پس از گذشت بیش از ۵۰۰ روز از تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکراین، مرکز جدیدی با حمایت آمریکا و اتحادیه اروپا در مرجع قضایی اتحادیه اروپا در شهر لاهه هلند بهمنظور جمعآوری اسناد و مدارک جنایات جنگی در اوکراین و پیگرد نظامیان بلندپایۀ روسیه راهاندازی شده است.
دیگر موضوع مرور هفتگی رسانههای آلمان نظرسنجی اداره فدرال پناهندگان و مهاجران آلمان است که نتایج آن چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد و نشان میدهد تنها ۳۸ درصد شهروندان جنگزدۀ اوکراینی گفتهاند پس از پایان جنگ به کشورشان بازمیگردند.
مرکزی در لاهه برای گردآوری مدارک جنایات جنگی روسیه
دیوان کیفری بینالمللی لاهه در هلند اسفند پارسال حکم بازداشت ولادیمیر پوتین را بهاتهام جنایات جنگی صادر کرد. رئیسجمهور روسیه متهم است که صدها کودک جنگزدۀ اوکراینی را از مناطق اشغالی ربوده و به فدراسیون روسیه منتقل کرده است.
حالا، به ابتکار مرجع قضایی اتحادیه اروپا موسوم به «یوروجاست»، یک مرکز بینالمللی در شهر هلند راهاندازی شده که قرار است ضمن جمعآوری اسناد و مدارک جنایات جنگی در تهاجم نظامی روسیه، متهمان را نیز تحت پیگرد قرار دهد.
به این ترتیب، این مرکز نوپای جهانی نه تنها دربارۀ اتهامات شخص پوتین قعالیت خواهد کرد بلکه مقامهای بلندپایۀ نظامی روسیه در جنگ اوکراین را نیز از طریق گردآوری شواهد و اسناد تحت پیگرد قرار میدهد.
بهگفتۀ آندری کوستین، دادستان کل اوکراین، این مرکز بینالمللی این پیام روشن را با خود به همراه دارد که جامعۀ جهانی یکصدا خواهان پاسخگو کردن رژیم روسیه در مورد همۀ جنایاتش است. این مرکز پیگرد متهمان با حمایت و پشتیبانی آمریکا و اتحادیه اروپا شکل گرفته و مکان آن هم در ساختمان چندطبقۀ مرجع قضایی اتحادیه اروپا یا یوروجاست در شهر لاهه هلند است.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، در روز گشایش این مرکز گفت که برای پاسخگو کردن شخص پوتین و همه عوامل و سرسپردگانش ساکت نخواهد نشست و همچنان دراین راستا گام برمیدارد. خانم فون در لاین در ادامۀ سخنانش افزود که اتحادیه اروپا مدارک فراوانی از جنایات روسیه در دست دارد که در این مرکز پیگرد جنایات جنگی مورد بررسی قرار میگیرد.
رسانههای آلمان هم با اشاره به حکم بازداشت ولادیمیر پوتین نوشتهاند مرکز نوپای قضایی در شهر لاهه تنها میتواند جنایات جنگی در خاک اوکراین را بررسی کند و نه برای مثال به اتهاماتی چون جنایت علیه بشریت و یا نسلکشی بپردازد. همین رسانهها بر لزوم برپایی این مرکز هم دست گذاشته و نوشتهاند اندکی پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در هشتم اسفند ۱۴۰۰ دنیا بار دیگر بهدلیل وقایع دلخراش و تکاندهندهای «از جنایات جنگی و شکنجه گرفته تا تجاوز جنسی و قتل و آدمکشی در اوکراین» در بهت و حیرت فرو رفته است.
بر پایۀ آماری که دفتر دادستانی اوکراین منتشر کرده، تاکنون بیش از ۷۰ هزار مورد مشکوک در ارتباط با
جنایات جنگی روسیه ثبت و شناسایی شده است.
