وزیر خارجه عربستان سعودی که برای اولین بار پس از هفت سال قطعی روابط با جمهوری اسلامی روز شنبه به تهران سفر کرد، بر «اهمیت همکاری امنیتی میان دو کشور برای تضمین عاری بودن منطقه از سلاحهای کشتار جمعی» تاکید کرد.
فیصل بن فرحان روز شنبه، ۲۷ خرداد، وارد تهران شد و پس از استقبال رسمی و دیدار و گفتوگو با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود در سخنانی مقابل خبرنگاران گفت که این دو «مذاکرات صریح و شفافی» داشتند.
سفر آقای بنفرحان به تهران، اولین سفر یک وزیر خارجه عربستان سعودی به ایران طی هفده سال گذشته است.
او پس از دیدار با امیرعبداللهیان، با ابراهیم رئیسی نیز دیدار کرد. قرار است رئیسی به دعوت ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی به این کشور سفر کند اما هنوز تاریخی برای این سفر اعلام نشده است.
بنفرحان در نشست خبری خود همچنین گفت که با طرف ایرانی درباره «لزوم احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی» یکدیگر گفتوگو کرده است.
تاکید وزیر خارجه عربستان سعودی بر لزوم عدم مداخله در امور داخلی دو کشور در حالی است که پیشتر در متن توافق اولیهای که در پکن میان تهران و ریاض امضا شده بود، نیز این نکته آمده بود.
جمهوری اسلامی همواره متهم بوده است که از طریق حمایت از گروههای شیعی در کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، در جهت تضعیف دولتهای این منطقه تلاش میکند.
در مقابل، تهران نیز ریاض را بهویژه در جریان اعتراضات سراسری «زن زندگی آزادی» به «تحریک» این اعتراضات، از جمله از طریق شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال، متهم کرده است.
همچنین اشاره بن فرحان به ضرورت تضمین برای عاری بودن منطقه از سلاح کشتار جمعی در شرایطی است که عربستان سعودی بارها از برنامه هستهای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده و در سالهای اخیر خواستار همکاری کامل تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی شده است.
با این حال، پیشتر ریاض از برجام که برنامه هستهای تهران را محدود میکرد، به دلیل این که موجب جلوگیری از مداخلههای منطقهای جمهوری اسلامی نشده بود، انتقاد داشته است.
وزیر خارجه عربستان روز شنبه در سخنان خود در تهران همچنین بر اهمیت «امنیت ناوبری دریایی» تاکید کرد. جمهوری اسلامی در سالهای اخیر بارها به حمله به کشتیهای تجاری در منطقه متهم شده است.
فیصل بنفرحان همچنین گفت که کار برای ازسرگیری فعالیت نمایندگیهای دیپلماتیک و کنسولی در دو کشور در حال انجام است و به زودی سفارت عربستان در تهران نیز بازگشایی خواهد شد.
تهران و ریاض اسفندماه گذشته در پی میانجیگری پکن، توافق احیای روابط را امضا کردند که بر اساس آن دو کشور موافقت کردند ظرف دو ماه سفارتخانههای خود را در دو کشور بازگشایی کنند.
سفارت جمهوری اسلامی در ریاض پس از سه ماه از تاریخ امضای توافق بازگشایی شد و اکنون گزارشهایی درباره استقرار دیپلماتهای سعودی در یک طبقه از هتل اسپیناس پالاس در شمال تهران منتشر شده است.
روابط تهران و ریاض از دیماه ۱۳۹۴ در پی حمله سازماندهیشده به سفارت عربستان در تهران قطع شده بود.
در سالهای اخیر، تنشها بین دو کشور بهخصوص در شهریور ۱۳۹۸ بهدنبال حمله منتسب به حوثیهای یمن به تأسیسات نفتی عربستان دوباره تشدید شد.
عربستان سعودی، جمهوری اسلامی را مسئول این حمله و همچنین حملات به نفتکشها در آبهای خلیج فارس دانست، اما تهران این اتهامها را رد کرد.
همچنین در جریان اعتراضات سراسری ایران، مقامهای جمهوری اسلامی کشورهای خارجی از جمله عربستان سعودی را به دست داشتن در این اعتراضات متهم کردند.
جمهوری اسلامی در ماههای اخیر تلاشهای موازی دیگری برای تقویت روابط با امارات متحده عربی انجام داد و قصد دارد که روابط دیپلماتیک خود را با مصر و بحرین نیز از سر گیرد.