به گفته مقام‌های غربی و ایرانی، دولت آمریکا با هدف يافتن راهکارهايی برای محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران، آزادی برخی از زندانیان آمریکایی و رفع مسدودیت بخشی از داراییهای ایران در خارج، با جمهوری اسلامی مشغول گفت‌وگو است.
خبرگزاری رویترز می‌نویسد که این مذاکرات در قالب «ایجاد تفاهم» انجام می‌شوند و نه یک «توافق» که مستلزم نظارت کنگره آمریکاست. بسیاری از اعضای کنگره آمریکا به دلیل کمک نظامی به روسیه، سرکوب مخالفان در داخل و حملات گروه‌های نیابتی ایران به اهداف آمریکایی در منطقه، با دادن هرگونه امتیازی به جمهوری اسلامی مخالفند.
در پی ناکام ماندن مذاکرات احیای برجام، دولت جو بایدن امیدوار است با محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران از تشدید رقابت تسلیحاتی در خاورمیانه و احتمال اقدام نظامی اسرائیل پیشگیری کند.
رویترز می‌گوید، آمریکا و اتحادیه اروپا از زمان بی‌نتیجه ماندن مذاکرات غیرمستقیم تهران و واشینگتن در تابستان سال گذشته در جستجوی راه‌هایی برای محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران بوده‌اند. آمادگی قدرت‌های غربی برای از سرگیری گفت‌وگو با تهران نشانه نگرانی آنها از پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای ایران است.
دولت آمریکا با بکاربردن کلمات دقيقی گزارش‌های اخیر درخصوص تلاش برای دستیابی به یک توافق موقت با ایران را رد کرده است ولی احتمال مذاکره با هدف دستیابی به نوعی «ایجاد تفاهم» را تکذیب نکرده است که مستلزم بررسی و تصویب در کنگره نیست.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هرگونه توافقی با ایران را رد کرد ولی خاطرنشان کرد که واشنگتن از ایران می‌خواهد که تنش را کاهش داده، فعالیت هسته‌ای خود را محدود کند، حمایت از گروه‌های نیابتی مسئول حملات در منطقه را متوقف کرده، حمایت نظامی از تهاجم روسیه به اوکراین را قطع و شهروندان آمریکایی زندانی در ایران را آزاد کند.
او افزود:«ما برای دستیابی به این اهداف به تماس‌های دیپلماتیک ادامه خواهیم داد.»
یک مقام ایرانی که نخواست نامش در گزارش قید شود به خبرگزاری رویترز گفت:«هر نامی که می خواهید روی آن بگذارید: توافق موقت و یا تفاهم متقابل. هر دو طرف می خواهند از تشدید تنش پیشگیری کنند. در گام اول این به معنای مبادله زندانیان و آزاد کردن بخشی از داراییهای مسدود شده ایران است.»
به گفته این مقام ایرانی گام‌های بعدی می توانند برداشتن تحریم‌های آمریکا در مورد صادرات نفت ایران در ازای توقف غنی سازی ۶۰ درصدی و همکاری بیشتر تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد.
یک مقام غربی که حاضر نشد نامش در گزارش قید شود به رویترز گفت:«من این مذاکرات را تفاهم بر سر کاهش تنش می‌نامم.» او افزود که بیش از یک دور مذاکرات غیرمستقیم بین برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، و علی باقری کنی، مسئول مذاکرات هسته‌ای ایران در عمان برگزار شده است.
رابرت مالی، نماینده دولت آمریکا در امور ایران نیز پس از ماه‌ها که تقاضای ملاقات او رد شده بود اخيرا با سفیر ایران در سازمان ملل مذاکره کرده است.
دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل در مورد مضمون این مذاکرات به خبرگزاری رویتزر گفت:«هدف ما کاربست دیپلماسی برای درک صحیح و واقع گرایانه وضعیت و یافتن راه‌هایی برای کاهش تنش و مدیریت وضعیت فعلی است. عامل موفقیت این روش به حداقل رساندن نقش مخالفان دیپلماسی است.»
مقام غربی در گفت‌وگو با رویترز افزود که هدف این تماس‌ها بوجود آوردن وضعیت مستمری است که برای همه قابل قبول باشد. قانع کردن و یا وادار کردن ایران به عدم عبور از خطر قرمز غرب یعنی غنی سازی ۹۰ درصدی و احتمالا متوقف کردن غنی سازی ۶۰ درصدی است.
این مقام خاطر نشان کرد که علاوه بر «توقف» غنی سازی ۶۰ درصدی، دو طرف به احتمال فراوان در مورد همکاری بیشتری ایران با آژانس و به کار نیانداختن سانتریفیوژها پیشرفته بيشتر در ازای آزاد کردن «بخش قابل توجهی» از دارایی مسدود شده ایران گفت‌وگو می‌کنند.
این مقام با این حال مشخص نکرد که منظور از «توقف» غنی سازی ۶۰ درصدی دقیقا چیست. آیا ایران متعهد خواهد شد که از این مرز عبور نکند و یا غنی سازی ۶۰ درصدی را کاملا متوقف خواهد کرد.
روال انجام هر یک از این اقدامات و ارتباط آنها با آزادی سه شهروند آمریکایی که در ایران زندانی هستند مشخص نیست. مقامات غربی در هفته‌های اخیر گفته‌اند که در ازای آزادکردن بخشی از دارایی مسدود شده ایران آنها ممکن است شوند.
سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گفت اگر آمریکا حسن نیت نشان دهد دو کشور ممکن است به زودی زندانیان را مبادله کنند. او بدون ارائه جزییات افزود که مذاکرات در این مورد از طریق میانجیگری ادامه دارد.
مقام آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفت یکی از اهداف مهم دولت آمریکا پیشگیری از وخیم شدن بحران هسته‌ای و جلوگیری از احتمال درگیری نظامی بین ایران و اسرائیل است.
دولت جو بایدن به دلیل حساسیت‌ها و مخالفت بخش قابل توجهی از نمایندگان کنگره با هرگونه «توافق رسمی» با جمهوری اسلامی که طبق قانون مستلزم بررسی و تصویب آن از سوی کنگره است از به کاربردن مفهوم «توافق یا معاهده» پرهیز می‌کند.
رییس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه در نامه‌ای به جو بایدن نوشت:«هر گونه تفاهم و یا قراری با ایران حتی اگر غیررسمی باشد باید به کنگره تسلیم شود.»
