نشست سران کشورهای بریکس در حالی در آفریقای جنوبی آغاز می‌شود که قرار است در این دوره از اجلاس، درباره پیوستن اعضای جدید و همچنین راه‌هایی برای گسترش نفوذ سیاسی و اقتصادی جهانی آن بحث شود.
سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی روز سه‌شنبه با شی جین‌پینگ همتای چینی خود که حامی اصلی توسعه بریکس است، دیدار کرد.
لوئیز لولا داسیلوا رئیس‌جمهور برزیل نیز روز دوشنبه وارد ژوهانسبورگ، پایتخت اقتصادی آفریقای جنوبی شد و قرار است نارندرا مودی نخست‌وزیر هند و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز روز سه‌شنبه وارد این شهر شوند.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه که حکم بازداشت او از سوی دیوان کیفری بین‌المللی برای جنایات جنگی روسیه در اوکراین صادر شده، از طریق ویدئوکنفرانس در این اجلاس شرکت خواهد کرد.
در حالی که ایران عضو این گروه نیست، قرار است ابراهیم رئیسی روز چهارشنبه برای شرکت در این اجلاس به آفریقای جنوبی برود.
پانزدهمین اجلاس سران کشورهای بریکس که تا روز پنجشنبه ادامه خواهد داشت، در زمانی برگزار می‌شود که اختلافات در صحنه بین‌المللی با حمله روسیه به اوکراین تشدید شده است.
آفریقای جنوبی، چین و هند از آغاز درگیری‌های اوکراین، این تهاجم مسکو را محکوم نکرده‌اند و برزیل از پیوستن به کشورهای غربی در ارسال سلاح به اوکراین یا اعمال تحریم‌ها علیه روسیه خودداری کرده است.
آقای رامافوسا روز یکشنبه سیاست خود مبنی بر «عدم تعهد» را تکرار کرد و گفت که آفریقای جنوبی «به خود اجازه نخواهد داد که به رقابت بین قدرت‌های جهانی کشیده شود.»
همچنین رئیس‌جمهور چین در مقاله‌ای که روز دوشنبه در رسانه‌های آفریقای جنوبی منتشر شد، گفت که رهبران کشورهای بریکس در این اجلاس از جامعه بین‌المللی می‌خواهند «نقش بیشتری را برای مکانیسم همکاری بریکس در حکمرانی جهانی در نظر بگیرند.»
مطالبه مشترک اعضای بریکس که یک چهارم ثروت جهان را تولید می‌کنند و ۴۲ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، «تعادل سیاسی و اقتصادی جهانی فراگیرتر به ویژه در مقابل آمریکا و اتحادیه اروپا» است.
در حالی که چین، روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی، به عنوان اقتصادهای نوظهور، اعضای بریکس به شمار می‌روند، این گروه هم به دنبال افزایش کشورهای عضو و هم در پی گسترش نفوذ خود در جهان است.
حدود چهل کشور برای عضویت در این گروه درخواست داده‌اند یا ابراز علاقه کرده‌اند؛ ایران، آرژانتین، بنگلادش و عربستان سعودی به طور قابل توجهی در میان متفاضیان پیوستن به این گروه قرار دارند.
با این حال، جانی روسوو، از دانشگاه ویتواترزاند در ژوهانسبورگ، به خبرگزاری فرانسه گفت: «پنج عضو کنونی که از نظر جغرافیایی دور و با رشد اقتصادی نابرابر مواجه هستند، در مورد اینکه کدام کشورها باید به این بلوک بپیوندند و با چه شرایطی پذیرش شوند، اختلاف دارند».
وزیر خارجه آفریقای جنوبی روز یکشنبه گفت که این کشور امسال روی فهرستی از «راهنماها» برای ورود اعضای جدید کار کرده است.
مسئله گسترش بریکس به ویژه مورد اختلاف هند و چین، دو اقتصاد قدرتمند این گروه است.
پکن می خواهد نفوذ خود را از طریق گسترش بریکس توسعه دهد، در حالی که دهلی‌نو نسبت به نیات رقیب منطقه‌ای خود محتاط است.
آقای روسوو در این زمینه افزود: «در دراز مدت، رقابت بین چین و هند احتمالا اصلی‌ترین چالش بریکس خواهد شد.»
همچنین جکی سیلیرز، از موسسه مطالعات امنیتی در پرتوریا، به خبرگزاری فرانسه گفت که علاوه بر این، فرآیند تصمیم‌گیری در داخل بلوک نیازمند اجماع است و «موانع بزرگی» در مورد مسئله گسترش احتمالی آن ایجاد می‌کند.
شرکت ابراهیم رئیسی در این دوره از اجلاس در حالی است که انتظار می‌رود حدود پنجاه نفر از سران دولت‌های موسوم به «دوستان بریکس» نیز به آفریقای جنوبی بروند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز یکی دیگر از دعوت‌شدگان به این اجلاس است.