علاوهبر دادستانی کل اوکراین، کریم احمدخان، حقوقدان بلندپایه بریتانیایی و دادستان ارشد کنونی دیوان بینالمللی کیفری در شهر لاهه هلند نیز در پایهریزی مرکز نوپای گردآوری شواهد جنایات جنگی روسیه مشارکت داشته است. او در آغاز جنگ، در اولین سفر خود به اوکراین، از بوچا دیدن کرد؛ شهرکی که روسیه متهم است به کشتار عامدانۀ اهالی غیرنظامیان آن.
در این شهرک حومۀ کییف، در اوایل تهاجم روسیه ۴۱۲ جسد یافت شد که با دستهای از پشت بسته به قتل رسیده بودند. کریم احمدخان پس از دیدار از بوچا گفت تا تحقیقات روشنی صورت نگرفته، تنها باید گفت از آغاز حمله روسیه به اوکراین همه جای این کشور جنگ زده محل وقوع انواع جرائم بوده است.
تمایل پناهندگان اوکراینی در آلمان به باقیماندن در این کشور
بر پایۀ آمار تازۀ اتحادیۀ اروپا، در حال حاضر بیش از یک میلیون شهروند جنگزدۀ اوکراینی در شهرهای مختلف آلمان زندگی میکنند. همین آمار میگوید ۹۸ درصد جنگزدگان ثبتشده در اروپا را شهروندان گریخته از اوکراین تشکیل میدهند. سوای این، نزدیک به چهار میلیون تن از اتباع اوکراینی گریخته از جنگ هم در دیگر کشورهای پناهندهپذیر اروپا به سر میبرند.
برخلاف پناهجویان عادی، شهروندان فراری از اوکراین بهمحض ورود به هر کشور اروپایی، بدون آنکه مسیر طولانی و پیچیده اخذ پناهندگی را پشت سر بگذارند، سرپناهی همراه با مخارج زندگی در اختیارشان گذاشته میشود. با این حال، قرار است مقررات حق اقامت برای جنگزدگان اوکراین، نزدیک به ۹ ماه دیگر اعتبار خود را از دست بدهد.
در چنین شرایطی، ادارۀ فدرال پناهندگان و مهاجران آلمان با برگزاری یک نظرسنجی دیدگاه هفت هزار شهروند جنگزدۀ اوکراینی در شهرهای گوناگون این کشور را دربارۀ مدت زمانی که آنها در نظر دارند در آلمان بمانند، جویا شده است.
بر پایۀ این نظرسنجی، نزدیک به نیمی از یک میلیون جنگزدۀ اوکراینی مقیم آلمان (بهطور دقیق ۴۴ درصد)، بیآنکه به زمانی خاص اشاره کنند، تنها گفتهاند میخواهند دستکم برای چندین سال و یا شاید برای همیشه در آلمان بمانند.
تنها ۳۸ درصد پناهندگان اوکراین در این نظرسنجی گفتهاند پس از خاتمۀ جنگ روسیه علیه اوکراین به خانه و کاشانۀ خود برمیگردند.
گروهی دیگر نیز گفتهاند که نمیخواهند رابطهشان با آلمان را قطع کنند و مایلاند مدتی در این کشور و مدتی هم در اوکراین زندگی کنند. دستۀ دیگری از پناهندگان اوکراینی نیز در این نظرسنجی گفتهاند پس از شرکت در دورههای مربوط به ادغام و محیطپذیری در جامعۀ آلمان به کار مورد علاقۀ خود سرگرم شدهاند.
براساس تحقیقات انجامگرفته، ۷۵ درصد پناهجویان اوکراینی تاکنون دورۀ فراگیری زبان آلمانی را پشت سر گذاشتهاند و دیگران نیز در حال گذراندن کلاسهای زبان هستند.
در بخش پایانی نظرسنجی ادارۀ کل پناهندگان و مهاجران آلمان، از خردسالان هم یاد شده و اعلام کردهاند که ۵۸ درصد کودکان سه تا شش سالۀ اوکراینی به جای آنکه در خانه بمانند، همهروزه رهسپار مهد کودک میشوند.