بیش از ۳۰۰ فعال سیاسی و فرهنگی ایران با انتشار بیانیه‌ای در آستانه سالگرد اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» نسبت به مخاطرات ادامه استبداد دینی برای بنیان‌های ملی ایرانیان هشدار دادند و بر ضرورت تغییر ساختار و همه‌پرسی تاکید کردند.
این بیانیه که به امضای چهره‌هایی چون ابوالفضل قدیانی، مهدی نصیری، پروانه سلحشوری، کیوان صمیمی و صدیقه وسمقی رسیده است، می‌گوید: «ساختار استبداد دینی، هم بنیان‌های ملّی ما را لرزان می‌کند و هم مسیر تحوّلات آینده را از خیزش و جنبش به سوی شورش سوق خواهد داد.»
امضاکنندگان بیانیه که اکثریت قریب به اتفاق آنها ساکن ایران هستند با اشاره به نابه‌سامانی‌ها در اداره کشور گفته‌اند که «انباشت بحران‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادیِ برآمده از سوءِمدیریتِ حاکمیت طی دهه‌های اخیر، ایران را با دامنه‌ی وسیعی از پیامدهای تلخ مواجه کرده‌است».
آنها سپس تصریح کرده‌اند که «برای اجتناب از شورش، تغییر ساختار و همه‌پرسی برای تحقق حاکمیتِ برخاسته از رای و اراده‌ی ملّت، حقّی است که هم‌چنان بر آن پای‌می‌فشاریم تا مباد بیش از این به ایران آسیب رسد».
درخواست همه‌پرسی برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به کشور در حالی است که پیشتر نیز درخواست‌های مشابهی مطرح شده و علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی آن را رد کرده بود.
اما امضاکنندگان این بیانیه تاکید داشته‌اند که موج‌های اعتراضی متعدد در کشور ، «تکان‌ها و تَرَک‌هایی به اریکه قدرت وارد ساخته‌است».
بیانیه یاد شده در ادامه گفته است تَرَک‌های وارده از اعتراضات موسوم به «زن، زندگی، آزادی» شکاف‌هایی «بس عمیق‌تر» در نظام سیاسی ایجاد کرده و موجب هزینه‌های سنگین حکومت و ریزش‌های جدّیِ از درون شده است.
این بیانیه با اشاره به سرکوب خونین معترضان، می‌افزاید حکومت هم‌چنان در جبهه مقابله با مردم سنگر گرفته است و کوچک‌ترین نقد را به مرز دشمنی می‌برد، مطالبه قانونی را به حذف حقوق شهروندی می‌رساند و هر اعتراض صنفی و مدنی را به حبس می‌کشاند.
امضاکنندگان بیانیه در این شرایط بر لزوم هم‌گرایی میان همه اجزاء جامعه مدنی و سامان‌یافتگیِ منابع و ظرفیت‌های نسل‌ها و سرمایه‌های ملّی تاکید کرده و گفته‌اند که خود را موظّف به همراهی و پشتیبانی آنها برای تحقق حقوق شهروندی همه ملّت ایران می‌دانند.
اعتراضات گسترده پارسال با سرکوب خونین حاکمیت مواجه شد و اکنون در آستانه اولین سالگرد آن فشار بر فعالین سیاسی، اجتماعی، هنرمندان، خبرنگاران و دانشگاهیان به شدت افزایش یافته است.
عبدالله مومنی، علی باباچاهی، عیسی سحرخیر، علیرضا رجایی، هاشم آقاجری، فخرالسادات محتشمی‌پور و زهرا ربانی املشی از جمله دیگر امضاکنندگان این بیانیه هستند.
