حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه دوم مرداد گفت، رئیسجمهوری آذربایجان به تهران «اطمینان» داده که باکو به دنبال بستن مسیر تاریخی ایران-ارمنستان نیست.
امیرعبداللهیان در نشست خبری با آرارات میرزویان، همتای ارمنستانی خود که به تهران سفر کرده است، افزود که ایران و ارمنستان بر اهمیت مسیرهای ترانزیتی تأکید دارند.
او همچنین گفت، ایران از پیشرفت گفتوگوهای صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان استقبال کرده است و «فعالانه بر مسیر صلح در منطقه تمرکز دارد».
بر اساس گزارشهای رسانههای ایران، وزیر امور خارجه ارمنستان در نشست روز دوشنبه گفت: «اجرای کریدور شمال به جنوب برای ایروان اهمیت دارد و شرکت ارمنستان و ایران در قالب روابط سه جانبه بستر فوق العادهای برای همکاری محسوب میشود.»
مقامات باکو هنوز در رابطه با «قول» الهام علیاف به تهران درباره عدم تلاش جمهوری آذربایجان برای بستن مسیرهای ترانزیتی، بیانیهای منتشر نکردهاند.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان بیش از سه دهه است که بر سر منطقه قرهباغ با یکدیگر درگیری نظامی دارند و گذرگاه لاچین به عنوان تنها راه ارتباطی میان ارمنستان با قرهباغ، به بخشی مهم از این درگیری تبدیل شده است.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران از چند سال پیش نسبت به نیات دولت باکو در رابطه با گشایش کریدور زنگزور با مشارکت ترکیه، که منجر به بستن مسیر ترانزیتی میان ایران و ارمنستان میشود، مشکوک بوده است.
جاده ترانزیتی یکی از دلایل اصلی تنش میان ایران و آذربایجان در سالهای گذشته بوده است و نیروهای مسلح ایران در دو سال گذشته بر سر آن، رزمایشهایی نیز در نزدیکی مرز دو کشور برگزار کردهاند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه ماه گذشته در پی سفر به باکو و مذاکره با همتای آذربایجانی خود گفت، رفتار ایران در قبال گشایش کریدور زنگزور، باکو و آنکارا را ناراحت کرده است.
به گفته آقای اردوغان، همکاری تهران در رابطه با زنگزور میتوانست به نفع خود ایران هم باشد.
با این اوصاف، ایران از مذاکرات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از پایان یافتن دو جنگ بزرگ میان ارتشهای این دو کشور حمایت کرده است.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، شامگاه دوم مرداد در دیدار با وزیر امور خارجه ارمنستان گفت، مذاکرات ایروان- باکو باید «بر اساس منافع ملتها و بهدور از زد و بندهای سیاسی» با آمریکا و اسرائیل انجام شود.
وزیر امور خارجه ارمنستان در نشست خبری تهران در روز دوم مرداد، دولت جمهوری آذربایجان را متهم کرد که «سیاست پاکسازی قومی» را در پیش گرفته و از پنج هفته پیش ارسال مواد غذایی به قرهباغ را «متوقف کرده است».
نیکول پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان هفته گذشته گفته بود وقوع یک جنگ دیگر با جمهوری آذربایجان «بسیار محتمل» است.
آقای پاشینیان خواستار افزایش فشار عوامل خارجی که بر باکو نفوذ دارند شده بود تا کریدور لاچین را بازگشایی کند.
در این میان، روسیه، شریک سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی ایران، که خود درگیر جنگ در اوکراین است، اعلام کرد که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور، روز سوم مرداد در نشستی مشترک با همتایان خود از ارمنستان و جمهوری آذربایجان شرکت خواهد کرد که هدف از آن آمادهسازی قرارداد صلح میان باکو و ایروان است.