چهرههای سیاسی و کاربران شبکههای اجتماعی در ایران از ارسال گسترده و «میلیونی» پیامک دعوت به نامزدی در انتخابات مجلس که قرار است اسفند امسال برگزار شود خبر میدهند.
بر اساس تصاویری که از این پیامک واحد در توئیتر منتشر شده است، به «متقاضیان داوطلبی نمایندگی مجلس» اعلام شده که از ۱۶ تا ۲۲ مرداد مهلت دارند تا «درخواست» خود را در سامانه وزارت کشور ثبت کنند.
همچنین این پیامک که از طرف ستاد انتخابات وزارت کشور ایران ارسال شده، یادآوری کرده که «ثبت اطلاعات» برای ثبت نام نهایی داوطلبان «الزامی» است.
این شیوه ثبت اطلاعات بر اساس قانون جدید انتخابات که امسال در مجلس ایران به تصویب رسید، اجرا میشود، اما تبلیغ برای آن در فضای مجازی خبرساز شده است.
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی، و محمود صادقی، نمابنده سابق مجلس، به این اقدام وزارت کشور دولت ابراهیم رئیسی واکنش نشان داده و کاربران دیگری هم از این حرکت ابراز تعجب کردهاند.
عباس عبدی در این زمینه نوشته است: «پیشتر معترض بودند که چرا تعداد نامزدها زیاد است. حالا چند میلیون پیامک میفرستند که مردم بروند نامزد انتخابات شوند.»
اشاره آقای عبدی به اظهارنظر سالهای گذشته افراد جناح اصولگرا و حتی برخی اعضای شورای نگهبان است که میگفتند به دلیل «نقایص» قانون انتخابات در ایران، افراد زیادی امکان ثبت نام و نامزدی در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری را دارند.
محمود صادقی هم با انتشار تصویر این پیامک، توضیح «بدون شرح» را برای آن انتخاب کرده است.
محمد صحفی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در دولت محمد خاتمی، هم با اشاره به ارسال پیامک «پیشثبت نام»، یادآوری کرده که در دوره دهم انتخابات مجلس رد صلاحیت شد و با طعنه به دبیر شورای نگهبان اعلام کرده که دیگر قصد نامزدی در انتخابات را ندارد.
افراد و احزاب منسوب به اصلاحطلبان در ایران سالهاست از شیوه بررسی صلاحیت نامزدها و «نظارت استصوابی» شورای نگهبان انتقاد و این نهاد زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی را به «بیمعنا» کردن مفهوم انتخابات و صندوق رأی در جمهوری اسلامی متهم میکنند.
در موضعگیری دیگری، عباس صالحی وزیر ارشاد در دولت دوم حسن روحانی، از خبررسانی درباره «پیشثبتنام» انتقاد کرده و در توئیتی نوشته است: این اتفاق که بر اساس قانون جدید انتخابات رخ میدهد، «نه رمزگشایی شده و نه اطلاعرسانی مناسب.»
او که بعد از درگذشت محمود دعایی، نماینده علی خامنهای در روزنامه اطلاعات شد، «اجرای غلط» این قانون را زمینهساز از دست رفتن «مشارکت حداکثری» دانسته است.
با اعلام لزوم پیشثبتنام برای انتخابات مجلس دوازدهم، جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات در توئیتی یادآوری کرده بود که این جبهه «در مورد ثبت نام نامزدها توصیهای ندارد.»
کاربران دیگری هم به ارسال گسترده پیامک دعوت به نامزد شدن در انتخابات مجلس واکنش نشان دادهاند و یکی از آنها نوشته است: «در نبود احزاب و عقیم شدن رقابت سیاسی درون حزبی برای انتخاب فرد شایسته، این میشود که وزارت کشور به میلیونها نفر پیامک میدهد که برای انتخابات ثبتنام کنند و نامش را مردم سالاری میگذاریم.»
برخی کاربران هم پیشثبت نام را روشی برای به دست آوردن زمان بیشتر برای بررسی صلاحیت متقاضیان در بخشهای اجرایی و نظارتی و احتمال رد صلاحیت گستردهتر دانستهاند.
در همین حال، سخنگوی ستاد انتخابات وزارت کشور روز پنجشنبه ۱۲ مرداد درباره زمان پیشثبت نام در انتخابات مجلس به سایت «انصافنیوز» گفت که امکان تغییر یا تمدید این زمان وجود ندارد.
پیش از این احمد وحیدی، وزیر کشور جمهوری اسلامی، روز اول مرداد درباره پیشثبتنام انتخابات مجلس گفته بود که اگر کسی برای پیشثبتنام اقدام نکند، «فرصت داوطلبی را از دست میدهد.»
واکنش به تبلیغات حکومتی برای نامزد شدن در انتخابات در حالی رخ داده که محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، روز ۱۱ مرداد از احتمال «حضور کم» مردم ابراز نگرانی کرده بود.
او درباره انتخابات امسال مجلس و خبرگان رهبری گفت: «دشمن به دنبال یک انتخابات کمرمق، بیجان و حضور کم است؛ لذا باید نقشه دشمن را خنثی کنیم.»
نگرانیها از احتمال مشارکت اندک در انتخابات مجلس بعد از اعتراضهای سراسری سال گذشته به حدی است که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۴ خرداد امسال در یک سخنرانی، آن را «انتخابات بسیار مهم» خواند و گفت «توپخانههای دشمن» از ۹ ماه پیش از برگزاری آن مشغول «بمباران انتخاباتی» است.
آخرین انتخابات برگزار شده توسط جمهوری اسلامی، انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ بود که رکورد کمترین مشارکت در این نوع انتخابات را با ۴۸.۸ درصد رقم زد، هرچند برخی مراجع مستقل از جمله «موسسه گمان» در هلند، میزان مشارکت را زیر ۳۰ درصد ارزیابی کردند.
در این انتخابات، سه میلیون و ۷۰۰ هزار رای باطله نیز به صندوق ریخته شد که پس از ابراهیم رئیسی در رتبه دوم قرار گرفت و از سوی دیگر، بیشترین تعداد و درصد آرای باطله در تاریخ انتخابات ریاستجمهوری از انقلاب بهمن ۵۷ تا کنون محسوب میشود.
در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که دوم اسفند سال ۹۸ برگزار شد، نیز میزان مشارکت حدود ۴۲.۵ درصد بود که کمترین میزان مشارکت در تاریخ انتخابات مجلس شورای اسلامی به شمار میرود.