پرونده تیم ملی والیبال ایران در لیگ ملت‌های ۲۰۲۳ با ثبت ضعیف‌ترین نتایجش در تاریخ این رقابت‌ها بسته شد.
در هفته سوم و پایانی مسابقات به میزبانی آناهایم آمریکا، ایران همه بازی‌های خود را واگذار کرد تا در نهایت با ۱۰ باخت و فقط دو پیروزی، به کار خود خاتمه دهد.
سایت فدراسیون والیبال ایران در گزارشش برای شب پایانی، از تیتر «پایان جهنم آناهایم برای ایران» استفاده کرده است. آخرین رقیب ایران، تیم قعرنشین کوبا بود که توانست ۳ بر ۲ مقابل نماینده آسیا به پیروزی برسد.
کوبایی‌ها برای بقا در لیگ ملت‌ها نیاز مبرمی به برتری در این مسابقه داشتند. آن‌ها علاوه بر اینکه به هدف‌شان رسیدند، در رده‌بندی نهایی نیز بالاتر از ایران قرار گرفتند.
ایران مقابل کوبا همچون سایر دیدارهایش از هفته پایانی، امین اسماعیل‌نژاد، محمدطاهر وادی و آرمان صالحی را به دلیل صادر نشدن روادید در اختیار نداشت.
بهروز عطایی سرمربی و خوریانی آنالیزور ایران هم موفق به کسب روادید آمریکا نشدند. علی حاجی‌پور با مصدومیت در دیدار با آرژانتین، جدال آخر مقابل کوبا را از دست داد و احسان دانش‌دوست جایگزین او شد.
مصدومیت مرتضی شریفی به دردسرهای تیم فروپاشیده ایران افزود. جواد کریمی نیز در ترکیب شروع کننده قرار نگرفت.
به این ترتیب محمد موسوی، بردیا سعادت، شهروز همایونفرمنش، امیرحسین اسفندیار، علی رمضانی، محمد ولی‌زاده و محمدرضا موذن ترکیب آغازین ایران را تشکیل می‌دادند که غالباً در شرایط طبیعی، فقط دو نفرشان مهره اصلی بوده‌اند.
در ست اول، ایران تا امتیاز ۱۹ پیش بود اما افول ناگهانی و به هم ریختگی تیم در امتیازات پایانی باعث شد کوبایی‌ها برسند، پیش بیفتند و ۲۵ بر ۲۲ پیروز شوند.
ایران در ست دوم ۲۰ بر ۱۶ جلو افتاد اما کماکان در حفظ انسجام خود ناکام ماند. افت بدنی و از دست رفتن تمرکز در امتیازات آخر باعث شد کوبایی‌ها باز هم جبران کنند. هر چند در نهایت، ایران این ست را ۲۸ بر ۲۶ برد.
افت و خیز فنی و نوسانات شدید ایران در ست سوم تکرار شد. به نحوی که در امتیاز ۱۵، سه امتیاز برتری داشت اما کوبا بار دیگر سبقت گرفت و ۲۵ بر ۲۳ پیروز شد.
بازیکنان ایران که می‌خواستند پایانی خوشایند را برای فصل بدشان رقم بزنند، در ست چهارم با تمام قوا جنگیدند و در نبردی نفسگیر که بهترین نمایش‌شان در این دیدار بود، ۳۰ بر ۲۸ بردند تا کار را به ست سرنوشت‌ساز پنجم بکشند.
در ست نهایی، کوبایی‌ها شاداب‌تر ظاهر شدند و ۱۵ بر ۱۰ از سد ایران گذشتند تا هم بازی را ببرند و هم اینکه با کسب سومین پیروزی‌شان، در رده‌بندی تیمی بالاتر از ایران بایستند.
کوبا به رده سیزدهم جهید و ایران هم به رده چهاردهم سقوط کرد. خسوس هررا ۲۸ امتیاز جمع‌آوری کرد. میگوئل آنخل لوپز کاسترو نیز ۲۷ امتیاز به دست آورد.
در تیم ایران بردیا سعادت با ۱۷ امتیاز و امیرحسین اسفندیار با ۱۶ امتیاز، موفق‌تر از همبازیان خود ظاهر شدند.
ایران و کوبا از سال ۱۹۹۱ تاکنون ۱۰ بار به مصاف هم رفته‌اند که پنج برد سهم هر تیم بوده است. تا دو هه پیش فاصله والیبال ایران با کوبا بسیار چشمگیر بود. به نحوی که ایران در ست سوم از جام جهانی ۱۹۹۱ فقط دو امتیاز از همبازیان خوئل دسپاینه گرفت!
یاران سعید معروف در اولین دوره لیگ ملت‌ها که سال ۲۰۱۸ برگزار شد به هفت پیروزی دست یافتند. والیبال ایران در دوره قبلی هم با هفت پیروزی توانست به مرحله نهایی صعود کند.
فصل ۲۰۲۱ برای ایران با ۵ برد به پایان رسید. اما بهترین دوره از لیگ ملت‌ها برای ایران، سال ۲۰۱۹ بود که ۱۲ پیروزی و رتبه دوم مرحله گروهی را برای شاگردان ایگور کولاکوویچ در پی داشت. ایران در مرحله نهایی پنجم شد.
این تیم حالا با تغییر نسلی که در لیگ ملت‌ها جواب نداده، از این مسابقات خارج شده است تا مهیای آزمون سخت انتخابی المپیک شود.
رویدادی که مهر ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد و ایران برای کسب یکی از دو سهمیه المپیک، باید در برزیل به مصاف این کشور، همچنین تیم‌های ملی ایتالیا، کوبا، اوکراین، آلمان، جمهوری چک و قطر برود.
