در پی اعلام برگزاری رزمایش مشترک ایالات متحده و ارمنستان در هفته آینده، روسیه با ابراز نگرانی، اعلام کرد که این موضوع را از نزدیک دنبال می‌کند.
وزارت دفاع ارمنستان روز چهارشنبه ۱۵ شهریور از برگزاری قریب‌الوقوع مانور مشترک نظامی ۹ روزه با نیروهای آمریکایی گسیل‌شده به ایروان خبر داد.
هم‌زمان وزارت دفاع آمریکا نیز خبر داد که ۸۵ نظامی و ۱۷۵ شهروند این کشور برای برگزاری رزمایش مشترک راهی ارمنستان شده‌اند. این وزارتخانه اعلام کرد رزمایش موسوم به «متحد عقاب ۲۰۲۳» از دوشنبه هفته آینده به مدت ۹ روز انجام خواهد شد و هدف آن آماده کردن نیروهای این کشور برای انجام ماموریت‌های حفظ صلح بین‌المللی است.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز چهارشنبه اعلام کرد این رزمایش، به‌ویژه در شرایط کنونی، مایه نگرانی روسیه است و مسکو از نزدیک تحولات را دنبال کرده و آن را عمیقاً تحلیل خواهد کرد.
پیشتر، ارمنستان در آغاز سال جاری پیشنهاد روسیه برای میزبانی رزمایش «سازمان پیمان امنیت جمعی» به رهبری روسیه را رد کرده بود؛ موضوعی که نشان از افزایش اختلافات میان مسکو و ایروان دارد.
دولت ارمنستان، روسیه را به عدم پشتبانی لازم از این کشور در مقابل جمهوری آذربایجان متهم کرده و نیکول پاشینیان نخست‌وزیر این کشور یکشنبه هفته جاری در گفت‌وگو با روزنامه ایتالیایی «لا رپوبلیکا» ارمنستان گفت که سیاست کشورش برای اتکا کردن صرف به روسیه به‌منظور تضمین امنیت ارمنستان یک «اشتباه راهبردی» بوده است، چون روسیه «توانایی این کار را ندارد».
روسیه از سه دهه گذشته در خاک ارمنستان پایگاه نظامی دارد، ارمنستان عضو «سازمان پیمان امنیت جمعی» است و از زمان آتش‌بس قره‌باغ کوهستانی در سال ۲۰۲۰، نیروهای حافظ صلح روسی در راهگذر لاچین مستقر هستند که ارمنستان را به شهر خان‌کندی (اِستِپاناکِرت) در قره‌باغ متصل می‌کند.
آقای پاشینیان در ادامه گفته است که مسکو که قرارداد دفاعی با ایروان و پایگاهی نظامی در ارمنستان دارد، کشورش را به اندازه کافی «طرفدار روسیه» تلقی نکرده و «در حال ترک کردن منطقهٔ قفقاز جنوبی است».
آقای پسکوف روز چهارشنبه مخالفت خود با اظهارات نخست‌وزیر ارمنستان را اعلام کرده و گفت که «روسیه بخش جدایی‌ناپذیر منطقه است و نقشی ثابت و بسیار مهم در تثبیت وضعیت منطقه ایفا می‌کند و به ایفای این نقش ادامه خواهد داد».
ارمنستان و جمهوری آذربایجان بیش از سه دهه است که بر سر منطقه قره‌باغ کوهستانی با یکدیگر درگیری نظامی دارند. قره‌باغ بر اساس قوانین بین‌المللی بخشی از آذربایجان شناخته می‌شود اما اکثریت جمعیت خان‌کندی در این منطقه را ۱۲۰ هزار ارمنی تشکیل می‌دهند.
این منطقه در جنگ میان دو کشور در اوایل دهه ۱۹۹۰ از کنترل باکو خارج شد. اما بر اساس توافق آتش‌بس پاییز ۲۰۲۰ که پس از درگیری ۴۴ روزه و با پادرمیانی روسیه بین دو کشور برقرار شد، ارمنستان متعهد شد که در ازای باز شدن کریدور لاچین برای رفت‌وآمد ساکنان ارمنی خان‌کندی، کریدور زنگزور را برای تزانزیت کالا از جمهوری آذربایجان به نخجوان باز کند.
پاشینیان صلح‌بانان روسیه را که مسئول برقراری آتش‌بس هستند، به «ضعف در انجام وظیفه» متهم کرده و گفته است: «معماران امنیت ارمنستان ۹۹.۹ درصد برای تأمین اسلحه و مهمات به روسیه وابسته بودند»: حالا خود روسیه به دلیل جنگ اوکراین «نیازمند اسلحه، تجهیزات و مهمات» است و در چنین وضعیتی قابل درک است که نتواند به نیازهای امنیتی ارمنستان پاسخ بدهد.
