بانک مرکزی عراق در بیانیه‌ای، ضمن توضیح درباره رویدادهایی که منجر به اعمال تحریم‌های دلاری علیه ۱۴ بانک عراقی شد، به تأثیرهای تصمیم ایالات متحده بر اقتصاد عراق اشاره کرده است.
ایاد الجبوری، نمایندۀ پارلمان عراق، در این باره به رادیوفردا گفته است: «این تحریم‌ها تأثیر مستقیمی بر بازار عراق دارد. ما در تلاشیم عراق نقشی محوری در بازارهای منطقه و جهان داشته باشد، به‌ویژه در این مدت که دولت در تلاش است روابط با کشورهای منطقه را قوی کند، شرکت‌های خارجی در عراق فعال شوند و شرایط اقتصادی کشور به سمت شکوفایی پیش برود.»
تحریم‌هایی که مایۀ نگرانی شده است، به تصمیم وزارت خزانه‌داری آمریکا و بانک مرکزی نیویورک برمی‌گردد که ۱۸ تیرماه اعلام کردند ۱۴ بانک عراقی را به ظن پول‌شویی برای جمهوری اسلامی و انتقال دلار به ایران تحریم دلاری کرده‌اند.
تحریم دلاری ۱۴ بانک عراقی
روزنامۀ وال استریت جورنال به‌نقل از مسئولان آمریکایی گزارش داد که منع این ۱۴ بانک از معامله به دلار در چارچوب اقدام گسترده‌تری برای منع انتقال دلار آمریکا به ایران صورت می‌‌گیرد.
بنا بر این گزارش، به‌نقل از مسئولان آمریکایی و عراقی، برخی از بانک‌ها و صرافی‌ها در عراق از راه «معامله‌های دلاری صوری» سودهای کلانی به دست آورده‌اند.
این گزارش می‌افزاید که ایالات متحده به اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد برخی بانک‌های عراقی در پول‌شویی مشارکت کرده‌اند و «احتمالاً» افرادی تحت تحریم آمریکا نیز در این عملیات پول‌شویی شرکت داشته‌اند؛ مسئله‌ای که نگرانی از بهره‌مندی ایران از این معامله‌ها را زنده کرده است.
یک مقام مسئول آمریکایی که خواسته نامش فاش نشود، به وال استریت جورنال گفت: «دلیلی قوی داریم که باعث می‌شود گمان کنیم بخشی از این پول‌های شسته‌شده به افرادی برسد که تحت تحریم هستند یا ممکن است هدف تحریم قرار گیرند.»
پس از اعمال تحریم دلاری علیه ۱۴ بانک عراقی، قیمت دلار در این کشور افزایش یافت. حیدر سعد شنان، مدیر شرکت صرافی الاحرار، به رادیو فردا گفت: «تحریم‌های اعمال‌شده بر ۱۴ بانک عراقی تأثیر منفی بر ارزش دینار عراق نسبت به دلار داشت. قیمت دلار تا حدودی با ثبات بود و هر دلار ۱۴۷۰ تا ۱۴۸۰ دینار معامله می‌شد، اما بعد از تحریم‌ها نرخ دلار ۲۰ تا ۳۰ درصد بالا رفت و نمی‌دانیم تا کجا پیش خواهد رفت.»
«گرفتن ماهی از آب گل‌آلود»، دلیل افزایش قیمت دلار
بانک مرکزی عراق در بیانیه‌ای دربارۀ این رویدادها اعلام کرد که تحریم‌های دلاری علیه برخی بانک‌های عراقی دلیل افزایش نرخ دلار در کشور نیست بلکه برخی بازرگانان اقدام به خارج کردن دلار از راه بازار سیاه کردند و این بر ارزش پول ملی و در نتیجه قیمت دلار تأثیر گذاشت.
ایاد الجبوری، نماینده پارلمان عراق، هم به رادیوفردا گفت: «حتی اگر دولت تلاش کند جلوی این پیامدها را بگیرد، بعضی‌ها از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و با استفاده از بازار سیاه بر نرخ دلار تأثیر می‌گذارند.»
در بیانیۀ بانک مرکزی عراق آمده است که منع ۱۴ بانک عراقی از تعامل با دلار در نتیجۀ وارسی برخی حواله‌ها در سال گذشته میلادی صورت گرفته است؛ زمانی که که هنوز سامانۀ الکترونیکی ثبت حواله‌ها فعال نبود.
عراق در سال جاری میلادی سامانه‌ای الکترونیکی راه‌اندازی کرده است که تمام حواله‌ها به خارج از کشور باید در آن ثبت شود.
مسیر پیش روی عراق برای حل مشکل
اکنون عراق که در تلاش برای ورود به بازارهای جهانی است، چه راهی برای حل‌وفصل مشکل پیش‌آمده دارد؟
خالد عبدالله، کارشناس سیاسی عراقی، در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «دولت و بانک مرکزی عراق حساب‌های این بانک‌ها را بررسی و با گزارش‌های خودشان از فعالیت این بانک‌ها مقایسه خواهند کرد. سپس گزارشی در این باره ارائه خواهند داد. برپایۀ قوانین عراق، بانک مرکزی می‌تواند بانک‌های متخلف را از شرکت در مزایدۀ ارزهای خارجی و همچنین تبدیل ارز منع کند. به نظرم دولت عراق اقدام‌هایی در سطح اجرایی انجام خواهد داد، چون مسئول سیاست‌های مالی است و باید از دادوستد در بازار حمایت و متخلفان را مجازات کند».
در بیانیۀ بانک مرکزی عراق تأکید شده بود که بانک‌های هدف تحریم دلاری آمریکا برای فعالیت با استفاده از پول ملی عراق و ارزهای کشورهایی غیر از آمریکا آزادی کامل دارند.
تحریم‌های دلاری علیه ۱۴ بانک عراقی برای جلوگیری از انتقال دلار به ایران در حالی اعمال شده که طی چند ماه اخیر آمریکا گام‌هایی برای کاهش تنش با تهران برداشته است. ازجمله آن‌که وزارت خزانه‌داری آمریکا اخیراً مجوز پرداخت ۲.۵ میلیارد یورو بدهی مسدودشدۀ عراق به ایران بابت واردات گاز و برق را از راه کشور ثالث و به‌صورت اقدام غیرتحریمی صادر کرد.
با این حال، در پی تلاش‌های مکرر ایران برای توقیف نفتکش‌ها در خلیج فارس، ایالات متحده آمریکا دوباره رویکرد سرسختانه‌ای علیه حکومت ایران در پیش گرفته است تا جایی که هفتۀ گذشته پنتاگون از ارسال ناوهای جنگی و جنگنده‌های پیشرفته به خلیج فارس برای ممانعت از آزار و توقیف کشتی‌ها توسط جمهوری اسلامی خبر داد.
