در حالی که میزان اورانیوم غنی‌شده در ایران همچنان در حال افزایش است، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن اعلام این که پیشرفت‌ها در اجرای توافق این نهاد سازمان ملل با ایران به اندازه انتظار او نیست، تاکید کرد که تهران فقط با «بخشی» از درخواست‌های بازرسی هسته‌ای همکاری می‌کند.
رافائل گروسی روز دوشنبه ۱۵ خرداد در آغاز نشست فصلی شورای حکام آژانس گفت: «پیشرفت‌هایی در اجرای توافق‌ها با ایران حاصل شده‌است، اما نه به اندازه‌ای که من امیدوار بودم.»
او با رد گزارش رسانه‌های ایران دربارهٔ رفع ابهام‌ها از یک مرکز هسته‌ای در آباده گفت که ارزیابی بازرسان آژانس برای این مکان همچنان پابرجاست.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دربارهٔ نصب دوربین‌ها و دستگاه‌های نظارتی در تأسیسات هسته‌ای فردو و نطنز نیز گفت: «این بخشی از آن چیزی است که ما متصور بودیم.»
به گفته آقای گروسی «آنچه اکنون باید اتفاق بیفتد، یک فرایند پایدار و بدون وقفه است که منجر به تحقق تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک بدون تأخیر بیشتر می‌شود.»
همچنین به گفته گروسی، میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در سه ماه گذشته بیش از یک چهارم افزایش یافته است.
ایران و آژانس در اسفند ۱۴۰۱ به توافقی دست یافتند که بر اساس آن ایران باید برای روشن شدن مسئله یافت شدن اورانیوم طبیعی در سه مرکز اعلام‌نشده به آژانس، با بازرسان همکاری کند.
هفته گذشته، رسانه‌های حکومتی ایران به صورت همزمان با استناد به یک «منبع آگاه» مدعی شده بودند که ایران «اجازه دسترسی» به یک محل اعلام نشده هسته‌ای خود، معروف به سایت آباده، را به آژانس داده است.
در بخش دیگری از گزارش رسانه‌های ایران گفته شده بود که موضوع کشف اورانیوم با غنای نزدیک ۸۴ درصدی در سایت فردو نیز «با توضیحات فنی ایران حل و فصل شده است».
اما ساعاتی بعد، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به این ادعای رسانه‌های حکومتی ایران اعلام کرد که موضوعات مورد اختلاف میان این آژانس و تهران «پیچیده» است و هنوز «ما به هیچ ایستگاه پایانی نرسیده‌ایم».
او گفت: «در برخی موارد ما در حال پیشرفت هستیم و در برخی دیگر نه. بنابراین یک امر در حال انجام است.»
تهران در کلام بارها ادعا کرده است که خواستار احیای برجام است، اما مذاکرات برای احیای این توافق بین‌المللی هسته‌ای امضاشده در ۲۰۱۵، ماه‌هاست که عملا متوقف مانده است.
دولت جو بایدن نیز پیشتر بارها بر راه دیپلماسی در پرونده هسته‌ای ایران تاکید کرده، اما نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران تصریح کرد که واشینگتن اجازه دستیابی ایران به جنگ‌افزار هسته‌ای را نخواهد داد، حتی اگر این امر به معنای توسل به گزینه نظامی باشد.
رابرت مالی به تازگی در مصاحبه‌ای با رادیوی ملی آمریکا، ان‌پی‌آر، گفت: «اگر به این نتیجه برسیم که آنها اقداماتی در جهت دستیابی به بمب هسته‌ای انجام می‌دهند، ما نیز دست به اقدامات بازدارنده خواهیم زد و در این صورت هیچ گزینه‌ای را نادیده نمی‌گیریم.»
واکنش مدیرکل آژانس به انتقادهای اسرائیل
رافائل گروسی روز دوشنبه در نشست خبری در مقر دیده‌بان هسته‌ای وابسته به سازمان ملل در وین تأکید کرد که آژانس هرگز، از ملاک‌ومعیارهای خود در تحقیقات پیرامون مسائل حل‌نشده در پروندۀ هسته‌ای ایران کوتاه نیامده است.
او گفت: «ما همواره استانداردهای خود را رعایت می‌کنیم. (در مورد ایران) ضمن قاطعیت و سخت‌گیری، بی‌طرفانه، منصفانه و فنی اقدام کردیم.»
آقای گروسی در واکنش به اظهارات اخیر بنیامین نتانیاهو افزود: «برداشت آنها (مقامات اسرائیل) از این موضوعات به ما ربطی ندارد ... ما ارزیابی‌های فنی خود را به هیچ دلیل سیاسی، با غرض همراه نکرده‌ایم.»
او گفت که موضع این نهاد در قبال ایران تغییر نکرده و حتی پس از دریافت «پاسخ‌های قانع‌کننده» از تهران، هنوز جواب‌ها را راستی‌آزمایی می‌کند.
نخست‌وزیر اسرائیل روز ۱۴ خرداد در نشست هیئت دولت خود گفته بود عملکرد آژانس در بستن پرونده تحقیقات سایت مریوان، «رفتار سست» از سوی آژانس و «تسلیم شدن به ایران» است.
بنیامین نتانیاهو در همان نشست پرسیده بود: «یعنی ردپای اورانیوم از زمان شوروی در آن‌جا وجود داشته است؟»
طعنه نخست‌وزیر اسرائیل به گزارشی است که به‌نوشته خبرگزاری‌های غربی از سوی آقای گروسی به اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شده اما هنوز به‌طور رسمی منتشر نشده است.
خبرگزاری رویترز که نسخه‌ای از این گزارش محرمانه را مشاهده کرده است می‌گوید مدیرکل آژانس به اعضای شورای حکام خبر داده که توضیحات ارائه شده از سوی ایران در مورد وجود ذرات اورانیوم در سایت هسته‌ای مریوان را «قانع‌کننده» یافته و از نظر او پروندۀ این سایت هسته‌ای «مختومه» است.
بر اساس گزارش رویترز، ایران در توضیحات خود نوشته است در منطقه‌ای که اکنون سایت «مریوان» نامیده می‌شود، در نزدیکی آباده در شمال استان فارس، یک معدن و آزمایشگاه برقرار بوده که توسط «یک کشور خاص» اداره شده بود.
برخی دیپلمات‌ها به رویترز گفتند منظور از آن کشور، «اتحاد جماهیری شوروی» است.
رسانه‌های اسرائیل همچنین خبر دادند که بنیامین نتانیاهو پس از اظهارات خود علیه آژانس در روز یک‌شنبه، یک نشست ویژه نیز در ستاد وزارت دفاع و ارتش برای بررسی احتمالات مرتبط با ایران برگزار کرد.
ژنرال بنی گانتز، یکی از رهبران اپوزیسیون و وزیر دفاع پیشین اسرائیل که به آمریکا سفر کرده، روز ۱۵ خرداد گفت اگر دولت نتانیاهو تصمیمات مسئولانه و مناسب برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی بگیرد، اپوزیسیون اسرائیل از آن «کاملاً حمایت خواهد کرد».
