره برنامه هستهای خود و همچنین کاهش تنش در منطقه هستند و در ازای برداشتن چنین گامهایی چه میخواهند.
یکی از مقامات ارشد اسرائیلی به اکسیوس گفت: «آمریکاییها خواهان توافق موقت هستند.» اما این در حالی است که سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ادعاهای مقامات اسرائیلی را رد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم گفت: «هیچ بحثی از سوی آمریکا درباره توافق موقت و هیچ بحثی درباره رفع تحریمها یا بسته شدن پروندههای پادمانی وجود ندارد.»
با این حال٬ یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت که «ایالات متحده در حال همکاری با عمانیها در مورد موضوع ایران است.»
سایت اکسیوس فروردین سال جاری گزارش داد که دولت جو بایدن طرحی را با متحدان اروپایی و اسرائیلی خود در میان گذاشته که براساس آن به ایران توصیه کرده از بخشی از برنامه هستهای خود صرفنظر کرده تا واشینگتن در ازای آن، بخشی از تحریمهای آمریکایی علیه ایران را تعلیق کند.
این طرح مشابه طرح جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، در سال ۲۰۱۳ است؛ زمانی که این دو چهره در دولت باراک اوباما حضور داشتند و ایران و آمریکا درگیر مذاکراتی برای دستیابی به توافق هستهای بودند.
توافق موقت اولیه برای یک دوره شش ماهه بود و چندینبار تا رسیدن به توافق کامل هستهای در ژوئیه ۲۰۱۵ تمدید شد.
«نگرانی اسرائیل»
سه مقام اسرائیلی به اکسیوس گفتند که دولت اسرائیل نگران تلاش احتمالی دولت بایدن برای دستیابی به توافق موقت با ایران است.
در همین زمینه٬ اکسیوس هفته گذشته از سفر ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل و زاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی این کشور به آمریکا خبر داد.
این در حالی است که رسانههای جمهوری اسلامی در همین روز از «حل و فصل» دو موضوع هستهای میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی خبر دادند.
این رسانهها به صورت همزمان با استناد به یک «منبع آگاه» نوشتند، ایران «اجازه دسترسی» به یک محل اعلام نشده هستهای خود به نام «آباده» را به آژانس داده است.
در بخش دیگری از گزارش رسانههای ایران گفته شده که موضوع کشف اورانیوم با غنای نزدیک ۸۴ درصدی در سایت فردو نیز «با توضیحات فنی ایران حل و فصل شده است».
مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا با میانجیگری مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای احیای توافق هستهای موسوم به برجام در سال گذشته با شکست مواجه شد.