کاخ سفید شامگاه سهشنبه ۲۰ تیرماه در یک بیانیه غیرمعمول از دولت اسرائیل خواست تا از حق تجمعات اعتراضی مسالمتآمیز در این کشور حمایت کرده و به آن احترام بگذارد.
بیانیه دولت آمریکا پس از آن صادر شد که پلیس اسرائیل دهها تن را که به تغییرات در دستگاه قضایی این کشور معترض بودند، بازداشت کرد.
این دست بیانیهها از سوی دولت آمریکا معمولا در ارتباط با برخوردهای خشن کشورهای غیردموکراتیک و دشمنان واشینگتن صادر میشود، در حالی که اسرائیل و آمریکا خود را متحدان عمده و شریک ارزشهای مدنی معرفی میکنند.
به نوشته سایت آمریکایی «اکسیوس»، بیانیه کاخ سفید نشاندهنده نگرانی فزاینده دولت جو بایدن در مورد تشدید ناآرامیهای داخلی در اسرائیل در واکنش به تغییرات قضایی این کشور است.
رسانههای اسرائیل نیز نوشتند که این رویکرد دولت آمریکا در تاریخ رابطه با اسرائیل سابقه نداشته است. رهبران مخالف دولت اسرائیل نیز روز ۲۱ تیر بنیامین نتانیاهو را متهم کردند که با عملکرد خود موجب شده است که آمریکا بیانیهای بیسابقه علیه این کشور، شبیه آنچه که علیه حکومتهای غیردموکراتیکی چون ایران صادر میکند، منتشر کند.
از روز ۱۹ تیرماه که دولت بنیامین نتانیاهو بخش نخست لایحه تغییرات قضایی را در پارلمان به رأی گذاشت و آن را تصویب کرد، تظاهرات و اعتراضات مخالفین که این تغییرات را «مرگ دموکراسی» در کشورشان میدانند، شدت گرفته است.
پلیس اسرائیل در روزهای اخیر برای مقابله با معترضین زور بیش از حد به کار گرفته است که در هفت ماه اعتراضات گسترده این کشور بیسابقه بوده است.
گزارشها حاکی است که روز دوشنبه حدود ۷۰ تن و روز بعد از آن، شمار نامعلوم دیگری از معترضان، بازداشت شدند. پلیس از اسب و ماشینهای آبپاش برای پراکندهکردن تظاهرکنندگان استفاده کرد.
یعکوو شبتای، فرمانده پلیس اسرائیل، کاربرد زور بیش از حد را رد کرد اما به تظاهرکنندگان هشدار داد: «اگر نمیخواهید زیر سُم اسب لگدمال شوید، از نزدیک شدن به آن خودداری کنید».
وزیران دولت بنیامین نتانیاهو به پلیس و دادستان کل بهدلیل آنچه که «نرمش زیاده از حد» در برابر معترضین مینامند، اعتراض کردهاند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز سهشنبه گفت دولت بایدن همچنان از دولت اسرائیل میخواهد تا روند قانونگذاری یکجانبه را متوقف کند و به دنبال «رویکرد مبتنی بر اجماع در مسیر اصلاحات قضایی» باشد.
بنیامین نتانیاهو به رغم افزایش اعتراضات در اسرائیل، با اشاره به رای مثبت ۶۴ تن از نمایندگان «کنست» به بخش نخست تغییرات قضایی، گفت: بخشهای دیگر این لایحه طی هفتههای آینده در پارلمان به رأی گذاشته میشود.
بخش نخست تغییرات، دست دیوان عالی کشور را در رد برخی از تصمیمات حکومتی با عنوان «غیرمنطقی بودن» آنها بسته است.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، پیشتر با ابراز نگرانی از این تغییرات، گفته بود که فعلا برنامهای برای دعوت از بنیامین نتانیاهو ندارد.
این نخستین بار در چند دهه اخیر است که در دوران یک نخستوزیر اسرائیل، کاخ سفید او را در نخستین ماههای قدرتش به آمریکا دعوت نمیکند.
تام نایدز، سفیر آمریکا در اسرائیل، این هفته به روزنامه وال استریت جورنال گفت: «برای جلوگیری از خارج شدن اسرائیل از ریل، دولت جو بایدن نمیتواند مداخله نکند».
او خطاب به آقای نتانیاهو گفت: «ترمز بزن، سرعتت را (در لایحه تغییرات قضایی) کم کن».